| Left unit | Sense | Right unit | Relation type | Relation name | Document | Tagger | rhetdb | Area | Notes |
| 1996ko urtarriletik 1996ko ekainera arte, kolapsoterapia hartzen duten 30 gaixo, batez beste 70.8#17 urtekoak (60-83 urte), aztertu ditugu guztira. | <-- | prozedura kirurgikoak duela 45#5 urte burutu ziren eta hurrengo hauetan zeutzan: Alde bateko torakoplastia 13 kasutan (7 eskuineko aldean eta 6 ezkerrekoan); Pneumotoraxa 15 kasutan (7 eskuinekoak eta 8 ezkerrekoak); alde bietako torakoplastia kasu baten eta torakoplastia eta pneumotoraxen konbinazioa beste kasu baten. | metodoa | N-S | GMB0001-GS.rs3 | GS | Beginning | prozedura | Medikuntza | |
| Arnas hartzeko arazoak dituzten 39 paziente kroniko aztertu dira; 1998an iritsi ziren gure zentrora eta P. aeruginosa isolatu zen haien kerruan. | <-- | Besteak beste, parametro klinikoak, epidemiologikoak eta mikrobiologikoak analizatu ziren. Era berean, sentikortasun antimikrobianoa eta tipo genetikoak ere zehaztu ziren. 23 pazienteren segimendu kliniko eta mikrobiologikoa egin zen urtebetez (azterketa genetikoa barne). | metodoa | N-S | GMB0201-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Era berean, sentikortasun antimikrobianoa eta tipo genetikoak ere zehaztu ziren. | <-- | 23 pazienteren segimendu kliniko eta mikrobiologikoa egin zen urtebetez (azterketa genetikoa barne). | metodoa | N-S | GMB0201-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Horrela, hobeto egingo diote aurre azterketari. | <-- | bere zalantzak argituz, | metodoa | N-S | GMB0202-GS.rs3 | GS | End | tuz | Medikuntza | |
| Ekografikoki Bideratutako Prostataren Biopsia (EBPB) egindako lehenengo seiehun (600) gaixoei borondatezko inkesta zuzendu genien eta bere erantzunak baloratu ditugu. | <-- | Biopsia egiteko, pistola automatikoa 18Gko orratzarekin erabili dugu. Prostataren lobulo lateral bakoitzetik hiru (3) lagin atera ditugu. Kasu batzuetan laginen kopurua hadiagoa izan da. | metodoa | N-S | GMB0202-GS.rs3 | GS | Multiple | rekin erabili dugu... lagin atera ditugu | Medikuntza | |
| Azterlan honek haur oinaren eta oinzolako gangaren hazkundea baloratzen du 4 eta 6 urte arteko haurren artean. Adin horretan hasten da aldaketa hormonalek agintzen duten garapena. Era berean, beste alderdi batzuk baloratzen dira, hala nola, maleolo peronealaren garrantzia biomekaniko mihise tibioperoneoastragalinoan, aldea sexuen eta adinen artean, eta adin horretan haur bakoitzaren jaiotzako hiru parametro biologikoek izan duten eragina (haurdunaldi asteak, amaren adina erditzean eta haur bakoitzaren pisua jaiotzan). | <-- | Estatistikoki esanguratzua den ausaz hartutako 314 haurrez osatutako biztanleria hartzu zen, guztiak 1993an Txagorritxu Ospitalean (Araba) jaioak. | metodoa | N-S | GMB0203-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Azterlan honek haur oinaren eta oinzolako gangaren hazkundea baloratzen du 4 eta 6 urte arteko haurren artean. Adin horretan hasten da aldaketa hormonalek agintzen duten garapena. Era berean, beste alderdi batzuk baloratzen dira, hala nola, maleolo peronealaren garrantzia biomekaniko mihise tibioperoneoastragalinoan, aldea sexuen eta adinen artean, eta adin horretan haur bakoitzaren jaiotzako hiru parametro biologikoek izan duten eragina (haurdunaldi asteak, amaren adina erditzean eta haur bakoitzaren pisua jaiotzan). | <-- | Estatistikoki esanguratzua den ausaz hartutako 314 haurrez osatutako biztanleria hartzu zen, guztiak 1993an Txagorritxu Ospitalean (Araba) jaioak. | metodoa | N-S | GMB0204-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Honako artikulu hau 4,5 eta 6 urte arteko adin tarteko haur oinaren eta oin-zola gangaren hazkuntza balioztatu zuen azterlan batean oinarritu da, aldaketa hormonalak eragindako garapena adin tarte horretan hasten baita. Era berean, beste alderdi batzuk baloratzen dira, hala nola, maleolo peronealaren garrantzia biomekaniko mihise tibioperoneoastragalinoan, aldea sexuen eta adinen artean, eta adin horretan haur bakoitzaren jaiotzako hiru parametro biologikoek izan duten eragina (haurdunaldi asteak, amaren adina erditzean eta haur bakoitzaren pisua jaiotzan). | <-- | Estatistikoki esanguratzua den ausaz hartutako 314 haurrez osatutako biztanleria hartzu zen, guztiak 1993an Txagorritxu Ospitalean (Araba) jaioak. | metodoa | N-S | GMB0302-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Gure ekografien ziurtasun mailaren azterlan prospektiboa egin dugu, mahukatxo birakariaren loditasun osoaren haustura diagnostikatzeko orduan, sindrome subakromialagatik ebakuntza egindako 153 sorbaldetan, 1993 eta 2001 artean. | <-- | ebakuntza aurreko emaitzak aurkikuntza kirurgikoarekin erkatuz, | metodoa | N-S | GMB0402-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Miokloniak eta elektroentzefalograma bat antzeman zaizkio; azken hori, gainera, Creuzfeldt-Jakob gaixotasunarekin bateragarria da, besteak beste. | <-- | 14-3-3 proteinaren azterketa egin zaio, eta emaitza positiboak lortu dira. | metodoa | N-S | GMB0501-GS.rs3 | GS | End | ren azterketa egin zaio | Medikuntza | |
