Segments | Relation type | Relation name | Document | Tagger | Rhetdb | Area | Notes |
Gaixo bat arnas azidosian aurkitzen zen; bostek, aldiz, arnas alkalosi kronika zeukaten. | Zazpi kasutan hiperkapnia nabiritzen zen eta 26 kasutan hipoxemia. | Bederatzi gaixok bikarbonato-euspena zeukaten. | %90tik beherako oxigeno-asetasuna, sei kasutan baino ez zen egiaztatu. | Gaixo guztiek zeukaten aireztapen gutxiegitasuna; hamar kasutan butxaketa-motakoa zen eta gainerakoetan ezbutxa ketakoa edo mistoa zen. | Sei kasutan gaixoek gaueko VMDa hartzen zuten (bostek BIPAP eta batek bolumetrikoa); sie kasu hauetatik bostek, VMD instalatu aurretik etxeko oxigenoterapia kronikoa (EOK) zeramaten. Azpimarratzekoa da gaueko VMDa hartzen zuten gaixoetariko lauri EOKa kendu ahal izan zitzaiela. Gure emaitzek iradokitzen dute kolapsoterapiarekin egindako tratamendutik hamarkada batzuk geroago arnas alterazio kronikoak daudela aireztapen defizit baten emaitzarekin; eta egiaztatu da etxeko aireztapenarekin egindako tratamenduak erantzun ona izan duela. | lista | N-N | GMB0001-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
hamar kasutan butxaketa-motakoa zen | eta gainerakoetan ezbutxa ketakoa edo mistoa zen. | lista | N-N | GMB0001-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Gure emaitzek iradokitzen dute kolapsoterapiarekin egindako tratamendutik hamarkada batzuk geroago arnas alterazio kronikoak daudela aireztapen defizit baten emaitzarekin; | eta egiaztatu da etxeko aireztapenarekin egindako tratamenduak erantzun ona izan duela. | lista | N-N | GMB0001-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Besteak beste, parametro klinikoak, epidemiologikoak eta mikrobiologikoak analizatu ziren. | Era berean, sentikortasun antimikrobianoa eta tipo genetikoak ere zehaztu ziren. 23 pazienteren segimendu kliniko eta mikrobiologikoa egin zen urtebetez (azterketa genetikoa barne). | lista | N-N | GMB0201-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
24 pazientek bronkiektasiak zituzten (1998an ingresatuko %12k); 15 pazientek, BGBK. | Paziente guztiek butxadura-maila handiak zituzten arnasbideetan (FEV1<%45). | 22 pazientek (%56) arnas gutxiegitasun kroniko zuten. | lista | N-N | GMB0201-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Azterketa genetikoak erakusten duenez, pazienteen %82k klon bakar bat dute; klon hori da, oro har, irauteko joera duena, aldagai subzionalekin kasuren batean edo beste. Genetikoki aztertutako 41 pazienteetatik, 29k (%70) klon propioa dute (esklusiboa) eta 12k (%29) paziente batekin edo birekin gehienez elkarbanatzen dute berea. | Kerruan identifikatutako P. aeruginosa eta ondesteko frotisekoa berberak dira mikroorganismo hori bi laginetan identifikatu zen kasuen (10 kasu) %90ean. | Azterketa genetikoak erakusten duenez, pazienteen %82k klon bakar bat dute; klon hori da, oro har, irauteko joera duena, aldagai subzionalekin kasuren batean edo beste. Genetikoki aztertutako 41 pazienteetatik, 29k (%70) klon propioa dute (esklusiboa) eta 12k (%29) paziente batekin edo birekin gehienez elkarbanatzen dute berea. | Kasuen %20an bakarrik lortu da P. aeruginosa behin betiko ezabatzea; %66ean mikroorganismoak iraun egin du eta %13,3an berragertu egin da itxuraz ezabatua izan ondoren. | Aztertutako 42 anduietatik (3 pazientek 2na andui zituzten), 14 mukizkoak ziren eta 28 ez-mukizkoak. | Antibiogramak erresistentzi maila apala erakusten du Amikazina (%0), Tikarzilina (%5), Imipenem (%13,3) eta Gantamizinarekiko (%14,2). Eboluzioan zehar, pazienteen %74ek antimikrobiano bat edo gehiagorekiko erresistentziak garatu dituzte. Eboluzio klinikoari dagokionez, heriotza-tasa %38koa izan da urtebetean. | lista | N-N | GMB0201-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
%66ean mikroorganismoak iraun egin du | eta %13,3an berragertu egin da itxuraz ezabatua izan ondoren. | %66ean mikroorganismoak iraun egin du | lista | N-N | GMB0201-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Azterketa genetikoen arabera, Pseudomona bera da irauteko joera duena; beraz, sentikortasun antimikrobianoaren etengabeko aldaketa ebolutiboak ez daude, oro har, geruza berrien mende. | Paziente gehienek ez dituzte klon berdinak elkarbanatzen; ondorioz, ez dirudi infekzio-iturri komun bat dagoenik, salbuespenak salbuespen. | lista | N-N | GMB0201-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Ekografikoki Bideratutako Prostataren Biopsia (EBPB) egindako lehenengo seiehun (600) gaixoei borondatezko inkesta zuzendu genien | eta bere erantzunak baloratu ditugu. | lista | N-N | GMB0202-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Medikuntza |
Garrantzitsua iruditzen zaigu azterketa egin baino lehen, gaixoei informazio zehatza aurreratzea. Horrela, bere zalantzak argituz, hobeto egingo diote aurre azterketari. | era berean, froga guztiz jasangarria dela egiaztatzea nahi genuke. | lista | N-N | GMB0202-GS.rs3 | GS | era berean | Beginning | | Medikuntza |
Erantzuleen artean, %29,9ak ez zuen konplikaziorik nozitu. | %3,8ak larrialdietara jo behar izan zuen. | Odoljarioa %59,6an gertatu zen eta hau kontutan hartzeko kopurua da. Horrela gauzak, aurreratu behar zaie odoljarioa sarritan gertatzen dela eta egun batzuetan luzatzen dela, nahiz eta kantitate urria izan. | Oso pertsona gutxik adierazi digute mina jasanezina zela edo anestesiaren beharra dagoenik. | lista | N-N | GMB0202-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Azterlan honek haur oinaren eta oinzolako gangaren hazkundea baloratzen du 4 eta 6 urte arteko haurren artean. Adin horretan hasten da aldaketa hormonalek agintzen duten garapena. | era berean, beste alderdi batzuk baloratzen dira, hala nola, maleolo peronealaren garrantzia biomekaniko mihise tibioperoneoastragalinoan, aldea sexuen eta adinen artean, eta adin horretan haur bakoitzaren jaiotzako hiru parametro biologikoek izan duten eragina (haurdunaldi asteak, amaren adina erditzean eta haur bakoitzaren pisua jaiotzan). | lista | N-N | GMB0203-GS.rs3 | GS | era berean | Beginning | | Medikuntza |
Lortutako emaitzek baieztatzen dute adin horretan oinzolako gangaren garapena hasten dela, oin ezkerra eskuina baino handiagoa dela eta gizonezkoenak emakumezkoenak baino handiagoak direla. | Begibistakoa da ere pisu faktoreak eragina duela oinaren neurri antropometrikoetan eta asoziazio estatistikoaren indarra galdu egiten dela adinaren arabera. | lista | N-N | GMB0203-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Lortutako emaitzek baieztatzen dute adin horretan oinzolako gangaren garapena hasten dela, oin ezkerra eskuina baino handiagoa dela eta gizonezkoenak emakumezkoenak baino handiagoak direla. | Begibistakoa da ere pisu faktoreak eragina duela oinaren neurri antropometrikoetan eta asoziazio estatistikoaren indarra galdu egiten dela adinaren arabera. | lista | N-N | GMB0204-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Azterlan honek haur oinaren eta oinzolako gangaren hazkundea baloratzen du 4 eta 6 urte arteko haurren artean. Adin horretan hasten da aldaketa hormonalek agintzen duten garapena. | era berean, beste alderdi batzuk baloratzen dira, hala nola, maleolo peronealaren garrantzia biomekaniko mihise tibioperoneoastragalinoan, aldea sexuen eta adinen artean, eta adin horretan haur bakoitzaren jaiotzako hiru parametro biologikoek izan duten eragina (haurdunaldi asteak, amaren adina erditzean eta haur bakoitzaren pisua jaiotzan). | lista | N-N | GMB0204-GS.rs3 | GS | era berean | Beginning | | Medikuntza |
Honako artikulu hau 4,5 eta 6 urte arteko adin tarteko haur oinaren eta oin-zola gangaren hazkuntza balioztatu zuen azterlan batean oinarritu da, aldaketa hormonalak eragindako garapena adin tarte horretan hasten baita. | era berean, beste alderdi batzuk baloratzen dira, hala nola, maleolo peronealaren garrantzia biomekaniko mihise tibioperoneoastragalinoan, aldea sexuen eta adinen artean, eta adin horretan haur bakoitzaren jaiotzako hiru parametro biologikoek izan duten eragina (haurdunaldi asteak, amaren adina erditzean eta haur bakoitzaren pisua jaiotzan). | lista | N-N | GMB0302-GS.rs3 | GS | era berean | Beginning | | Medikuntza |
Lortutako emaitzek baieztatzen dute adin horretan oinzolako gangaren garapena hasten dela, oin ezkerra eskuina baino handiagoa dela eta gizonezkoenak emakumezkoenak baino handiagoak direla. | Begibistakoa da ere pisu faktoreak eragina duela oinaren neurri antropometrikoetan eta asoziazio estatistikoaren indarra galdu egiten dela adinaren arabera. | lista | N-N | GMB0302-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Gastroplastia bertikal eraztunduna oso teknika murriztailea zen hasiera batean, baina baztertu egin zuten; izan ere, pisu galera desegokia eta etengabeko gonbitoak zirela tarteko, gaixoen bizi-kalitatea benetan kaskarra zen. | Ebakuntza egindako 80 gaixoetatik 40ri beste teknika bat egin behar izan zieten gerora. By-pass gastrikoa da guk aukeratu dugun teknika: Roux-en Yaren heldulekuen luzerak gizentasun mailara egokitzen dira. Kirurgia primario honekin dagoeneko 234 ebakuntza egin dira gaixoari ebakia eginez, eta 186 laparoskopia bitartez. Kirurgia mota honetan, heriotza tasa % 0,5ekoa da, eta ebakuntza osteko arazoak, berriz, % 5,5ekoak dira: odoljarioa (% 4,8) eta dehiszentzia anastomotikoa (% 1,7). Epe luzera, laparoskopiari esker, sabel-etenak % 31tik % 0,5era murriztu dira. Batez bestean galtzen den gainkarga, berriz, % 71koa da. Gaixoen % 79k gainkargaren % 50 baino gehiago galtzen dute, eta "arrakasta irizpidetzat" jotzen da hori. Horrenbestez, bizi-kalitatea eta gizentasunarekin lotutako bestelako erikortasuna nabarmen hobetu dira. | lista | N-N | GMB0502-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Insistentzian egondako atzerapenak bildu dira, gaixo berari edo larrialdietara eramana izateari (sintomak hasi zirenetik eta larrialdietan sartu arteko denbora) zor zaizkionak, eta gainera, arreta sistemari dagozkionak (konstanteak hartzen hasi eta TACa egin zaion arteko denbora). | Bildutako beste datu batzuk egindako proba osagarriei, ospitaleratze motari, alta txostenaren kalitateari eta ondorio txarren balorazioari dagozkie. | lista | N-N | GMB0504-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Azterketa medikoetan, hainbat arrazoirengatik, kasu batzuen aztarna galdu ostean, klinikoki 64 oin aztertu genituen, Smith eta Millar eskalaren bitartez. | era berean, erradiologikoki 49 oin aztertu genituen, ebakuntza aurretik eta ondoren zenbait karga angelu neurtuz. | lista | N-N | GMB0601-GS.rs3 | GS | era berean | Beginning | | Medikuntza |