| Kirurgia primario honekin dagoeneko 234 ebakuntza egin dira | <-- | gaixoari ebakia eginez, eta 186 laparoskopia bitartez. | metodoa | N-S | GMB0502-GS.rs3 | GS | Multiple | eginez... bitartez | Medikuntza | |
| EW gaitza duten lau gaixo ditugu, oso ohikoak ez diren ezaugarri edo agerpenekin: eztul lehor etengabea, abdomeneko mina eta idorreria, hesteen azpibuxadura eta sintoma neuropsikiatrikoak. | --> | Agerpen kliniko horiek aztertu, eta gaur egunera arte deskribatu diren adibideetan daukaten maiztasuna alderatu da. | metodoa | N-S | GMB0503-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Azterlan honek helburutzat du Arabako ospitale publikoetan iktusa hartseko dauden prozesuan azpimarragarriak diren datuak ezagutzea. | <-- | Insistentzian egondako atzerapenak bildu dira, gaixo berari edo larrialdietara eramana izateari (sintomak hasi zirenetik eta larrialdietan sartu arteko denbora) zor zaizkionak, eta gainera, arreta sistemari dagozkionak (konstanteak hartzen hasi eta TACa egin zaion arteko denbora). Bildutako beste datu batzuk egindako proba osagarriei, ospitaleratze motari, alta txostenaren kalitateari eta ondorio txarren balorazioari dagozkie. | metodoa | N-S | GMB0504-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Hona hemen gure zerbitzuan ebakuntza egin diegun haurrek izandako emaitzak. | <-- | kalkaneo-stop teknika erabiliz | metodoa | N-S | GMB0601-GS.rs3 | GS | End | teknika erabiliz | Medikuntza | |
| Era berean, erradiologikoki 49 oin aztertu genituen, | <-- | ebakuntza aurretik eta ondoren zenbait karga angelu neurtuz. | metodoa | N-S | GMB0601-GS.rs3 | GS | End | neurtuz | Medikuntza | |
| Ikerketa honetan Pierre Martyren Sailkapen Psikosomatikoari dagozkion arrisku psikosomatikoko 77 item aztertu dira. | <-- | Basurtoko (Bilbo) Ospitaleko Medikuntza Arlo batean ospitaleratuta dauden 92 gaixok parte hartu dute. Pierre Martyren Sailkapen Psikosomatikoa aplikatzeko beharrezkoa den historia patopsikobiografikoa egiteko asmoz, elkarrizketa egin zitzaien gaixo guztiei. | metodoa | N-S | GMB0701-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| 7 itemak aztertuta, | --> | estatistikoki desberdintasun aipagarriak aurkitu ziren gaixo onkologikoen eta bestelako patologiak dituzten gaixoen artean (p<0.05). | metodoa | N-S | GMB0701-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Ikerketa berriek, pronostiko txarra duen bularreko minbiziaren azpitalde bat hauteman dute. | <-- | "micorarrays" teknika erabiliz, | metodoa | N-S | GMB0702-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Lan honetan fenotipo basala aztertzen dugu, kirurgia ondoreko pT1 egoeran dauden bularreko minbizi goiztiarretan. | <-- | Haien sailkapena egiteko hormona hartzaileen eta c-erb-B2 onkogenearen gabeziaz baliatu gara, ikerketa anatomopatologikoetan erabili ohi diren zehaztapenak direlako. | metodoa | N-S | GMB0702-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Lan honetan fenotipo basala aztertzen dugu, kirurgia ondoreko pT1 egoeran dauden bularreko minbizi goiztiarretan. Haien sailkapena egiteko hormona hartzaileen eta c-erb-B2 onkogenearen gabeziaz baliatu gara, ikerketa anatomopatologikoetan erabili ohi diren zehaztapenak direlako. | <-- | Guztira, foku bakarreko 442 bularreko minbizi aztertu dira, pieza histologikoan (pT1) 2 cm edo gutxiago dituztenak. Guztiak 1993ko urtarrilaren eta 2005eko abenduaren artean operatu ziren. Horien artetik, 369 NOS kartzinoma duktal iragazkorrak izan ziren, eta horiexek baino ez dira aztertu. 369 horien artetik, berriz, 346 kasuei dagozkien datu inmunohistokimiko osoak ditugu (RE, RP, c-erb-B2, p53 eta Ki67) eta horiek dira, hain zuzen ere, amaierako azterketan sartu ditugunak. | metodoa | N-S | GMB0702-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Barne kontrolerako mekanismo gisa erabiltzeko eta gure biztanleen artean gongoila zentinelen tasa aurreikusteko helburuarekin, pT1 bularreko minbiziko azken 400 kasuetako besapeko inbasioaren tasa aztertu dugu. | <-- | Kasu guztietan, besapeko linfadenektomia osoaren teknika klasikoarekin egin da ebakuntza. | metodoa | N-S | GMB0703-GS.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| 1996. eta 2004. urteen bitartean gure ospitalean izandako 23 infekzio protesiko aztertu ditugu. Horien artean, 6 kasu baztertu ditugu hainbat arrazoirengatik. | <-- | Gure ospitalean PTRko infekzio kroniko guztiak bi alditan eginiko ordezko protesien bidez tratatu ziren (LCCK protesiekin: Legacy Constrained Condylar Knee zementu antibiotikoarekin). Bigarren aldiaren ondoren, batez beste, 23 hilabeteko jarraipena egin zitzaien pazientei, 3 hilabeteko eta 5 urteko tarteekin. | metodoa | N-S | GMB0802-GS.rs3 | GS | Middle | bidez tratatu | Medikuntza | |
| Hizkuntza natural bezain soila baliatuz, | --> | inolako itzulinguru eta katramilarik gabe, nortasun oro osatzen duten haize bitxien hautaketa bat eskaini digu matematikariak, unetxo gozagarriak opari. | metodoa | N-S | SENTAIZ01-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| eta haietatik abiatuta DÃaz de Garaioren istorioa kontatu nahiko du, | <-- | bere galbahetik pasatuta. | metodoa | N-S | SENTAIZ03-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Hala eta guztiz ere, bada errutina horretan pertsonaiek erakusten duten egiteko modu berezi bat, errealitate arruntenetan aurkitzen dena baina besteengan ikusten ez dugun arte, harrapatzeko zail xamar suerta datekeena. | <-- | Ispiluaren metodoa inkontzienteaz kontziente izateko metodo ezin hobea iruditzen zait. | metodoa | N-S | SENTARG02-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Jabe hipotetikoak eduki zitzakeen proiektu desberdinen piezak aprobetxatuz, | --> | editore narratzaileak bere edizio pertsonala osatuko du barnean dagoen materialarekin. | metodoa | N-S | SENTARG03-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| asteburuetan pub bateko zerbitzari lanetan arituz | --> | egiten du aurrera. | metodoa | N-S | SENTARG06-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| orain edozer jar daitekeelako modan berehala, | <-- | batek daki ze mekanismo estrainioren arabera. | metodoa | N-S | SENTARG07-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Bestela askotan dira, ez idazleen liburuak, baizik eta bizitza zirraragarria izan duen jendearenak, | <-- | ez gutxitan jende horrek berak idatziak. | metodoa | N-S | SENTARG07-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Narrazio luze-labur, azkenaldian saiakera, liburu berezi bat ebatsi diogu gaurkorako, harribitxia : 103 pieza labur, arin, ttiki, beste hainbeste liburutako pertsonaiengan inspiratutakoak. | <-- | Jolasa sinplea da :jendeen historiak kontatzen dituzten liburuak irakurri,eta gero liburu bakoitzari buruzko testutxo bat idatzi.Irakurketarekin egin dituzun lagun horiek irakurleari aurkeztu, nolabait."Azken batean, nire bizitza, hein handi batean, besteen bizitza baita,eta gehien miresten ditudan lagunetako asko liburuetan, ez hain gutxi liburu honetako liburuetan aurkitu ditut".Hemen eta orain sinatzeko modukoak iruditzen zaizkidan hitzak. | metodoa | N-S | SENTARG07-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Eta beste kontakizun batzuk izeneko ipuin bildumatik abiatu naiz | --> | emakume honen obra literarioa ezagutzera. | metodoa | N-S | SENTARG08-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Gordintasuna eta irudi indartsuak baliatuz, | --> | Agirrek protagonistaren eldarnioa eta ezinegona kutsatzen dizkigu. | metodoa | N-S | SENTBER02-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Gustatu zait, gainera, | <-- | nola jabetzen garen. | metodoa | N-S | SENTBER03-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| askotan, pertsonaia nagusiak eurak dira narratzaileak, | <-- | eta euren hitz egiteko eta jokatzeko moduaren bidez ezagutzen ditugu | metodoa | N-S | SENTBER03-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Arrate Mardarasek bere lehen liburua argitaratu du berriki, Pendrive,eta apustu ausarta egin du bertan.Ausarta, diot, bi arrazoirengatik.Batetik, idazleak goi-literaturaren jokalekua hautatu duelako --liburuaren erlazio estratestualak eta baliatutako errekurtso andana lekuko--.Bestetik, borgestarretik asko duen jokoa delako liburuan dagoena eta, egun, Jorge Luis Borgesen literaturaren oihartzuna duen ezer saiatzea ausarta delako. | <-- | Zertan da joko borgestarra?Liburuaren oinarrian izkribu aurkituaren jokoa dago ; lehen atalean narratzailea editore gisa aurkezten zaigu.Ez da gauza berria, egia,baina kasu honetan pendrive bat da narratzaileak topatu duena,eta esaten zaigu liburuko testuak pendrive horretakoak direla --epilogo bat ere egiten du, oso borgestarra hau ere--.Joko honek inplikazio nagusi bat du : ilusioaren haustura.Alegia, irakurleak etengabe du gogoan aurrean duena ipuina dela, constructum-a, fikzioa.Horrez gain, badaude ilusioa are gehiago hausten duten matizak.Hala nola, Demagun-eko irakurle inplizitua, Nola zuen izena? ipuinaren hasierako "zirriborroa" --azken bertsioaren aurre-testu gisa aurkezten dena--, edo ipuin batzuen amaieran dauden oharrak ( Okelaerrea eta Ihesi dabilenak ).Hau guztia joko interesgarri eta zaila da baina, akaso, ahul xamar gauzatua.Aipaturiko "zirriborroak" deus gutxi eskaintzen dio ipuinari --koordenada metaliterarioaz gain--, eta oharrak, filologikoak eta ez literarioak, ez dira literatura irakurleak maite dituen gauza. | metodoa | N-S | SENTBER04-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Tamalez, pertsonaia nagusiaren hausnarketek eta deskribapenek berez nahiko urria den ekintza behin eta berriro eteten dute, ideia bera hamaika modutara, | <-- | hitz ezberdinekin adieraziz, | metodoa | N-S | SENTBER05-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Emaitza ezustekorik gabeko istorio bat da, | <-- | irakurlea epel uzteko arrisku dezente duen tonu arras moderatu batean emana. | metodoa | N-S | SENTBER05-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Zenbait kapitulu pertsonaien erretratu modukoak dira, | <-- | eta horien bidez hainbat gai jorratzen ditu idazleak ; | metodoa | N-S | SENTBER06-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| oroitzapenei segika | --> | aurrera eta atzera ibiltzen da narratzailea, batera eta bestera, | metodoa | N-S | SENTBER06-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Mohamed Xukrik arabiera koraniko literarioaren dotoretasun guzia kraskatu baitzuen, | <-- | gairik larrienak modurik gordinenean kontatuz". | metodoa | N-S | SENTBER06-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Protagonista emakume bat da eta ez dugu bere izena ezagutzen. | <-- | Izan ere, nobela honetan pertsonaia guztiek letra bakarra dute izentzat. | metodoa | N-S | SENTCOR02-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Beldurrik gabe ibili da Sarriugarte sintaxia bihurritzen,gauzei bere izenez deitzen edo hiztegia bera berritzen, | --> | aldi berean hoztasun analitikoa eta pertsonalitate bakana lortuz. | metodoa | N-S | SENTDEI01-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Hamar ipuin txiki zoragarri, uda garaiko bazkalosteko giro itogarrian murgilduta daude pertsonaien eskutik. | <-- | Askotan balirudike ezer gertatzen ez dela,baina Lizarralde maixu da elipsien bidez istorio zoragarriak kontatzen ; edo kontatu gabe,irakurlearen eskuetan ezinegon sentsazioa uzten. | metodoa | N-S | SENTEIB01-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| eta horietariko bakoitzaren amaieran misterioa areagotzen duen gertakari bat jazotzen da, | <-- | hurrengo kapituluarekin kate-begi lana eginez. | metodoa | N-S | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Anna da poliziari aurre hartu dion blogaria. | <-- | Bere aldetik ikertzen hasiko da. | metodoa | N-S | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| xehetasunei erreparatuz | --> | kontatu ere : | metodoa | N-S | SENTHIR01-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| Garai historiko baten kronika eta mundua interpretatzeko modu berezi-bereziak, | <-- | hori guztia Martinen begien eta ahotsaren bidez kontatua. | metodoa | N-S | SENTHIR01-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| bizkartzain pare bat eskatuko dut, Aita Larringanek bezala, | --> | eta ozen altxatuko dut ene boza gezurraren kontra, faltsukeriaren kontra, deabrukeria ororen kontra. | metodoa | N-S | SENTPUT01-A1.rs3 | GS | | | Medikuntza | |
| -komunitatean sortutako hiztegi terminologikoen analisia eginez | --> | ikusia- | metodoa | N-S | TERM17-GS.rs3 | GS | End | eginez | Terminologia | |
| Galizierari emandako irtenbide terminologikoekin leundu egin nahi da arazo larri hori, | <-- | batetik, gaztelerakadak besterik gabe onartzea saihestuz, eta, bestetik, gaztelerak moldatutako terminoak bere corpus terminologikora bilduz. | metodoa | N-S | TERM17-GS.rs3 | GS | Multiple | batetik... sahiestuz, eta, bestetik... bilduz | Terminologia | |
| Komunikazio honetan, joera hori modu kritikoan aztertzen saiatzen gara, linguistikaren zein soziolinguistikaren ikuspegitik. | <-- | Bugarski-k (1988; 1996) diziplina anitzeko eta amaiera zehatzik gabeko ikuspegi bat garatu zuen; hitzaldi honetarako egokitu dugu eta zientzia-arlo askotatik (injinerutzatik, kalitate-kontroletik eta kalitate-kudeaketatik, informatikatik, ekonomiatik, eta abarretik) datozen datuak alderatzeko erabili dugu. Eskuratu ditugun datuek (baita alor jakinetako adituek emandako iritziek ere) adierazten dutenez, zientzia-alor jakin batean onartuko diren terminoak ebaluatzeko hierarkia bat ezarri behar da. Hierarkia hori hizkuntzaz kanpoko irizpideetan oinarrituko da, adibidez, nazioarteko kooperazioa eta komunikazioa. Horien arabera, ingelesetik hartutako maileguei lehentasuna ematen zaie "serbieraren zientzia-barietate modernoa" izeneko hizkuntzakodean, itzulpena eta egitura-kalkoaren aurretik. | metodoa | N-S | TERM18-GS.rs3 | GS | Middle | erabili | Terminologia | |
| Komunikazio honekin, hauxe frogatu nahi da: halako kasurik gehien-gehienetan, proposamen autoktonoa baztertzeko emandako arrazoiak ez direla ez hizkuntzarenak ez semantikoak, soziologikoak baizik, | <-- | adibide paraleloak erabiliz, | metodoa | N-S | TERM21-GS.rs3 | GS | End | erabiliz | Terminologia | |