Era berean, Giannestras angeluaren aldakuntza txiki bat aurkitu genuen, | eta ez genuen inolako aldaketarik ikusi astragalo-kalkaneo angeluaren neurketan. | lista | N-N | GMB0601-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Lehen mailako arretan, erradiologikoki, estatistikari begira hobekuntza nabarmena sumatu genuen Costa-Bartani, Meary eta astragaloaren oin zolako flexioko angeluetan. | Era berean, Giannestras angeluaren aldakuntza txiki bat aurkitu genuen, eta ez genuen inolako aldaketarik ikusi astragalo-kalkaneo angeluaren neurketan. | lista | N-N | GMB0601-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
horiei buruzko balorazio orokorra egiteko aukera ematen dute, | eta prozesuaren igurkapenen gaineko argibideak ematen dizkigute. | horiei buruzko balorazio orokorra egiteko aukera ematen dute, | lista | N-N | GMB0701-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
7 itemak aztertuta, estatistikoki desberdintasun aipagarriak aurkitu ziren gaixo onkologikoen eta bestelako patologiak dituzten gaixoen artean (p<0.05). | Horrez gain, item horiek neoplasiak dituzten gaixoak eta bestelako gaixoak bereizten dituzte, horiei buruzko balorazio orokorra egiteko aukera ematen dute, eta prozesuaren igurkapenen gaineko argibideak ematen dizkigute. | lista | N-N | GMB0701-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
pT1 tumoreko 13 kasuetan ez zen gongoila inbasiorik hauteman; aldiz, pT1 101 tumoretatik 19 kasutan (%18.6) inbasioa hauteman zen, eta pT1c tumoreen artetik 93 kasutan (32.6%). | Azterketa estatistikoek erakutsi zuten gongoilaren inbasioari nabarmen lotutako faktoreak izan zirela; alde batetik, 3. maila histologikoa (p = 0.0066); eta bestetik, %10etik gorako Ki67 indizea (p = 0.0036). Bestalde, gongoiletako inbasiorik ez zegoela nahiko ongi aurreikusi zen honako kasu hauetan: 5 mm edo txikiagoetan (pT1a) (p = 0.022), histologia barietate tubular puruan (p = 0.0026), 1. maila nuklearrean (p = 0.0018), eta 1. maila histologikoan (p = 0.0022). | lista | N-N | GMB0703-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Gure biztanleen artean, T1 bularreko minbizietako gongoil zentinela aztertzean, oro har, lau gaixotik gongoil positibo bat hauteman ohi da. Kasuen erdian edo gehiagoetan, gongoil hori basapean egongo den positibo bakarra izango da. | Proportzioak gora egiten du T1c tumoreetan; izan ere, hirutik bat hautematen da horrelakoetan. | T1a tumoreak eta edozein tamainatako kartzinoma tubularrak dira gongoil inbasioa izateko probabilitate txikiena dutenak. | lista | N-N | GMB0703-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
1996. eta 2004. urteen bitartean gure ospitalean izandako 23 infekzio protesiko aztertu ditugu. Horien artean, 6 kasu baztertu ditugu hainbat arrazoirengatik. Gure ospitalean PTRko infekzio kroniko guztiak bi alditan eginiko ordezko protesien bidez tratatu ziren (LCCK protesiekin: Legacy Constrained Condylar Knee zementu antibiotikoarekin). Bigarren aldiaren ondoren, batez beste, 23 hilabeteko jarraipena egin zitzaien pazientei, 3 hilabeteko eta 5 urteko tarteekin. | Erabilitako metodologia (infekzioa diagnostikatzeko eta sendatzeko erabilitakoa) eta lortutako emaitzak aztertu ditugu. | lista | N-N | GMB0802-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Gustura irakurtzen da nobela, protagonistaren joko bikoitza nola bukatuko ote den, nahiz eta amaiera horren zantzuak aurretik eskaintzen dizkigun idazleak:tarteka, kontakizunaren hariak " bidaia" laburrak egiten ditu etorkizunera, burdin-hesia duen balkoi batera, hain zuzen. | Idazkerak ere laguntzen du aurrera plazerez egiten,Igerabideren estiloa aberatsa baita,egoerari eta pertsonaiei ederki egokitua,baina erraza aldi berean. | lista | N-N | SENTAIZ02-A1.rs3 | GS | | | | SENTAIZ |
Hala ere, nahiko planoa da nobela, | erritmoa falta zaio | eta bortxaketen kontaketak aspergarriak ere bihurtzen dira, ankerkeria horien narrazioak inoiz horrela deskribatu badaitezke, behintzat. | lista | N-N | SENTAIZ03-A1.rs3 | GS | | | | SENTAIZ |
Gorkak asteburuetan pub bateko zerbitzari lanetan arituz egiten du aurrera.Ez du familia eredugarri esaten den gisako ezer eraikitzea lortu,baina, Nadia eta Gica, ama-seme errumaniarrekin partekatzen du bere mundu pertsonala.Gorkak aspaldi galdu zuen bere familiarekiko kontaktua iraganeko hainbat gertakari gogorrek bultzaturik.Eta hala izan dadin nahiago duen arren, odola, odola da,eta beti izango gara sendi bateko partaide. | Aldiz, eleberri osoan barrena anonimoki aurkezten den Gorkaren anaia enpresari txikia da.Bera ere ezkondugabea, baina aspaldiko bikotearekin seme-alaba banaren aita. | lista | N-N | SENTARG06-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Zerk eragin zuen Gorka familiatik aldentzera? | Zenbateraino gara gai familiaren alde emateko? | Zein punturaino pentsa genezake familiak, gure odolaren odolak, traizionatu gaitzakeela? | lista | N-N | SENTARG06-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Birjinak da, dudarik ez, hamabietarik txapelduna | eta Zine mintzatua ( 1935 ) izenekoari emango nioke bigarren postua. | lista | N-N | SENTARG08-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Poesia punkaren ardatza ez dela hegaldi poetikoa esango didate akaso,baina hegaldi poetikorik gabe eta prosodia landu gaberik ez dagoela poesiarik erantzungo nik. | Egileak ez duela poesia jasoa egin nahi izan gaztigatuko didate beste zenbaitzuek.Euskal Herrian gertatzen den irakurle / idazle batez besteko desorekatua aipa dezaket nik. | lista | N-N | SENTBER01-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Lana bost atalek, guztira 100 pasarte laburrek osatzen dute.Denetan izenik ez eta A batekin identifikatzen den protagonista da beti fokua.Narratzailea, berriz, lehen pertsonatik bigarrenera eta, azkenik, hirugarrenera igarotzen da. | Egitura garbia du, hortaz, liburuak.Ordenatuegia, agian. | Gaiekin ere antzeko inpresioa nagusitu zait, gaixotzea, sendatzea eta sexura mugatzen direlakoa, alegia, baina sekula elkar ukitu gabe.Badirudi egileak gai bat aukeratu eta, hori sakonki landu ondoren,behin hura agorturik baino ez duela hurrengorako urratsa egin nahi izan. | lista | N-N | SENTBER02-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Istorio mailan, neska gazte baten biluzte emozionala ; tonu zintzoa, ahuleziak agerian uzten dituena ; descensus ad inferos planteamendua ; eta intelektualismoarekiko erakarpen aitortua. | Formari dagokionez, egitura zatikatua, letrak erabiltzea izenen ordez, sinonimoen pilaketa eta puntuazioaren lehertzea. | lista | N-N | SENTBER02-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Lehen orrialdetik bertatik, musikaltasun goxoak eta sinestesiak blaitutako protagonistaren diskurtso ahaltsuak irakurketan aurrera zain dugun gozamena iragartzen digu. | Erritmoa, sintaxia eta hitzen morfologiarekin esperimentatzen ere ausartzen da, benetan poztekoa dena,jarrera horrek molde tradizionalak gainditu eta bide berriei ekiteko arriskua hartzeko prest dagoen autore baten aurrean kokatzen gaituelako. | lista | N-N | SENTBER02-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
"Idazkera organikoa" aipatzen du Miren Agur Meabek.Literaturan txertatutako korporalitatea, hots, gorputzaren bidezko hizkuntzaren adibide bikaina, gehituko nuke.Gordintasuna eta irudi indartsuak baliatuz, Agirrek protagonistaren eldarnioa eta ezinegona kutsatzen dizkigu.Izan ere, minaren espresio fisikoa hain da erreala, non sentitu ere egin daitekeen, arnasbiderik gabeko pasarte itogarrietan, intentsitateari mailarik gorenean eusten dioten horietan, goia joz.Eta halere, kontaketak badu, kontraste ederrean, samurtasun puntu bat, sentsibilitate berezi baten emaitza dena, zalantzarik gabe. | Testuan murgildu ahala,jadanik azken urteetako idazle berriengan --Garazi Goia eta Danele Sarriugarte datozkit gogora-- ikusitako antzeko zenbait ezaugarri eta baliabide hauteman ditut.Istorio mailan, neska gazte baten biluzte emozionala ; tonu zintzoa, ahuleziak agerian uzten dituena ; descensus ad inferos planteamendua ; eta intelektualismoarekiko erakarpen aitortua.Formari dagokionez, egitura zatikatua, letrak erabiltzea izenen ordez, sinonimoen pilaketa eta puntuazioaren lehertzea.Idazleak irakurle helduei zuzendutako lehen obra izanik, estiloak, jakin-mina pizteaz gain, garrantzi nabarmena bereganatzen du, jakina.Estilo landua eta, aldi berean, arina, zeharo atsegina erakusten du Agirrek, atalen laburrak areagotua.Lehen orrialdetik bertatik, musikaltasun goxoak eta sinestesiak blaitutako protagonistaren diskurtso ahaltsuak irakurketan aurrera zain dugun gozamena iragartzen digu.Erritmoa, sintaxia eta hitzen morfologiarekin esperimentatzen ere ausartzen da, benetan poztekoa dena,jarrera horrek molde tradizionalak gainditu eta bide berriei ekiteko arriskua hartzeko prest dagoen autore baten aurrean kokatzen gaituelako. | "Idazkera organikoa" aipatzen du Miren Agur Meabek.Literaturan txertatutako korporalitatea, hots, gorputzaren bidezko hizkuntzaren adibide bikaina, gehituko nuke.Gordintasuna eta irudi indartsuak baliatuz, Agirrek protagonistaren eldarnioa eta ezinegona kutsatzen dizkigu.Izan ere, minaren espresio fisikoa hain da erreala, non sentitu ere egin daitekeen, arnasbiderik gabeko pasarte itogarrietan, intentsitateari mailarik gorenean eusten dioten horietan, goia joz.Eta halere, kontaketak badu, kontraste ederrean, samurtasun puntu bat, sentsibilitate berezi baten emaitza dena, zalantzarik gabe. | lista | N-N | SENTBER02-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Batzuetan, ipuinen mezu nagusia lausoa iruditu zait,eta horrek erabilitako teknikaren eta gaiaren artean disonantzia dagoela pentsatzera narama ( esaterako, Ez da zinemazaleentzako herrialdea ipuin ez oso sinesgarrian mezu nagusi sendorik ez dut harrapatu ). | Antzeko zerbait gertatzen dela esango nuke Laurak eta hodei ipuinean ere ; teknikak mezuaren alde ala kontra egiten duen zalantzak ditut. | lista | N-N | SENTBER03-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Era berean, azken ipuin zinez onaren amaiera irekiak ez duela funtzionatzen esango nuke ( bigarren mailako pertsonaia, emaztea, ez baitu irakurleak nahikoa ezagutzen aurreikuspenik egiteko ). | Topiko zenbait eta esapide ez oso egoki batzuk ere badaude (adibidez, "poz apur bat ekarri dio, keinu arraro batean bilakatu dena" bezalako egiturak, "napolitarrik grinatsuena bezain odol berokoa" edota "airean hartzen zituen" ). | Era berean, azken ipuin zinez onaren amaiera irekiak ez duela funtzionatzen esango nuke ( bigarren mailako pertsonaia, emaztea, ez baitu irakurleak nahikoa ezagutzen aurreikuspenik egiteko ). | lista | N-N | SENTBER03-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Batetik, idazleak goi-literaturaren jokalekua hautatu duelako --liburuaren erlazio estratestualak eta baliatutako errekurtso andana lekuko--. | Bestetik, borgestarretik asko duen jokoa delako liburuan dagoena eta, egun, Jorge Luis Borgesen literaturaren oihartzuna duen ezer saiatzea ausarta delako. | lista | N-N | SENTBER04-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Gai konstante batzuez gain, han eta hemen agertzen diren pendrive-ena litzateke horietako bat. | Beste bat Sindaren istorioa da, ingelesez short story cycle deitzen dutenaren antzeko zerbait ; ildo konstante bat markatzen du, liburua hasi eta buka, hainbat ataletan agertzen baitira pertsonaia honi loturiko aferak. | lista | N-N | SENTBER04-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Erreferentzia testualak ere ez dira makalak : Borgesen eta Cortazarren airea, Sarrionandiaren Ginebra paregabeari omenaldia,e.a. | Dokumentazio lana, esan bezala, nabarmena da,eta baliabideen erabileran idazleak duen ahalmena eta egindako lana bereziki azpimarratzekoak dira. | Erreferentzia testualak ere ez dira makalak : Borgesen eta Cortazarren airea, Sarrionandiaren Ginebra paregabeari omenaldia,e.a. | lista | N-N | SENTBER04-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Arazo nagusia, nire ustez, gaien emankortasun zalantzazkoan eta ekintzaren bilakaera eskasean datza. | Hori gutxi balitz bezala, narrazioak ere ez du arretarik bereganatzen, autoreak molde zeharo tradizionalak baitarabiltza : hirugarren pertsona, narratzaile orojakilea, kontaera errealista, ordenatua... | lista | N-N | SENTBER05-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Bigarren egoera gatazkatsua bere buruarekiko garatutako frustrazio-sentipena da.Zortzi urte lehenago, Txokolatea izenburuko ipuinarekin lehiaketa bat irabazi zuenetik hain zuzen, besterik idatzi ezinik dabil Txiki. | Hirugarren gatazkaren erdigunean Paradisu zinemak daude.Izan ere, izenburutik bertatik, narrazio osoan zehar agerikoa da zinemarekiko lilura.Are gehiago, eleberri honetan egileak zazpigarren arteari omenaldi xume bat egin nahi izan diola esango nuke.Txikiri dagokionez, astero Jon eta Txapas adiskideekin batera zinemara joan eta filmak ikustea erritual aringarria suertatzen zaio. | Bigarren egoera gatazkatsua bere buruarekiko garatutako frustrazio-sentipena da.Zortzi urte lehenago, Txokolatea izenburuko ipuinarekin lehiaketa bat irabazi zuenetik hain zuzen, besterik idatzi ezinik dabil Txiki. | lista | N-N | SENTBER05-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
ez zen zorriz beterik ibili, | ez zituen izan orpo zartatuak odoletan. | ez zen zorriz beterik ibili, | lista | N-N | SENTBER06-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Nik ez nekien nola idatzi txorien esneari buruz, ez aingeru-edertasunaren laztan samurraz (...). | Ez nekien nola idatzi buruan kristalezko pintzel bat izanik.Pintzela protesta da, ez apaingarri bat". | lista | N-N | SENTBER06-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Adibidez, ahots narratibo desberdinak nahastu ditu kontaketan, nahasketa honek barne logika bati jarraitzen diolarik. | Idazketa dela - eta, garrantzia handia eman dio sinonimoen erabiltzeari.Sentimendu edo sentsazio berbera hiru edo lau hitzekin azaltzerakoan, sentimendu hori azpimarratuta geratzen da, sentsazioa indartuta. | lista | N-N | SENTCOR02-A1.rs3 | GS | | | | SENTCOR |
Horra hor nobelako protagonistetako bi :Jan eta Ana. | Liburuaren erdi paretik aurrera ordea, beste pertsonaia bat agertzen da :Fran.Ikerketa lanetara batuko den hirugarren laguna. | lista | N-N | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTGAR |
Hirugarren emakume honek ere abitu txuria darama jantzita | eta bularra falta du. | lista | N-N | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTGAR |
Emakumeak lepoa moztua du, | abitu txuri bat darama jantzita, | eta bi begiak falta zaizkio. | lista | N-N | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTGAR |
Kasu honetan kiskalita du gorpua, | baina honek ere abitu txuria darama gainean, | eta gorputzeko beste atal bat falta zaio :hortzak. | lista | N-N | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTGAR |
Kapituluak oso motzak dira,eta horietariko bakoitzaren amaieran misterioa areagotzen duen gertakari bat jazotzen da, hurrengo kapituluarekin kate-begi lana eginez. | Ekintza ugariko nobela da, bizia, azkarra, idazkera zuzenez, zorrotzez, kontatua. | Ahots narratzailea orojakilea da,eta fokua aldatzen du pertsonaia batetik bestera, komenigarritasunaren arabera. | lista | N-N | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTGAR |
ekintzak ez dio literaturari lekurik uzten, | misterioa sortzeko formulak bertsuak izaten dira beti, eta erlijioaren gaiarekin lotutakoak askotan, kasu honetan bezala. | lista | N-N | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTGAR |
Era berean, irakurlea harrapatzeko sortutako misterioa era sinesgarrian argitzea zailegi suertatzen zaio egileari eta bidezidorren bat hartu behar izaten du. | Eta eleberriaren azken orria, azken hitza irakurtzean,irakurlea, ni behintzat, hasieran bezala geratzen da.Ez da ezer aldatzen irakurlearentzat. | Era berean, irakurlea harrapatzeko sortutako misterioa era sinesgarrian argitzea zailegi suertatzen zaio egileari eta bidezidorren bat hartu behar izaten du. | lista | N-N | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTGAR |
Ez da Iruain. | Ez da Kalaportu. | Ez da Otzeta. | lista | N-N | SENTHIR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTHIR |
batetik, gaztelerakadak besterik gabe onartzea saihestuz, | eta, bestetik, gaztelerak moldatutako terminoak bere corpus terminologikora bilduz. | lista | N-N | TERM17-GS.rs3 | GS | batetik | Beginning | | Terminologia |
alde batetik, gero eta indartsuagoa da nazioarteko harmonizazioa lortu beharra, ekonomian, politikan eta kultura eta gizarte gaietan etenik gabe sortzen ari diren loturak eta elkarren arteko trukaketak eraginda; | eta bestetik, aniztasuna onartu beharra, eta, ondorioz, norbanakoen izaeraren berrespena, giza bizitzako arlo guztietan agertzen ari den moduan. | lista | N-N | TERM19-GS.rs3 | GS | alde batetik | Beginning | | Terminologia |
Alderdi horiek guztiek, terminologia lanen ikuspegia ere zabaldu egin dute; | espezialitateko terminologiaren gehikuntza kuantitatiboa eragiteaz gain, | lista | N-N | TERM19-GS.rs3 | GS | teaz gain | Beginning | | Terminologia |
Kasu horretan, normalizazioa ez bakarrik ez litzateke eraginkorra izango, | are gehiago, bete gabe utziko lituzke bere helburuak. | lista | N-N | TERM19-GS.rs3 | GS | are gehiago | Beginning | | Terminologia |
| | c) "Adjektibo erreferentzialen erabilera". Miel Loinaz. Berba aldizkaria (UZEI). | lista | N-N | TERM22-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
a) Adjektibo erreferentzialak multzokatzea, emandako irtenbideak zerrendatzea eta begiratzea bat ote datozen corpus teorikoak jasotako bidearekin. Ondoren, zenbait estatistika-datu eskainiko dira; erabilera-datuak izango dira beraz. | b) Gorago aurreikusi bezala, esan genezake bi aldi zehatz daitezkeela arlo honi dagokionez: Euskaltzaindiak arlo honi buruzko erabakia eman aurretik eta eman ondoren. Horiexek izango dira, hortaz, lagin-aldiak. Azterketa horrekin, ikusi nahiko genuke norainoko oihartzuna eta arrakasta izan duen arau horrek. | c) Azkenik, tarte berezia eskainiko diogu lehenengo Jaurlaritzako aldizkari ofizialari (Gerra aurrekoari), bertan, aldeak susmatuko direlakoan lehengo eta oraingo erabileren artean. | lista | N-N | TERM22-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
Terminologia-kudeaketa, oro har, eskulana da | eta motibaturiko dokumentalistengan, itzultzaileengan eta terminologoengan bermatzen da; | lista | N-N | TERM30-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Terminologia |
irakasteko, | ikasteko, | arazoak konpontzeko eta abarretarako | lista | N-N | TERM30-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
zeinen esanahiak ondo definituta baitaude | eta adituek sarritan erabiliko baitituzte. | lista | N-N | TERM30-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