| hizkuntzaren ikuspegitik termino berriok zurigarriagoak izan daitezen, | <-- | aldaketa txiki batzuk sartuta. | metodoa | N-S | TERM21-GS.rs3 | GS | | | Terminologia | |
| Bada, azken urteotako lanaren xedea izan da testu berean behar bezala uztartzea itzulpengintzaren arloan azaltzen diren eginkizun desberdinak, alegia, terminologia egokia erabili (hizperrien bitartez nahiz beste teknika batzuen bitartez), euskarak "etxeratua" behar duen sistema juridikoa bere luze-sakonean ezagutu (Espainiako Zuzenbidea, Frantziako Zuzenbidea, Europako Erkidegoen Zuzenbidea) eta osagai horiek guztiak artez antolatzea azken testu batean. Hori bete-betean lortuz gero, euskarazko "diskurtso juridikoa" moldatuko genuke. | <-- | Xede hori iristeko, 1994. urteaz geroztik, Deustuko Unibertsitatean Zuzenbidearen inguruko testu doktrinalak itzultzen dihardugu. Esperientzia horretan izandako zailtasunak eta, halakorik izanez gero, lorpenak ere azaldu nahi ditugu. | metodoa | N-S | TERM25-GS.rs3 | GS | | | Terminologia | |
| Alor zehatz bateko corpus osoan erabili den euskarazko terminologia juridikoa lokalizatu eta aztertzeko metodologiaren berri eman nahi dugu komunikazio honetan. Terminologiaren ohiko metodologiaz at, hiru oinetan finkatu dugu gure lana: baliabide informatikoak, corpus-linguistika eta traduktologia. Legeriak -legea dagoenez zuzenbidearen hastapenean- zuzenbideko terminologia osoan duen garrantzian oinarrituz, Eusko Legebiltzarreko legegintza-produkzio osoa hartu dugu aztergai. Legeen euskal bertsioak gaztelaniazko jatorrizko testuen itzulpenak direnez, erdal testuez baliatu gara, gaztelaniazko terminologia juridikoa aski finkatua eta bildua dagoelakoan, euskal terminoak bilatzeko. | <-- | Bi hizkuntzetako testu guztiak euskarri informatikoan eskuratu ondoren, bi bertsioen alderatzeari, eta paralelizatzeari ekin diogu, eduki bereko testu-zatiak zenbaki bereko paragrafoan ager daitezen bietan. Ondoren aplikazio berezi baten bidez, aldez aurretik prestaturiko gaztelaniazko zerrenda bateko termino garrantzitsuenen agerpenak, bere testuinguru-paragrafo osoarekin, eta zenbaki bereko euskal bertsioko paragrafoarekin, lortu ditugu. Ondoren, euskarazko paragrafoetan, erdal terminoaren eduki baliokidea daraman segmentua lokalizatu dugu, eta guztia, datu-base erlazional batera eraman. Honela, jakin ahal izan dugu zein diren agertzen eta agertzen ez diren terminoak, zuzenbideko zein alorretakoak diren, zenbaterainoko finkapen-maila aurkitzen den euskal termino horietan, zein den gaztelaniazko terminoen euskal segmentu baliokideen egitura sintaktikoa, eta oraindik burutu gabe dagoen azterketa lexikologiko baten bidez, termino horien zenbait alderdi lexikogenetiko aztertzeko parada dugu. | metodoa | N-S | TERM28-GS.rs3 | GS | Multiple | aplikazio... baten bidez | Terminologia | |
| Terminoaren definizio formal eta osoa lortzea lan neketsua da eta horretan datza lanen atal garrantzitsu bat: terminoen ezaugarriak mugatzea. | <-- | Corpusetatik termino teknikoak lortzeko konbinatu ohi dira NLPko teknikak (ezagumendu linguistikoan oinarritutakoak) eta teknika estatistikoak. | metodoa | N-S | TERM31-GS.rs3 | GS | Middle | teknika | Terminologia | |
| IXA taldearen asmoa da euskararako mota honetako tresna bat garatzea. | <-- | horretarako analizatzaile morfologikoa jadanik prest dago (Alegria et al., 96), lematizatzaile/etiketatzaile bat bukatzear dago (Aduriz et al., 96) eta azaleko sintaxiari ere ekin diogu. | metodoa | N-S | TERM31-GS.rs3 | GS | Beginning | horretarako | Terminologia | |
| Horretarako eredu nagusiak lortu behar dira. | <-- | dauden hiztegi teknikoetan oinarritu, eta teknika estatistikoak erabiliz, | metodoa | N-S | TERM31-GS.rs3 | GS | Middle | erabiliz | Terminologia | |
| Tresna horiek prest dauden bitartean termino teknikoen modelizazioari ekin behar diogu, hau da murriztu behar ditugu termino teknikoen ezaugarriak. | <-- | Horretarako dauden hiztegi teknikoetan oinarritu, eta teknika estatistikoak erabiliz, eredu nagusiak lortu behar dira. | metodoa | N-S | TERM31-GS.rs3 | GS | | | Terminologia | |
| Gero, txinerazko gako-hitzen itzulpenak asmatzailean prozesatzen dira, | <-- | txinerazko morfemen datu-baseak eta txinerazko hitz-eraketarako arauak erabiliz. | metodoa | N-S | TERM32-GS.rs3 | GS | End | erabiliz | Terminologia | |
| Arazo honi buruzko argi-izpirik aurkitu nahian, inguruko hizkuntzek nola jokatzen duten aztertu dugu, nola edo halako ondoriorik ateratzeko asmoz. | <-- | Azterketa-eremutzat UZEIk argitaraturiko FISIKA HIZTEGIA hartu dugu, euskara, gaztelania, frantsesa eta ingelesaren arteko azterketa konparatiboa burutu nahi izan dugula. | metodoa | N-S | TERM49-GS.rs3 | GS | | | Terminologia | |
| Lehenik, atzizki eta aurrizkien bidezko eratorpen-prozesuak aztertu dira hiru hizkuntzetan, | <-- | bereziki eratorpen-oinarri modura aditza dutenak edo eratorri modura aditza ematen dutenak arakatuz; | metodoa | N-S | TERM50-GS.rs3 | GS | End | arakatuz | Terminologia | |