informazioa indexatzeko | eta terminoen glosategiak eraikitzeko. | lista | N-N | TERM31-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Terminologia |
bateratze-prozesua bukatzeke izateagatik, | egindako ikerketak murritzak direlako | eta hizkuntza eranskaria izateagatik. | lista | N-N | TERM31-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
2.1. Teknika linguistikoak. Teknika linguistikoak erabiltzen dira batez ere terminoen hasierako selekzioa egiteko. Horretarako, eredu morfosintaktikoak erabili ohi direnez gero, komenigarria da testua analizaturik edukitzea edo gutxienez etiketatua. Tresna linguistikoen kalitateak baldintzatuko ditu, hein handi batean behintzat, tresnaren emaitzak. Hala ere, proiektu batzuetan ez da analisi morfologikorik edo sintaktikorik egiten (Su et al., 96). Analisi morfologikoarekin eta desanbiguazioarekin lotuta dago lematizazioa. Flexio konplexuko hizkuntzetan hitz-forma bakarrik tratatzeak emaitza kaxkarrak ekarriko ditu eta lematizazioa ezinbestekoa izango da. Ezagumendu linguistikoa funtsezkoa da terminoen normalizazioan ere; termino batzuk beste luzeago batzuen baitan egon daitezkeenez, haien artean diskriminatu egin behar baita. | 2.2. Teknika estatistikoak. Eredu linguistikoari jarraitzen dioten balizko terminoak murrizteko erabili ohi dira metodo estatistikoak proiektu gehienetan. Aplikatutako metodoak asko aldatzen dira proiektuaren arabera: sinpleena izango litzateke maiztasun absolutu minimo bat eskatzea (Justeson & Katz, 95), baina orokorrean formula probabilistiko anitz konbinatzen dira. | 2.3. Emaitzak. Lortzen diren emaitzak ez dira oraindik beharko liratekeenak erauzketa zeharo automatikoa egiteko. Oreka bilatu behar da estaldura (recall) eta doitasunaren artean (precision). Oreka horretan estaldurari lehentasuna ematen zaio atzetik terminologia murrizteko pertsona bat badago. % 95 inguruko estaldura lortzeko doitasuna % 50-era jaitsi ohi da, eta doitasuna % 85 ingurukoa izan dadin estaldura % 35era ere ez da iristen. | lista | N-N | TERM31-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
analizatzaile morfologikoa jadanik prest dago (Alegria et al., 96), | lematizatzaile/etiketatzaile bat bukatzear dago (Aduriz et al., 96) | eta azaleko sintaxiari ere ekin diogu. | lista | N-N | TERM31-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
1. Sarrera. Azken urteotan testu teknikoetatik terminologia automatikoki erauzteko tresnak ari dira garatzen zenbait hizkuntzatarako, baina oraindik giza laguntza behar izaten da automatikoki hautatutako terminologiaren artean azken aukeraketa egiteko. Horren adibide gisa, tresna hauek aipa daitezke: LEXTER (Bourigault, 92) AT&Tko Termight (Church & Dagan, 94) IBMko TERMS (Justeson & Katz, 95) NPtool (Arpper, 95). Aplikazio-eremuak bi multzo handitan bana daitezke: informazioa indexatzeko eta terminoen glosategiak eraikitzeko. Gainera, terminologia oso modu dinamikoan bilakatzen den arloetan, informatikan adib., halako tresnarik gabe ia ezinezkoa da lan terminologiko eraginkorrak egitea. Halako tresna bat euskararako garatu nahi badugu, eragozpen gehiago topatuko dugu ondoko hiru arrazoiengatik: bateratze-prozesua bukatzeke izateagatik, egindako ikerketak murritzak direlako eta hizkuntza eranskaria izateagatik. | 2. Terminologiaren erauzketa. Terminoaren definizio formal eta osoa lortzea lan neketsua da eta horretan datza lanen atal garrantzitsu bat: terminoen ezaugarriak mugatzea. Corpusetatik termino teknikoak lortzeko konbinatu ohi dira NLPko teknikak (ezagumendu linguistikoan oinarritutakoak) eta teknika estatistikoak. 2.1. Teknika linguistikoak. Teknika linguistikoak erabiltzen dira batez ere terminoen hasierako selekzioa egiteko. Horretarako, eredu morfosintaktikoak erabili ohi direnez gero, komenigarria da testua analizaturik edukitzea edo gutxienez etiketatua. Tresna linguistikoen kalitateak baldintzatuko ditu, hein handi batean behintzat, tresnaren emaitzak. Hala ere, proiektu batzuetan ez da analisi morfologikorik edo sintaktikorik egiten (Su et al., 96). Analisi morfologikoarekin eta desanbiguazioarekin lotuta dago lematizazioa. Flexio konplexuko hizkuntzetan hitz-forma bakarrik tratatzeak emaitza kaxkarrak ekarriko ditu eta lematizazioa ezinbestekoa izango da. Ezagumendu linguistikoa funtsezkoa da terminoen normalizazioan ere; termino batzuk beste luzeago batzuen baitan egon daitezkeenez, haien artean diskriminatu egin behar baita. 2.2. Teknika estatistikoak. Eredu linguistikoari jarraitzen dioten balizko terminoak murrizteko erabili ohi dira metodo estatistikoak proiektu gehienetan. Aplikatutako metodoak asko aldatzen dira proiektuaren arabera: sinpleena izango litzateke maiztasun absolutu minimo bat eskatzea (Justeson & Katz, 95), baina orokorrean formula probabilistiko anitz konbinatzen dira. 2.3. Emaitzak. Lortzen diren emaitzak ez dira oraindik beharko liratekeenak erauzketa zeharo automatikoa egiteko. Oreka bilatu behar da estaldura (recall) eta doitasunaren artean (precision). Oreka horretan estaldurari lehentasuna ematen zaio atzetik terminologia murrizteko pertsona bat badago. % 95 inguruko estaldura lortzeko doitasuna % 50-era jaitsi ohi da, eta doitasuna % 85 ingurukoa izan dadin estaldura % 35era ere ez da iristen. | 3. Euskararako aplikazioa. IXA taldearen asmoa da euskararako mota honetako tresna bat garatzea. Horretarako analizatzaile morfologikoa jadanik prest dago (Alegria et al., 96), lematizatzaile/etiketatzaile bat bukatzear dago (Aduriz et al., 96) eta azaleko sintaxiari ere ekin diogu. Tresna horiek prest dauden bitartean termino teknikoen modelizazioari ekin behar diogu, hau da murriztu behar ditugu termino teknikoen ezaugarriak. Horretarako dauden hiztegi teknikoetan oinarritu, eta teknika estatistikoak erabiliz, eredu nagusiak lortu behar dira. Emaitzarik ez badugu ere, eredua izen-sintagmarena baino zabalagoa izango dela susmatzen dugu. Beste aldetik, termino teknikoak hautatzerakoan barneko deklinabidekasua erabakigarria izan daiteke. | lista | N-N | TERM31-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
Asmatzen diren terminoak sistematikotasunez sortu behar dira, | esanahiari eta erabilerari dagokionean ezin dira anbiguoak izan, | arlo bereko pareko beste termino batzuekin koherenteak izan behar dute. | lista | N-N | TERM32-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
Adibidez, hilo dental hortzak garbitzeko erabiltzen den haria da | eta euskaraz, hortzetako haria nahiago genuke seguruenik hortz-haria baino. | lista | N-N | TERM34-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Terminologia |
Euskal atzizki izenondo-sortzaileen bidez, zein motatako izenondoak sor daitezke? | Zenbait izenondo erreferentzial izen elkartuen bidez euskara badaitezke ere, garbi dago bide honek ez dituela izenondo erreferentzial guztien ordainak eskaintzen. Non dago muga? | Predikatu-/ez-predikatu izaeran, argumentu-/eremu- /jabego-harremanean edo beste nonbait al datza gakoa? | Izenondoaren jatorrian dagoen izenaren mugatu/mugagabe, bizidun/bizigabe, zenbakarri/zenbakaitza bezalako tasunek ba al dute nolabaiteko eraginik? | Modifikatua den izena ekintza-, ondorio- edo objektu-izena izateak ba al du eraginik ezintasun horretan? | Zein dira erdal izenondo erreferentzial bat ezinbestean mailegatu behar izatera eraman gaitzaketen baldintzak? | Noiz erabili ohi ditugu euskal izenlagunak erdal izenondoak ordezkatzeko? | lista | N-N | TERM34-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
Alde batetik, Interneteko terminoak ezagutarazteko erabiltzen den kateak, beraz, sareak berak, hedapen luze-zabala du oso, | terminologia azkar zabaltzeaz gain --Interneteko informazioa (ia) bat-batean lortzen da--, | lista | N-N | TERM38-GS.rs3 | GS | tzeaz gain | Beginning | | Terminologia |
Alde batetik, Interneteko terminoak ezagutarazteko erabiltzen den kateak, beraz, sareak berak, terminologia azkar zabaltzeaz gain --Interneteko informazioa (ia) bat-batean lortzen da--, hedapen luze-zabala du oso, munduko edozein bazterrera heltzen baita. | are gehiago, edozein tokitatik biltzen dira terminoak, baita komentatu eta haztatu ere; adibidez, Interneti buruzko terminoen glosarioak zabaltzen dira Web askotan, eta izendegietarako proposamenak egin ere bai, eta erabiltzaileek botoa eman ahal izaten diete. | lista | N-N | TERM38-GS.rs3 | GS | are gehiago | Beginning | | Terminologia |
Zelako terminologia sortzen ari da? | Zeintzuk dira lexikoaren sorkuntzan gailentzen ari diren sistemak? | lista | N-N | TERM38-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
Zelako terminologia sortzen ari da? Zeintzuk dira lexikoaren sorkuntzan gailentzen ari diren sistemak? Ezaugarri berdin eta komun bat daukate hizkuntza guztiek: terminoak ingelesez sortzen dira, eta mailegu moduan sartzen dira beste hizkuntzetan. | Nola erantzuten dute hizkuntza hartzaileek? | Nola lantzen dute Interneteko terminologia? | Termino al dira termino itxurako guztiak? | Izendatzeko benetako premiei erantzuten al diete? Edo, aldiz, lexikoaren sorkuntzan asko eta asko ez ote dira sentsazionalismoan erori eta azkar galduko direnak? | lista | N-N | TERM38-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
zergatik kasu batzuetan aposizioa eta besteetan genitiboa?, | zergatik asimetria hau? | Bigarren osagaiak, hots, izen arruntak badu zerikusirik? | Gaztelaniarekiko morrontza ote? | lista | N-N | TERM49-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
lehenik, atzizki eta aurrizkien bidezko eratorpen-prozesuak aztertu dira hiru hizkuntzetan, bereziki eratorpen-oinarri modura aditza dutenak edo eratorri modura aditza ematen dutenak arakatuz; ondorioz, bi desberdintasun nagusi aurkitu dira: euskararen barruan atzizki eta aurrizkien bidezko eratorpenen arteko, eta euskal eratorrien eta eratorri erromanikoen artekoa. | Bigarrenik, bi desberdintasun horietarako azalpen teoriko bat bilatu eta aurkitu da. | Hirugarrenik, azalpen teoriko horrek lexikogintzan eman dezakeen laguntza finkatzen saiatu gara. | lista | N-N | TERM50-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
| | lista | N-N | TERM50-GS.rs3 | GS | a) | Beginning | | Terminologia |
lehenengo kasuan, aurrizkiak buruaren zehaztasun bat adierazten du (predecir eratorria, decir oinarriburuaren zehaztasun bat da: aurretik esan, baina esan, azken finean); | bigarren kasuan, aurrizkia bera da burua, osagarria eratorpen-oinarria delarik; izan ere, Prehistoria ez da historia oinarri-osagarriaren zehaztasun bat, oinarria (historia) ez den bestelako gauza bat baizik). | lista | N-N | TERM50-GS.rs3 | GS | lehenengo | Beginning | | Terminologia |
Lehenik, erromantikoetan aurreko era bietara jokatzen duen des- atzizki mailegatuak, desegin eratorrian, egin oinarri-buruaren modifikatzaile modura jokatzen du aurrean kokatuz (egitearen alderantzizkoa), baina aurrizki-osagarria/oinarriburua eredua aurkitu nahi dugunean (deshojar), desostatu gaizki eginda dagoela beha daiteke nonbait; ber-/bir- 're-' eta ez- 'in-/des-' aurrizkiek ere, horrelaxe jokatzen dute. Ondorio lexikografikoei begira, lehenik desostatu bezalakoak egiteko eragozpenak azpimarratuko genituzke hitzaldi honetan. | Bigarrenik, agerian utziko genuke hizkuntza erromanikoen (eta ingelesen) aurrizki-burua/oinarri-osagarriaren euskal ordaina oinarriosagarria/ atzizki-burua dela zuzen-zuzenean. Honek laguntza paregabea emango du gaurko lexikogintzan: des1 hoja2 r ?hosto2 gabe1 tu bezalako saioetatik haruntzago, kontutan hartu beharko dugu hostoak2 galdu/kendu1 bezalako aukera, baina bereziki, pozoin-du 'envenenar', bigun-du 're-blandecerse', lerro-ka-tu 'a-linear', irin-ez-ta-tu 'en-harinar', lur-reratu 'a-terrizar' direlako "jauziak" estandartzat hartu beharko dira, a-, des-, en-, es-, in- edo re bezalako aurrizkien ordainak aurkitzerakoan bide emankorrak eriden nahi baditugu. | lista | N-N | TERM50-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
"izen propio bat da, | eta osagai espezifiko bat dauka, eta gehienetan, baita osagai komun edo orokor bat ere. | lista | N-N | TERM51-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Terminologia |
1.- Ez dugu ezagutzen osagai orokor askoren esanahi zehatza: "alto", "gaina" (bortua, mendia, gailurra...). | 2.- "Normalizatutakoa" termino geografikoa edonola esleitzen da: adibidez, Deustuko auzoan bi "etorbide" aurkitzen dira, eta egia esan, ez lukete termino bera eduki behar: Avenida Ramón y Cajal (kalea) eta Avenida Lehendakari Agirre (etorbidea). | 3.- Ez dago geografiako terminologia normalizaturik: adibidez, "avenida" terminoa itzultzeko "ibilbidea", "etorbidea", "pasealekua" etab. erabiltzen dira, udal bakoitzaren arabera, edo "pico" itzultzeko, "gailur", "haitzorrotza", "haizpunta", "mokorra", "mokoa", "punta", "tontorra"... ikerketa egin duen pertsonaren edo erakundearen arabera (DEIKER, Elhuyar, Nafarroako Gobernua, Euskaltzaindia...). | lista | N-N | TERM51-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
4.-Ondorioak. | Galderak eta iradokizunak. | lista | N-N | TERM51-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
1.- Arazoen analisia "geografiako terminologiaren erabiltzailearen" ikuspuntutik. | 2.- Toponimia normalizatzeko lanen barruan geografiako terminologia normalizatzeak daukan garrantzia eta hori egiteko dagoen premia. Nazio Batuen gomendioak eta espezialistenak bilduko dira. | 3.- Deustuko Unibertsitateko DEIKER Institutuak toponimia normalizatzeko lanetan termino geografikoari eman zaion tratamendua laburbilduko da. | 4.-Ondorioak. Galderak eta iradokizunak. | lista | N-N | TERM51-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
baliagarriak diren balio basalak erdiesteko, | kutsadura kronikoaren efektua ebaluatzeko | eta ingurumenaren gaineko erabakiak hartu behar dituztenentzat (Water Framework Directive, European Marine Strategy) erabilgarriak izan daitezkeen jarraipenerako teknologia berriak ezartzeko, hain zuzen ere. | lista | N-N | ZTF1-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Zientzia |
Itsas-ekosistemen osasunaren ebaluazioa: Abra (1991-93) eta Urdaibaiko (1991-94) itsasadarretan jarraipen-programa aurrendariei ekin zitzaien. 1998 geroztik, ingurumen osasunaren ebaluazioa (muskuiluak eta arrainak espezie zentinela gisa erabiliz) Ipar Itsasoan eta Mediterraneoan (XENO FISH, 1998-1999; BEC PELAG , 2002; BEEP, 2001-04; WCM, 2004) nazioarteko proiektu/kontratuen barruan burutu da. 2000. urteaz geroztik, Abra itsasadarraren inguruan kokatuta dagoen birfindegi baten hondakin-isurketaren inpaktu biologikoa ikertzen ari da (Petronor kontratua). Prestige ontziaren fuel-olio isurketaren ondoren, Portugaletik Euskal Herrirainoko 22 tokitan (2003-06) zein laborategi-esperimentuetan, eragindako inpaktu biologikoa ebaluatu zen muskuilu eta arrainak (bokarta, legatza eta korrokoia) zentinela/esperimentazio-eredu gisa erabiliz (IMPRES ; PRESTE PSE ). Ikerketa hori, laborategi-esperimentu (PRAG MA; 2006-07) zein martxan dauden zelai-ikerketekin (PREST IMES ; 2008) osatzen ari da. Are gehiago, jarraipen-kanpainek aurrera darraite Euskal kostaldean (IMPRES II; 2006-08), etorkizunean ustekabeko isurketen aurrean erreferentzia-balioak izan daitezkeenak ezartzeko asmoz baliagarriak diren balio basalak erdiesteko, kutsadura kronikoaren efektua ebaluatzeko eta ingurumenaren gaineko erabakiak hartu behar dituztenentzat (Water Framework Directive, European Marine Strategy) erabilgarriak izan daitezkeen jarraipenerako teknologia berriak ezartzeko, hain zuzen ere. | Lurzoru-ekosistemen osasunaren ebaluazioa: 80. hamarkadaren hasieran, lurzoruko organismoen (bareak) gaineko kutsatzaileek duten efektua aztertu zituzten laborategi-ikerketek, gure ikerketa-jardueraren hastapena markatu zuten. Ondoren, hastapen horien zelai-ikerlanik garrantzitsuenak 1994.urtean gauzatu ziren, Galeseko mehatze-aldeak eta Azoreetako sumendi-aldeak gune esperimental gisa erabiliz (PRA XIS XXI, 1996-99). Ondorioz, BERR ILUR (2003-jarraitzen du) proiektu estrategikoa eta PACAR I (2006-2009) gisako proiektuen testuinguruan zelai-ikerketa aktiboagoei ekin zitzaien; bareak eta lur-zizareak zentinela/esperimentazio-eredu gisa erabiliz. Gure ikerketa-ahalegin nagusiak, batetik, zientifikoki lortutako datuen eta politika arautzaileen (Lurzoruen Babeserako Legea) arteko harmonizatzea eta, bestetik, kutsadura kronikoak lurzoru- ekosistemen osasunaren eta bere ebaluazioaren gaineko ondorioak ulertzea ditu helburu. | Ekosistemen osasuna eta krisi klimatikoa. Krisi klimatikoak eragiten dituen arriskuen gainean sorrarazitako kontzientziazioa dela eta, ekosistemen osasunaren, kutsadura kimikoaren, eta baldintza klimatikoen eraldaketa antropikoek sorrarazitako mehatxuen (lokalak zein globalak) arteko elkarrekintzak ikertzen ari gara gaur egun (K-EGOKITZEN , 2007-09). | lista | N-N | ZTF1-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Aleazio hauen ezaugarri handienetako bat da, egituraren edozein desberdintasuna edo aldaketa aleazioen portamolde magnetikoan zuzenean islatzen dela. Horrela, nahikoa da mailu batekin, adibidez, apurtxo bat mailukatzea seinale ferromagnetikoaren handipen bortitza gertatzeko. | gainera, kontzentrazioaren aldaketa oso txikiek ezaugarri magnetikoaren aldaketa handiak eragiten dituzte. | lista | N-N | ZTF10-GS.rs3 | GS | gainera | Beginning | | Zientzia |
Esperimentuen alorrean fakultateko laborategietan ditugun: Mossbauer espektroskopia, mota desberdinetako neurketa magnetikoak, kalorimetria, X-izpiak etabar erabiltzen ditugu; | halaber, nazioarteko neutroi zein sinkrotoi laborategi erraldoietako erabiltzaileak gara. | lista | N-N | ZTF10-GS.rs3 | GS | halaber | Beginning | | Zientzia |
-- Estibaliz APINAN IZ FDE Z de LARR INOA" Theoretical and experimental study of the relationship between structural and magnetic properties in Fe-Al alloys" Julio de 2003. | -- Damian MART IN RODR IGUE Z "Estudio sobre la influencia del orden intermetalico en las propiedades magneticas de las aleaciones Fe-Al ricas en Fe" Febrero de 2007. | lista | N-N | ZTF10-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Aipaturiko gai batzuk Eduardo Ogandok 2004. urtean defendatu zuen tesian, "Quantum size effects and stability of nanostructures", bilduta daude. | Beste batzuk Olalla Perez eta Asier Zugarramurdi garatzen ari diren tesi lanen parte dira. | lista | N-N | ZTF11-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
alde batetik nanoharien, nanoirlen edo xafla mehen (zenbait plano atomiko hazten direnean era kontrolatuan azal baten gainean) egitura atomikoak eta propietate dinamikoak aztertzen ditugu. Nanohari metalikoetan tamainako efektu kuantikoak eta garraio elektronikoa aztertu ditugu. Gure ikerketaren motibazioa 90. hamarkadan garatutako MCB J (Mechanically Controllable Break-Junction) teknikarekin egindako esperimentuak dira. Egiturako eta garraio elektronikoko kalkuluetan DFT (Density Functional Theory) teoria, "multigrid" metodoekin, eta WPP (Wave-Packet Propagation) metodoa erabili ditugu. Aztertu dugun beste sistema irla metalikoak dira, plano atomiko gutxi batzuk azalen gainean hazten direnean, bereziki Pb irlak Cu(111) azalaren gainean. Esperimentalki frogatu denez, STS tunel espektroskopiarekin adibidez, garaiera jakina duten irlek maizago agertzen dira besteak baino. Jokabide bitxi horren arrazoia hauxe da: irletako elektroiak konfinatuta daude azalarekiko norabide perpendikularrean. Haien egoerak putzu kuantikoak edo QWS (Quantum Well States) deitzen dira, eta ondorio nabariak dituzte propietate askotan, adibidez supereroankortasunean. Sistema honen energia aztertu dugu dimentsio bakarreko eredua eta DFT baliatuz, baina baita ere ab-initio tekniken bidez, VASP kodearekin. | Bestaldetik, nanoegituren erantzun elektromagnetikoaz aritu gara, hain zuen ere sorta elektronikoarekin eta argiarekin duten interakzioaz. Kasu honetan gure abiapuntua energi galerako Mikroskopia Elektronikoko (EELS ) esperimentuak izan dira alde batetik, eta bestetik mikroskopia optikoak. Esperimentu hauetan plamoiak kitzikatzen dira nanoegituretan, hau da dentsitate elektronikoaren erresonantziak, nanoegituraren eta beraren inguruaren menpekoak direnak. Bereziki sorta elektronikoaren inguruan gertatzen diren partikula metalikoen koaleszentzia fenomenoetan interesaturik gaude. Arlo honen barruan "nanoshell" eta dimeroen elkarrekintza argiarekin aztertzen ari gara. Problema hauek interes handikoak dira nanoplasmonikaren arlo berrian. Azterketa teorikoan Maxwell-en ekuazioak sistema konplexuetan ebatzi behar dira eta horretarako BE M (Boundary Element Method) delako metodoa erabiltzen dugu. | lista | N-N | ZTF11-GS.rs3 | GS | alde batetik | Beginning | | Zientzia |