| 80. hamarkadaren hasieratik, gure taldeak kutsatzaileen efektu biologikoak ikertu ditu lehorreko zein uretako ekosistemetan, | <-- | osasun terminoetan norbera beren ekosistemaren ordezkariak diren itu-espezie zentineletan hurbilketa kontzeptual zein metodologiko beretsuak (biomarkatzaileak+biosaiakuntzak+kimika bioanalitikoa) aplikatuz. | metodoa | N-S | ZTF1-GS.rs3 | GS | Multiple | metodologiko... aplikatuz | Zientzia | |
| 1998 geroztik, ingurumen osasunaren ebaluazioa Ipar Itsasoan eta Mediterraneoan (XENO FISH, 1998-1999; BEC PELAG , 2002; BEEP, 2001-04; WCM, 2004) nazioarteko proiektu/kontratuen barruan burutu da. | <-- | (muskuiluak eta arrainak espezie zentinela gisa erabiliz) | metodoa | N-S | ZTF1-GS.rs3 | GS | End | erabiliz | Zientzia | |
| Prestige ontziaren fuel-olio isurketaren ondoren, Portugaletik Euskal Herrirainoko 22 tokitan (2003-06) zein laborategi-esperimentuetan, eragindako inpaktu biologikoa ebaluatu zen | <-- | muskuilu eta arrainak (bokarta, legatza eta korrokoia) zentinela/esperimentazio-eredu gisa erabiliz (IMPRES ; PRESTE PSE ). | metodoa | N-S | ZTF1-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Ondoren, hastapen horien zelai-ikerlanik garrantzitsuenak 1994.urtean gauzatu ziren, | <-- | Galeseko mehatze-aldeak eta Azoreetako sumendi-aldeak gune esperimental gisa erabiliz (PRA XIS XXI, 1996-99). | metodoa | N-S | ZTF1-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Ondorioz, BERR ILUR (2003-jarraitzen du) proiektu estrategikoa eta PACAR I (2006-2009) gisako proiektuen testuinguruan zelai-ikerketa aktiboagoei ekin zitzaien; | <-- | bareak eta lur-zizareak zentinela/esperimentazio-eredu gisa erabiliz. | metodoa | N-S | ZTF1-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Material horien propietateak (bereziki mekanikoak) asko hobetu daitezkeenentz hirugarren elementu bat gehituz, | --> | hirugarren elementu horren eragina ere sistematikoki ikertzen dugu. | metodoa | N-S | ZTF10-GS.rs3 | GS | End | tuz | Zientzia | |
| Ikerketa horiek burutzeko esperimentuak zein kalkulu elektroniko autobateragarriak erabiltzen dira. | <-- | Esperimentuen alorrean fakultateko laborategietan ditugun: Mossbauer espektroskopia, mota desberdinetako neurketa magnetikoak, kalorimetria, X-izpiak etabar erabiltzen ditugu; halaber, nazioarteko neutroi zein sinkrotoi laborategi erraldoietako erabiltzaileak gara. | metodoa | N-S | ZTF10-GS.rs3 | GS | Middle | erabili | Zientzia | |
| Talde honek FeAl sistemaren fase ordenatuetan zein aleazio horien desordenamenduaren ikerketan lan eskerga egin du eta horretan dihardu. | <-- | Ikerketa horiek burutzeko esperimentuak zein kalkulu elektroniko autobateragarriak erabiltzen dira. Esperimentuen alorrean fakultateko laborategietan ditugun: Mossbauer espektroskopia, mota desberdinetako neurketa magnetikoak, kalorimetria, X-izpiak etabar erabiltzen ditugu; halaber, nazioarteko neutroi zein sinkrotoi laborategi erraldoietako erabiltzaileak gara. Arlo teorikoan kalkulu elektroniko autobateragarriak LMTO eta VAS P kodeen bidez, bereziki. | metodoa | N-S | ZTF10-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Alde batetik nanoharien, nanoirlen edo xafla mehen (zenbait plano atomiko hazten direnean era kontrolatuan azal baten gainean) egitura atomikoak eta propietate dinamikoak aztertzen ditugu. Nanohari metalikoetan tamainako efektu kuantikoak eta garraio elektronikoa aztertu ditugu. Gure ikerketaren motibazioa 90. hamarkadan garatutako MCB J (Mechanically Controllable Break-Junction) teknikarekin egindako esperimentuak dira. | <-- | Egiturako eta garraio elektronikoko kalkuluetan DFT (Density Functional Theory) teoria, "multigrid" metodoekin, eta WPP (Wave-Packet Propagation) metodoa erabili ditugu. | metodoa | N-S | ZTF11-GS.rs3 | GS | Middle | metodoa erabili | Zientzia | |
| Sistema honen energia aztertu dugu | <-- | dimentsio bakarreko eredua eta DFT baliatuz, baina baita ere ab-initio tekniken bidez, VASP kodearekin. | metodoa | N-S | ZTF11-GS.rs3 | GS | Middle | baliatuz | Zientzia | |
| Bereziki sorta elektronikoaren inguruan gertatzen diren partikula metalikoen koaleszentzia fenomenoetan interesaturik gaude. | <-- | Arlo honen barruan "nanoshell" eta dimeroen elkarrekintza argiarekin aztertzen ari gara. | metodoa | N-S | ZTF11-GS.rs3 | GS | Middle | rekin aztert | Zientzia | |