Telekomunikazio sistema baten transmititutako seinalearen kalitatea, nagusiki, transmisio-kateetako potentzia-anplifikadoreek sortzen duten distortsioaren araberakoa da. Gainera, zirkuitu hauek sistema osoaren kontsumo totalaren parte oso garrantzitsu baten eragile dira. Honegatik, ekipamendu mugikor edo espazioratutako ekipamenduetan potentzia-anplifikadoreen errendimenduaren optimizazioa ezinbestekoa da bateriaren iraupena luzatzeko. Eraginkortasun handiko eta distortsio-baxuko anplifikadoreen beharrak, besteak beste, anplifikadore zein transmisoreetarako linealizazio teknikak sustatu ditu. Gaur egun, lan hauei dagozkien aplikazioak interes estrategikokoak dira: telefonia mugikorra, WLAN, VSAT sistemak, Wireless Broadband... | bestalde, espero ez diren seinaleen edo portaera oszilakorren agerpena arazo oso kritikoa da maiztasun altuko potentzia-anplifikadoreen diseinatzaileentzat. Ezinbestekoa da diseinu-fasean portaera hauen agerpena aurreikusi ahal izatea (ohiko CAD tresnen bidez) eta portaera hauek aztertzeko aukera izatea anplifikadorearen lan-eremu osoan. Era honetan, iragarpen fidagarri bati esker, portaera hauek ezabatzeko estrategiak hasierako diseinu faseetatik aplika daitezke, anplifikadoreen diseinu eta garapen zikloak nabarmenki laburtuz. | lista | N-N | ZTF13-GS.rs3 | GS | bestalde | Beginning | | Zientzia |
Zentzu honetan, gure ikerkuntza taldeak mikrouhin-zirkuituen dinamika ez-linealaren arloan etengabeko lana egin du azken urte hauetan zehar. Lan hauen emaitza izan da polo-zero identifikazioan oinarritutako egonkortasun analisirako tekniken garapena. Ikerkuntza lerro honetan eman diren aurrerapausoetan berebiziko garrantzia izan du gure saileko beste jakintza arloetako ikertzaileekin egindako lankidetzak (zehazki Josu Jugo eta Ibone Lizarraga, Sistemen Ingeniaritza eta Automatika arlokoak). | Gainera, etorkizuneko haririk gabeko komunikazio-sistemen garapenean, potentzia-anplifikadoreek birkonfigurazio dinamikorako aukera izan beharko dute aplikazio ezberdinetara egokitzeko. Honela izanda, potentzia-anplifikadorearen multi-banda funtzionamendua ahalbidetzeko egokitzapen-sare birkonfiguragarriak behar izango dira. MEMS-ek dituzten egokitze, isolamendu eta integrazio ezaugarriak direla eta, egokitzapen-sare birkonfiguragarrien inplementaziorako RF-ko MEMS-ak erabiltzea soluzio berria, erakargarria eta potentzialki oso eraginkorra da. | Bukatzeko, komunikazio sistemetan zarataren eragina kontuan hartu beharreko gai garrantzitsua da. Alor honetan, gure ikerkuntza taldearen helburu nagusiak bi dira. Alde batetik, anplifikadore eta nahasgailuen zarata-figuraren neurketen zehaztasuna hobetzea, eta beste alde batetik, zirkuitu eta sistemetan (anplifikadore, osziladore eta nahasgailuetan bereziki) seinalearen presentzian anplitude-zarata eta fase-zarata neurtu ahal izateko tekniken garapena. | lista | N-N | ZTF13-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Metodo hauen bitartez jakin ahal izan da, besteak beste, egitura bakoitzaren adina, esfortzu tektoniko nagusien norabideak, eta eragin zuen deformazioaren ratioak. | jarduera nolakoa izan zen, | lista | N-N | ZTF14-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Iturriei zerien fluidoak hidrokarburotan (metano eta petrolio) aberatsak zirenez mikroorganismo kimiosintetikoek hidrokarburoen oxidazio anaerobikoa eragin zuten sulfatoaren erredukzioaren bitartez, eta honen ondorioz karbonato autigenikoak hauspeatu ziren bertan. | Karbonato hauei lotuta fauna kimiosinbiotikoen fosilak (bibalbioak batez ere) agertu dira. Karbonato autigenikoen azterketa multidisziplinarraren bitartez interpretatu ahal izan da ihes egindako fluidoen eta fluxuen ezaugarriak zeintzuk ziren, hala nola fluidoen tenperatura, hidrokarburo-aberastasuna, hidrokarburo motak (metano edo petrolio), hidrokarburoen jatorria eta fluxuen intentsitatea. | lista | N-N | ZTF14-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Zerbait baloratzeko lehendabizi ezagutu egin behar dela kontuan hartuta, Mikologia taldea bere hastapenetatik ari da onddoen, eta bereziki Basidiomikotoen, biodibertsitatea aztertzen duen lerroa garatzen, Euskal Autonomi Erkidegoan zein penintsula mailan. Lerro honetako lanak korologikoak eta deskriptiboak dira oinarrian, baina azken urteetan, eta "Flora Micológica Ibérica" proiektua ardatz hartuta, cantharellaleak edo teleforazeo erresupinatuak bezalako kortiziazeo talde konkretuen azterketa biosistematikoa egiten ari gara. Mota honetako lanek, arazo taxonomikoei ez ezik, bestelako galdera zailagoei ere erantzutea dute helburu, hala nola, espezieen biogeografia, taldearen filogenia, eta abar. Ikerkuntza lerro honetan kokatzen ditugu "Interconexiones biogeográficas de los Corticiáceos (Aphyllophorales, Basidiomycota) macaronésicos (I.N. M.T. Telleria RJB, Madrid) proiektua, eta Ibai Olariaga egiten ari den" Estudio biosistemático del orden Cantharellales de la Península Ibérica" doktoretza-tesia. | Onddo komunitateen ikasketa da taldearen ikerkuntza lerroetako beste bat. Ikasketa mikozenologikoek ekosistemen biodibertsitateari buruzko informazio orokorra eskaintzen dute eta baita bere kontserbazio egoerari buruzko informazioa ere. Mota honetako lanak oinarrizkoak eta ezinbestekoak dira kudeaketa eta kontserbazio planak garatzeko. Arlo honetan aipatzekoak dira E. Sarrionandiak burututako "Estudio de las micocenosis de macromicetos de los encinares del País Vasco" izenburua duen doktoretza-tesia, eta N. Rodriguez-en "Estudio de la Comunidad ectomicorrícica de las plantaciones de Quercus rubra L. Su caracterización, dinámica y aplicación en silvicultura'', azken kasu hontan ikuspuntu aplikatuagoarekin eta M.K. Dunabeitiaren kolaborazioaz egindakoa. Lerro berean, eta erabilpen desberdina duten inguruetako onddo-komunitateak aztertzeko helburuarekin "Análisis de la biodiversidad de los macromicetos de la Reserva de la Biosfera de Urdaibai. E influencia de los usos del suelo en la comunidad fúngica" proiektua garatu da. | azkenik, nabarmendu ere lurraldeko elkarte mikologikoekin elkarlanean egiten ari garen dibulgazio eta heziketa lana. Azken finean, ingurumen-hitzamenetako helburuak lortzeko berebiziko garrantzia duten ekintzak baitira. Euskal Autonomi Erkidegoko onddoen kontserbazioa eta dibertsitatea lelopean 10 panel landu eta eratu dira, eta horrez gain, Euskal Autonomi Erkidegoko eta Cantabriako mehatxatutako onddoen behin-behineko Zerrneda Gorria ere egin da. Ildo beretik Cesar San Juan soziologoarekin elkarlanean "Análisis socio-ambiental de la utilización de los recursos micológicos en el territorio histórico de Bizkaia" izenburua duen proiektua burutu da. | lista | N-N | ZTF15-GS.rs3 | GS | azkenik | Beginning | | Zientzia |
Arlo honetan aipatzekoak dira E. Sarrionandiak burututako "Estudio de las micocenosis de macromicetos de los encinares del País Vasco" izenburua duen doktoretza-tesia, eta N. Rodriguez-en "Estudio de la Comunidad ectomicorrÃÂcicade las plantaciones de Quercus rubra L. Su caracterización, dinámica y aplicación en silvicultura", azken kasu hontan ikuspuntu aplikatuagoarekin eta M.K. Dunabeitiaren kolaborazioaz egindakoa. | Lerro berean, eta erabilpen desberdina duten inguruetako onddo-komunitateak aztertzeko helburuarekin "Análisis de la biodiversidad de los macromicetos de la Reserva de la Biosfera de Urdaibai. E influencia de los usos del suelo en la comunidad fúngica" proiektua garatu da. | lista | N-N | ZTF15-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Euskal Autonomi Erkidegoko onddoen kontserbazioa eta dibertsitatea lelopean 10 panel landu eta eratu dira, | eta horrez gain, Euskal Autonomi Erkidegoko eta Cantabriako mehatxatutako onddoen behin-behineko Zerrneda Gorria ere egin da. | lista | N-N | ZTF15-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Euskal Autonomi Erkidegoko onddoen kontserbazioa eta dibertsitatea lelopean 10 panel landu eta eratu dira, eta horrez gain, Euskal Autonomi Erkidegoko eta Cantabriako mehatxatutako onddoen behin-behineko Zerrneda Gorria ere egin da. | Ildo beretik Cesar San Juan soziologoarekin elkarlanean ''Análisis socio-ambiental de la utilización de los recursos micológicos en el territorio histórico de Bizkaia'' izenburua duen proiektua burutu da. | lista | N-N | ZTF15-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