| Azterketa teorikoan Maxwell-en ekuazioak sistema konplexuetan ebatzi behar dira | <-- | eta horretarako BE M (Boundary Element Method) delako metodoa erabiltzen dugu. | metodoa | N-S | ZTF11-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Kasu honetan gure abiapuntua energi galerako Mikroskopia Elektronikoko (EELS ) esperimentuak izan dira alde batetik, eta bestetik mikroskopia optikoak. | <-- | Esperimentu hauetan plamoiak kitzikatzen dira nanoegituretan, hau da dentsitate elektronikoaren erresonantziak, nanoegituraren eta beraren inguruaren menpekoak direnak. Bereziki sorta elektronikoaren inguruan gertatzen diren partikula metalikoen koaleszentzia fenomenoetan interesaturik gaude. Arlo honen barruan "nanoshell" eta dimeroen elkarrekintza argiarekin aztertzen ari gara. | metodoa | N-S | ZTF11-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Kontrol esperimentu ugari egin dira garatutako zenbait gailu esperimentaletan, | <-- | mugimendu zorrotza sor dezakeen SMA materialak eragingailu bezala erabiltzeko benetako aukerak ikertuz. | metodoa | N-S | ZTF12-GS.rs3 | GS | Middle | erabili | Zientzia | |
| hau da, hariaren erresistenzia neurtuz | --> | uzkurdura ondorioztatu, | metodoa | N-S | ZTF12-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Histeresiaren efektuak kontrol eskeman sartuz, sistema kontrolatzeko egin beharreko esfortzuak nabarmenki gutxitzen dira. | <-- | Sare Neuronal bat trebatu da alderantzizko histeresia inplementatzeko asmoz, sistema osoa era linealean jokatu dezan. | metodoa | N-S | ZTF12-GS.rs3 | GS | Middle | inplementat | Zientzia | |
| Alde batetik, materiala bera sentsore bezala erabiltzea aukera bat da, | <-- | SMA materialak mugimendu zorrotza sor dezakeen eragingailu bezala erabiltzeko benetako aukerak ikertu ondoren, eta eragingailu bat diseinatu ondoren, | metodoa | N-S | ZTF12-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Erdi Kretazeoko erregistro estratigrafikoa osatzen duten arroken azterketaren bitartez, ipar ertzeko unez-unezko paleogeografia ezagutzea dugu helburu, hots, garai hartako ingurune sedimentarioen ezaugarriak eta beren banaketa espaziala zehaztea. | <-- | Xede hau lortzearren erabili ditugun metodo eta teknika nagusiak ondokoak dira: zutabe estratigrafikoen altxaketa eta korrelazioa, fazie-analisia, paleokorronteen neurketa, karbonatozko mikrofazieen analisia, unitate estratigrafikoen bereizketa eta dataketa (fosilak), eta arkitektura deposizionalaren zehaztea. | metodoa | N-S | ZTF14-GS.rs3 | GS | Middle | metodo | Zientzia | |
| Euskokantauriar Arroaren Kretazeo ertaineko (orain dela 125-100 milioi urte) bilakaera Bizkaiko Golkoaren irekitze-prozesuaren ondorioa da. Garai hartan metaturiko sedimentuek erregistratu zituzten arroan izandako prozesuak eta kontrol nagusiak, besteen artean tektonika, sedimentazioa eta fluidoen ihesak. Arroaren iparreko ertzean hiru prozesu hauen arteko erlazioa oso nabaria da, eta erlazio honen azterketa da, hain zuzen ere, ikerketa-lerro honen xede nagusia. | <-- | Erregistro estratigrafikoaren (arroken) azterketaren bitartez interpretatu dira prozesu bakoitzaren ezaugarriak eta aldakortasuna (espazioan eta denboran) eta horien arteko harremana. Orain arte eginiko azterketen arabera, tektonika da sedimentazioa eta fluido-ihesak kontrolatzen dituen prozesu nagusia. | metodoa | N-S | ZTF14-GS.rs3 | GS | Middle | prozesu | Zientzia | |
| Egitura tektoniko sinsedimentario ugari ageri dira ikerketa-eremuan, failak zein tolesak. | <-- | Hauek ezaugarritzeko erabili diren metodologia nagusiak ondorengoak dira: kartografia, analisi estrukturala, eta metakin sintektonikoen datazioa eta fazie-analisia. Metodo hauen bitartez jakin ahal izan da, besteak beste, egitura bakoitzaren adina, jarduera nolakoa izan zen, esfortzu tektoniko nagusien norabideak, eta eragin zuen deformazioaren ratioak. | metodoa | N-S | ZTF14-GS.rs3 | GS | Middle | metodologia | Zientzia | |
| Euskokantauriar Arroaren Kretazeo ertaineko (orain dela 125-100 milioi urte) bilakaera Bizkaiko Golkoaren irekitze-prozesuaren ondorioa da. Garai hartan metaturiko sedimentuek erregistratu zituzten arroan izandako prozesuak eta kontrol nagusiak, besteen artean tektonika, sedimentazioa eta fluidoen ihesak. Arroaren iparreko ertzean hiru prozesu hauen arteko erlazioa oso nabaria da, eta erlazio honen azterketa da, hain zuzen ere, ikerketa-lerro honen xede nagusia. Erregistro estratigrafikoaren (arroken) azterketaren bitartez interpretatu dira prozesu bakoitzaren ezaugarriak eta aldakortasuna (espazioan eta denboran) eta horien arteko harremana. Orain arte eginiko azterketen arabera, tektonika da sedimentazioa eta fluido-ihesak kontrolatzen dituen prozesu nagusia. | <-- | Ikerketa-lerro honetan aurrera eramaten diren arloz-arloko azterketa eta erabilitako metologia nagusiak ondoren zehazten dira. Egitura tektoniko sinsedimentario ugari ageri dira ikerketa-eremuan, failak zein tolesak. Hauek ezaugarritzeko erabili diren metodologia nagusiak ondorengoak dira: kartografia, analisi estrukturala, eta metakin sintektonikoen datazioa eta fazie-analisia. Metodo hauen bitartez jakin ahal izan da, besteak beste, egitura bakoitzaren adina, jarduera nolakoa izan zen, esfortzu tektoniko nagusien norabideak, eta eragin zuen deformazioaren ratioak. Erdi Kretazeoko