1. Solido mikroporotsuak, hau da, beren konposizioan eraikin ezorganikoari lotuta (hibridoak) edo ez lotuta (template) dauden molekula organikoak dituztenak, barne-porositatea edo ehundura-porositatea duten materialen balizko aitzindariak izan daitezke. Fase horiek, zeolitak, eta oro har, zeotipoak bezala erabil daitezke: gasen banaketa industri-prozesuetan, molekulak hautatzeko edota prozesu katalitikoetan. Halaber, solido mikroporotsu horien egituretan protonatuak dauden diamina organikoen ordez, Li+ edo Na+ bezalako katioi alkalino txikiak gehitzeak eroaletasun ionikoen fenomenoa errazten du. Horrela, bada, materialok, aurrez, energia eraginkor, berriztagarri eta garbiaren eremura bidera daitezke. | 2. Azken urteotan oxido solidozko erregai zelulen (SO FC) teknologiak aurrerapen handia bizi izan du energia garbia sortzeko sistema legez. Testuinguru horretan, ikerketa talde honen jarduerak ardatz bi hauek ditu nagusi: batetik, beren ezaugarri elektrokimikoak hobetze aldera, material berriak sintetizatzea; bestetik, elektrodo berriak diseinatzeko asmoz, erregai zelulen portaera elektrokimikoa eta zelula osatzen duten materialen karakterizazioa aztertzea. Epe luzera planteatu diren helburuak eta lan-ildoa, besteak beste, honexetara bideratu dira: teknologia honetan baliatzen diren materialen kostua gutxitzera, tenperatura baxuagoetan lan egitea ahalbidetzen duten materialak aztertzera eta, azkenik, lortutakoen iraunkortasuna handitzera, hots, teknologia honekin batera sortzen diren arazoak murriztera; izan ere, gerora, teknologia hau errazago merkaturatu ahal izatea ekarriko du horrek. | lista | N-N | ZTF16-GS.rs3 | GS | tzera#End#eta azkenik... -tzera | Beginning | | Zientzia |
teknologia honetan baliatzen diren materialen kostua gutxitzera, | tenperatura baxuagoetan lan egitea ahalbidetzen duten materialak aztertzera | eta, azkenik, lortutakoen iraunkortasuna handitzera, | lista | N-N | ZTF16-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
hartara, ikerketa zientifiko-teknologikoak areagotzeko bideaz gain, | ikerketa-gaitasun handia eta teknologia berriak garatzeko modua ere eskaintzen du. | lista | N-N | ZTF16-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Ln1-xAxM1-yM'yO3 motako oxido mistoek (Ln = lantanidoa; A = katioi dibalentea; M = Mn, Fe; M' = trantsizio-metala) perovskita motako egitura erakusten dute, baita magnetorresistentziaren balio altuak eta propietate magnetiko bereziak (exchange bias) ere. | A2BB?O6 motako perovskita bikoitzak ere ikertu dira (A = lantanidoak edo lurralkalinoak; B eta B? = trantsizio-metalak). | lista | N-N | ZTF17-GS.rs3 | GS | ere | Beginning | | Zientzia |
Konposatu hauen interesa azaltzen duten magnetorresistentzian datza, ohiko manganitek erakusten dituzten Curie tenperaturak baino tenperatura altuagoak neurtu baitira, eta hauxe garrantzi handikoa izan daiteke aplikazio teknologikoei begira. | bestetik, Ln2Ti2O7 formulako titanatoak adibide adierazgarrienak dira sistema magnetikoen frustrazio geometrikoren fenomenoaren barnean. Gure lanak anisotropia launa duen pirokloro antiferromagnetikoaren sisteman du interesa, hain zuzen, Er2Ti2O7 oxidoan. Hauxe, TN ~ 1K tenperaturan ordenatzen da, ez-konbentzionala den dinamikako egoeran, eta gure helburua egoera ordenatua eta dinamikaren jatorria ulertzea da. | lista | N-N | ZTF17-GS.rs3 | GS | bestetik | Beginning | | Zientzia |
Ln1-xAxM1-yM'yO3 motako oxido mistoek (Ln = lantanidoa; A = katioi dibalentea; M = Mn, Fe; M' = trantsizio-metala) perovskita motako egitura erakusten dute, baita magnetorresistentziaren balio altuak eta propietate magnetiko bereziak (exchange bias) ere. A2BB?O6 motako perovskita bikoitzak ere ikertu dira (A = lantanidoak edo lurralkalinoak; B eta B? = trantsizio-metalak). Konposatu hauen interesa azaltzen duten magnetorresistentzian datza, ohiko manganitek erakusten dituzten Curie tenperaturak baino tenperatura altuagoak neurtu baitira, eta hauxe garrantzi handikoa izan daiteke aplikazio teknologikoei begira. Bestetik, Ln2Ti2O7 formulako titanatoak adibide adierazgarrienak dira sistema magnetikoen frustrazio geometrikoren fenomenoaren barnean. Gure lanak anisotropia launa duen pirokloro antiferromagnetikoaren sisteman du interesa, hain zuzen, Er2Ti2O7 oxidoan. Hauxe, TN ~ 1K tenperaturan ordenatzen da, ez-konbentzionala den dinamikako egoeran, eta gure helburua egoera ordenatua eta dinamikaren jatorria ulertzea da. | Bestetik, trantsizio-metalen fosfato, fosfito eta artseniatoak sintetizatu dira, horrela, baldintza hidrotermal leunetan eta diaminen presentzian, material mikroporodun hibrido inorganiko-organiko lortu dira. Konposatu hauek 1D, 2D edo 3D motako egiturak izan ditzakete eta oxoanioien bidez zabaldutako elkarrekintza antiferromagnetiko ahulak erakusten dituzte. Cr(III) eta Mo(III) ioien metafosfatoak berriz elkarrekintza antiferromagnetiko sendoak erakusten dituzte eta EPR espektro interesgarriak. Bestalde, d elementuen hidroxifosfato eta hidroxiartseniatoak jokabide magnetiko berezia duten mineral sintetikoak dira eta batzuk neurgaitzak izango dira. | azkenik, nanopartikulen gaineko ikerlana Au, Ag, Cu, Fe3O4 eta FeS NP-en gainazaleko funtzionalizazioan datza, ingurunea aldatu ondoren elkarrekintza magnetikoak aztertzeko asmoz, eta inguru biologikoetan ere erabiltzeko asmoz. Disoluzioetako sintesi-bideen hobetzeak Au-SR , Ag-SR eta Cu-SR NP-en lorpena ahalbideratu digu. Guzti hauek berezko ezaugarri ferromagnetikoak dituzte eta orain arte onartutako kontzeptuak eztabaidagarri bilakatu dira, hala nola, Au-aren ferromagnetismoa. Magnetitaren NP funtzionalizatuak, eremu magnetikoen eraginez, NP magnetikoen edo magnetikoki markatutako unitate biologikoen garraiorako edota inmobilizaziorako baliagarriak izan daitezkeen ikertu nahi dugu. | lista | N-N | ZTF17-GS.rs3 | GS | azkenik | Beginning | | Zientzia |
Bestalde, d elementuen hidroxifosfato eta hidroxiartseniatoak jokabide magnetiko berezia duten mineral sintetikoak dira | eta batzuk neurgaitzak izango dira. | lista | N-N | ZTF17-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Bateria hauen arazorik handienetarikoak pisua eta bolumena dira. | gainera, bere osagaiak prozesatu behar dira bere toxikotasunarengatik. | lista | N-N | ZTF18-GS.rs3 | GS | gainera | Beginning | | Zientzia |
Gaur egun erabiltzen de katodoarekin, LiCoO2-rekin konparatuta (LiCoO2), aukeratu den konposatua ez da kutsagarria, | energi densitate handia dauka, | seguruagoa da, | eta pisu baxuagoa eta prezio hobea ditu. | lista | N-N | ZTF18-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Sintesian sortutako ikatzak eroankortasuna indartzen du, | eta partikulen tamaina kontrolatzen du ere, | lista | N-N | ZTF18-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
(1) prozesua burutuko den tenperaturetan (> 600?) egonkorrak izatea; (2) elektrolitoak eroankortasun ionikoa altua azaldu behar du, eroankortasun elektronikoa berriz baztergarria, eta elektrodoek aktibitate elektrokatalitiko altua izan behar dute, | honez gaiz, oxigenoak elektrolitoarekin eta erregaiarekin interakziona dezan elektrolitoak porositate altua erakutsi behar du; | lista | N-N | ZTF19-GS.rs3 | GS | (1) | Beginning | | Zientzia |
(1) prozesua burutuko den tenperaturetan (> 600?) egonkorrak izatea; (2) elektrolitoak eroankortasun ionikoa altua azaldu behar du, eroankortasun elektronikoa berriz baztergarria, eta elektrodoek aktibitate elektrokatalitiko altua izan behar dute, honez gaiz, oxigenoak elektrolitoarekin eta erregaiarekin interakziona dezan elektrolitoak porositate altua erakutsi behar du; | (3) material guzti hauek zabalkuntza termikoaren koefiziente bateragarriak izan behar dituzte. | lista | N-N | ZTF19-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
tradizionalki, metodo zeramikoa erabili ohi da, baina produktu homogeneoak lortzeko arazoak ditu. Horregatik, guk sol-gel izeneko metodoa burutu dugu. | honez gain, beste metodo batzuez ere baliatu gara: liofilizazioa, errekuntza eta quenching-a. Era honetan, sintesi bide desberdinak erabiliz, laginen morfologia alda daiteke eta honekin lortutako propietateak ere, beraz, sortutako diferentziak erabilitako metodoaren arabera aztertuko dira. | lista | N-N | ZTF19-GS.rs3 | GS | honez gain | Beginning | | Zientzia |
- Sintesia: tradizionalki, metodo zeramikoa erabili ohi da, baina produktu homogeneoak lortzeko arazoak ditu. Horregatik, guk sol-gel izeneko metodoa burutu dugu. Honez gain, beste metodo batzuez ere baliatu gara: liofilizazioa, errekuntza eta quenching-a. Era honetan, sintesi bide desberdinak erabiliz, laginen morfologia alda daiteke eta honekin lortutako propietateak ere, beraz, sortutako diferentziak erabilitako metodoaren arabera aztertuko dira. | - Karakterizazio estrukturala: Rietveld metodoan oinarrituz eta X izpien difrakzioaren teknikaz baliatuz, laginen egitura ikertzen dugu. Beharrezkoa bada, neutroi edo elektroi izpien difrakzioak erabiliko dira. | - Azterketa morfologikoa: transmisio- eta ekortze-mikroskopia elektronikoak erabiliz, sinterizazio-maila eta partikulen tamaina aztertzen dira, baita dilatazio termikoaren koefizienteak ere. | - Propietate magnetikoak: katioi magnetikoen presentzia dela eta, propietate magnetikoak ere interesgarriak izan daitezke. SQUID (Superconducting Quantum Interference Device), balantza magnetiko, EPR (Electronic Paramagnetic Resonance) eta, burdina duten laginetan, M?sbauer espektroskopia teknikak erabiltzen dira. | - Geruza meheak: duela gutxi, geruza meheak lortzeko laser ablazioaren teknika erabiltzen hasi da, pilen tamaina eta kostua gutxitzeko asmoz. | - Eroankortasun ionikoa eta elektronikoa: eroankortasuna inpedantzia espektroskopiaren bidez aztertzen da. | - Pilen prestaketa eta ebaluaketa: diseinu berriko "gela bakar bateko pila" esperimentaletan sintetizatutako materialak aztertzen ditugu. | lista | N-N | ZTF19-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Azterturiko konposatuen artean alkilfenolak, pestizidak, plastifikatzaileak, petrolioaren eratorriak, hormona sintetikoak eta konposatu polibrominatuak zeuden. | era berean, 2003tik aurrera Galiza eta Bizkaiko Golkoko hainbat muskuilu populazioen ziklo gametogenikoa aztertu genuen (MEC -ak diruz lagundutako PRESTE PSE proiektua eta ETORTE K-IMPRES proiektua, 2003-2007) eta gametoen garapenean zenbait alterazio aurkitu genituen. | lista | N-N | ZTF2-GS.rs3 | GS | era berean | Beginning | | Zientzia |
Proiektuaren emaitzek muskuiluetan alterazioak baieztatu dituzte | eta Gernikako hondakin-uren araztegiaren inguruko arrainetan (lazunak) intersexaren prebalentzia altua erakutsi dute. | lista | N-N | ZTF2-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Bere helburu nagusia, Urdaibain disruptore endokrino potentzialen presentzia eta molusku bibalbioetan zein arrainetan sortu zitzaketen aldaketak determinatzea zen. Proiektuaren emaitzek muskuiluetan alterazioak baieztatu dituzte eta Gernikako hondakin-uren araztegiaren inguruko arrainetan (lazunak) intersexaren prebalentzia altua erakutsi dute. | gainera, Bartzelonako CS ICak burututako analisi kimikoetan, nonilfenol (disruptore endokrino garrantzitsua eta EB k argitaratutako substantzia prioritarioen zerrendan agertzen dena) maila altuak neurtu dira arrainen behazunean. | lista | N-N | ZTF2-GS.rs3 | GS | gainera | Beginning | | Zientzia |
Aipatu azterketa guztietan, biomarkatzaileen bateria bat erabiltzen dugu, tartean, bitelogenina (emeen espezifikoa den proteina eta xenoestrogenizitate eta feminizazio markatzaile gisa erabiltzen dena) mailen aldaketak, aromatasa (hormona estrogenikoen sintesia eragiten duen entzima) genearen adierazpen mailen aldaketak eta gonadaren histologia azterketak burutzen dira. | Gainera, hormona-hartzaileen gene reporter motako saiakeren bidezko azterketak egiten dihardugu in vitro. Tresna hauek biojarraipen programetan eta konposatu kimikoen ustekabeko isurketen aurrean erabil daitezke, EB k diruz lagundutako PRAG MA proiektuan (2006-2007) aztertu genuen bezala. | lista | N-N | ZTF2-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
- C. albicans-en aurkako erantzun immunologikoa, proinflamatorioa eta tumoreen itsaspena bizkortzen duten antigenoak identifikatu eta karakterizatu. | - Bizkortzeko mekanismoak ikertu. | - Tumore-markatzaileak identifikatu. | - Proteina errekonbinanteak eta antigenoen aurkako antigorputz monoklonalak sortu. | lista | N-N | ZTF20-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
- Kultibo mikrobiarraren teknikak. | - Frakzio molekularren banaketa kromatografiaren bidez. | - Bi dimentsioko elektroforesien bidezko proteinen banaketa eta analisia. | - Espektrometriaz egindako sekuentziazioaren bidezko identifikazio eta karakterizazioa. | - Serumen aurkako analisi immunologikoa Inmunoblotting edo ELISA erabilita. | - Zelulen mantentze eta kultibapena. | - Biologia zelularraren tekniken bidezko zelula endoteliarren sorrera. | - Fluxu-zitometria. | - ELISA-z egindako zitozinen neurketa. | - DNA errekonbinantearen teknikaren bidezko proteinen klonazioa. | lista | N-N | ZTF20-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
- Candidak sortutako gaixotasun ezberdinen diagnostikoa. | - Proteina errekonbinanteak itu terapeutikotzat erabiltzea. | - Tumorea sortzeko prozesuaren tratamendua. | lista | N-N | ZTF20-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Beraz, MEC -ek diruz lagundutako CANCER MAR ikerketa-proiektuaren barruan (2006-2009), gure helburu nagusia da arrainen hepatokartzinomen eta moluskuen leukemiaren zein neoplasia gonadalaren garapenean gertatzen diren mekanismo zelularrak eta molekularrak sakonago ezagutzea. Helburu hau lortu nahian, hurbilketa multidisziplinarra darabilgu kartzinogeno kimiko genotoxikoen (PAH eredugarriak) zein ez-genotoxikoen (peroxisomen proliferatzaile eta disruptore endokrino eredugarriak) ahalmen preneoplasikoa eta neoplasikoa aztertzeko. Aipatu konposatuen eragin preneoplasikoak eta neoplasikoak histologikoki, histokimikoki, biokimikoki eta gene-adierazpen mailan molekularki ikertzen ari gara arrain eta moluskuetan. Ahalegin berezia egiten dihardugu kartzinogenesiaren markatzaile goiztiarrak diren entzimen markatzaile histokimikoen eta geneen adierazpen-sinadura espezifikoen garapenean. | honetaz gain, ekosistema itsastar eta estuarinoetan ingurumeneko kutsatzaileek sortarazten dituzten kalteak aztertzeko asmoarekin, DNA -mikrotxip espezifikoak garatzen ari gara lazun eta muskuiluetan. Honen guztiaren azken helburua, maila molekular eta zelularrean gertatzen diren aldaketak kalte patologikoen agerpenari lotzea da, azken hauek OS PAR Komisioak zein ICES erakundeak garaturiko protokoloak jarraituz sailkatzen direlarik. | lista | N-N | ZTF4-GS.rs3 | GS | honetaz gain | Beginning | | Zientzia |
Egin diren lehenengo zelai-lanetan, Gernikako hondakin-uren araztegiaren inguruan, Arriluzeko kirol-kaian eta Ondarruko kaian lazunak lagindu dira. Laborategi-azterketen barruan, lazunak eta muskuiluak azido perfluorooktanoikoaren eta Prestige-ak isuritako fuel-olioaren antzeko olio baten pean mantendu dira. | bestalde, erreboiloak eta muskuiluak estirenoaren eta 2 motako fuel-olioaren pean mantendu dira, hurrenez hurren, Brest-eko unibertsitatean (Frantzia) eta IRIS entrepresan, Stavanger (Norvegia) burututako esperimentuetan, EB -k diruz lagundutako PRAGMA proiektuaren (2006-2007) baitan. | lista | N-N | ZTF4-GS.rs3 | GS | bestalde | Beginning | | Zientzia |
(1) Ingurumenak nola aldaraz litzake bertan askatutako nanopartikulen ezaugarri fisikokimikoak eta bioerreakzionagarritasuna? | (2) Nola eragin lezake horrek ugaztunen zelulekin eta organismo urtarrekin zein beraien zelulekin interakzionatzeko eta euren baitan sartzeko partikula horiek duten gaitasuna (bioeskuragarritasuna); eta bioeskuragarritasun horrek toxikotasuna sorraraziko ote luke? | (3) Ba al dago ezaugarri fisikokimikoei dagokien erreaktibotasun eta/edo toxikotasun zelularraren patroi zehatzen bat (adb. aktibitate hierarkia bat)? | (4) Aurreko hiru jiteak ikertzean atzemandako baldintzen zein konbinaketak sorraraziko luke arriskua giza-osasunean eta ingurumenean? | (5) Nola inkorporatu liteke informazio guzti hori arrisku-ebaluaketarako eredu batean? | lista | N-N | ZTF5-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Gaur egun Ardien Biriki Adenomatosia eta Maedi Visna delako gaixotasun biriko biren patogeniaren zenbait aspekturen argitzean lan egiten dugu, eta bai abere-hazkuntzan eragin dezaketen gaixotasun infekziosoen ezabapenerako bide berrien irekieran. Ardien Biriki Adenomatosiari dagokiola, tartekatze-mutagenesi analisi bat egiten ari gara, ia ardien biriki minbiziaren garapenean eragina izan dezaketen gene berriak detektatu ahal ditugun, eta gene hauen giza ortologoek ere, euren funtzionaltasuna galdu ondoren, tumoreak eragin dezaketen argitzeko. Gainera, ardien genoman Jaagsiekte delako erretrobirus exogenoaren oso antzekoak diren erretrobirus endogenoak egoteak, erretrobirus exogeno eta endogenoen balizko interferentzia aztertzea ahalbidetzen du. | bestalde, zenbait genomen sekuentziazio osoa dela eta dagoen informazio genomiko eskuragarrian oinarrituta, zenbai espezieren analisi genomikoa egiten ari gara, genoma horietan tartekatutako elementu erretrobirikoak detektatzeko asmoz. Detektatu ondoren, euren dinamika ebolutiboa, adierazpena eta balizko funtzioa karakterizatuko ditugu, beti ere metodo bioinformatikoak erabiliz. | azkenik, badugu helburu teknologiko bat ere; gaixotasunen progresioan markatzaile gisa erabil daitezkeen polimorfismoen detekzio eta analisirako lanabesen garapena hain zuzen ere. Atal hau erreaktibo eta laborategiko protokoloen lorpenean eta datuen gordeketa eta analisirako programa bioinformatikoen garapenean oinarritzen da. | lista | N-N | ZTF7-GS.rs3 | GS | azkenik | Beginning | | Zientzia |
1. G izentasun fenotipoen zehaztapena Euskadiko populazioan eta ijito etniako familietan. | 2. G izentasunarekin asoziazioa edo ligamendua erakusten duten geneak identifikatzea ijito etniako familietan eta Euskadiko populazioan, asoziazio eta ligamendu analisiak erabiliz. | lista | N-N | ZTF8-GS.rs3 | GS | 1. | Beginning | | Zientzia |
Ikerkuntza lerro honen helburuetariko bat, obesitatearekin erlazionatutako ezaugarrietan (antropometrikoak, fisiologikoak eta biokimikoak) jaraunspenezko eskualdaketen patroiak ezagutzea da. | honez gain, obesitatean parte hartzen duten mekanismo molekularren ezagutzan sakontzea dugu xede, horretarako bi jarduera lerro jarraituz: 1. G izentasun fenotipoen zehaztapena Euskadiko populazioan eta ijito etniako familietan. 2. G izentasunarekin asoziazioa edo ligamendua erakusten duten geneak identifikatzea ijito etniako familietan eta Euskadiko populazioan, asoziazio eta ligamendu analisiak erabiliz. | lista | N-N | ZTF8-GS.rs3 | GS | honez gain | Beginning | | Zientzia |
Ikerketa hauetan nuklear familiak (gurasoak eta seme-alabak) eta konplexuagoak diren pedigriak aztertzen dira. | halaber, jadanik obesitatea diagnostikatua duten indibiduoak ikertzen dira, afekziorik gabeko baina beste ezaugarri guztientzat (sexua, adina, maila sozioekonomikoa...) antzekoak diren subjektuekin alderatuz. | lista | N-N | ZTF8-GS.rs3 | GS | halaber | Beginning | | Zientzia |
Jakintza-alor ezberdinek elkarlanean egindako ahaleginak, kontzeptu mikroskopiko ugari mundu nanometrikora zabaltzeko aukera eman du, elektronikoak edo nuklearrak diren berrelkartzeen bidez dabiltzan dispositibo ezberdinak diseinatzea ahalbidetuz. | bestalde, 1992tik aurrera, sintesi metodo kimikoen erabilerari esker, aplikazio fisikoak (optikoak, katalitikoak, magnetikoak...) dituzten nanopartikulen prestakuntzan aukera ugari azaldu dira. Partikulak aske edo aurkitzen direneko inguruneaz banaturik iker daitezke. Azken aukera honetan sistema malgua denez, oso egokia da partikulen arteko elkarrekintza magnetikoak ikertzeko. | lista | N-N | ZTF9-GS.rs3 | GS | bestalde | Beginning | | Zientzia |
Horrela, mikroegituraren karakterizaziorako erabiltzen diren beste berariazko tekniketara jo beharko da, hala nola, Mossbauer, mikroskopia elektronikoa, edota sinkrotron erradiazioa (EXAFS, XANES , XMCD ). | ohiko teknika makroskopikoak erabiltzeaz gain (SQU ID magnetometroa...), |