erregistro estratigrafikoa osatzen duten arroken azterketaren bitartez, ipar ertzeko unez-unezko paleogeografia ezagutzea dugu helburu, hots, garai hartako ingurune sedimentarioen ezaugarriak eta beren banaketa espaziala zehaztea. Xede hau lortzearren erabili ditugun metodo eta teknika nagusiak ondokoak dira: zutabe estratigrafikoen altxaketa eta korrelazioa, fazie-analisia, paleokorronteen neurketa, karbonatozko mikrofazieen analisia, unitate estratigrafikoen bereizketa eta dataketa (fosilak), eta arkitektura deposizionalaren zehaztea. Itsaspeko sedimentuen baitatik fluidoek ihes egin zuten Kretazeo ertaineko zenbait alditan, garaiko itsas hondo anoxikoan iturriak sortu zirelarik. Iturriei zerien fluidoak hidrokarburotan (metano eta petrolio) aberatsak zirenez mikroorganismo kimiosintetikoek hidrokarburoen oxidazio anaerobikoa eragin zuten sulfatoaren erredukzioaren bitartez, eta honen ondorioz karbonato autigenikoak hauspeatu ziren bertan. Karbonato hauei lotuta fauna kimiosinbiotikoen fosilak (bibalbioak batez ere) agertu dira. Karbonato autigenikoen azterketa multidisziplinarraren bitartez interpretatu ahal izan da ihes egindako fluidoen eta fluxuen ezaugarriak zeintzuk ziren, hala nola fluidoen tenperatura, hidrokarburo-aberastasuna, hidrokarburo motak (metano edo petrolio), hidrokarburoen jatorria eta fluxuen intentsitatea. Aipatu fluxu eta fluidoen ezaugarriak zehazteko zenbait analisi mota egin ditugu karbonato autigenikoetan, esate baterako analisi paleontologikoak, petrologikoak, geokimiko inorganikoak (karbono eta oxigeno isotopo egonkorrak) eta geokimiko organikoak (karbono isotopo egonkorrak). | metodoa | N-S | ZTF14-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Gaur egun erabiltzen de katodoarekin, aukeratu den konposatua ez da kutsagarria, | <-- | LiCoO2-rekin konparatuta (LiCoO2), | metodoa | N-S | ZTF18-GS.rs3 | GS | Middle | ta | Zientzia | |
| Karakterizazio elektrokimikoa bi zentro hauen instalazioetan egiten da, | <-- | eta teknika hauetaz osatua dago: boltanperometria ziklikoa, ziklaketau galbanostatikoa eta, material onenekin, botoi-pilak eta prototipoen fabrikazioa. | metodoa | N-S | ZTF18-GS.rs3 | GS | Middle | teknika | Zientzia | |
| Ikertzen ari den materialaren muga batzuk gainditu behar dira bere ezarpen komerziala lortzeko, batez ere, bere eroankortasun intrinsekoa apala areagotu behar da. Helburu hau lortzeko sintesi metodo batzuk saiatu dira LiFePO4/C konpositeak sortzeko: zeramikoa, sol-gela, geruza meheak laser ablazioaren bidez, etabar. Konposite hauek prestatzeko, emaitza bikainak lortu dituen sintesi metodo berri bat egokitu da, liofilizazioa. Sintesian sortutako ikatzak eroankortasuna indartzen du, eta partikulen tamaina kontrolatzen du ere, garraiatza elektronikoa eta litioaren difusioa errazten. | <-- | Prestatutako materialak zenbait tekniken bidez aztertzen dira: X-izpien difrakzioa, oinarrizko analisiak, Raman eta infragorri espektroskopia, suszeptibilitate magnetikoa, EPR, Mossbauer, inpedanzia elektrokimikoa eta transmisio eta ekorketa mikroskopia. Teknika hauen guztien medio, materialen purutasuna, konposizioa, morfologia eta propietate elektriko eta magnetikoak ezagutzen dira. Honen ondoren, beste karakterizazio mota bat behar da, aplikaziotik gertuagokoa. Lan hau CIDETEC fundazioa eta CEGASA ren arteko lankidetzaren bidez egiten da. Karakterizazio elektrokimikoa bi zentro hauen instalazioetan egiten da, eta teknika hauetaz osatua dago: boltanperometria ziklikoa, ziklaketau galbanostatikoa eta, material onenekin, botoi-pilak eta prototipoen fabrikazioa. Unibertsitatean egindako karakterizazioan lortutako datuekin, CIDETEC en eta CEGASA n egindako testen emaitzak osatzen eta ulertzen dira. EnpresaK, Zentro Teknologikoak eta Unibertsitateak sortutako elkarlanak ikerkuntza aberesten du. | metodoa | N-S | ZTF18-GS.rs3 | GS | Middle | tekniken bidez aztert | Zientzia | |
| SOFC pilek bi elektrodo dauzkate, katodoa eta anodoa, | <-- | elektrolito solido batez banatuta. | metodoa | N-S | ZTF19-GS.rs3 | GS | End | ta | Zientzia | |
| Era honetan, laginen morfologia alda daiteke eta honekin lortutako propietateak ere, | <-- | sintesi bide desberdinak erabiliz, | metodoa | N-S | ZTF19-GS.rs3 | GS | End | erabiliz | Zientzia | |
| transmisio- eta ekortze-mikroskopia elektronikoak erabiliz, | --> | sinterizazio-maila eta partikulen tamaina aztertzen dira, baita dilatazio termikoaren koefizienteak ere. | metodoa | N-S | ZTF19-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| katioi magnetikoen presentzia dela eta, propietate magnetikoak ere interesgarriak izan daitezke. | <-- | SQUID (Superconducting Quantum Interference Device), balantza magnetiko, EPR (Electronic Paramagnetic Resonance) eta, burdina duten laginetan, M?sbauer espektroskopia teknikak erabiltzen dira. | metodoa | N-S | ZTF19-GS.rs3 | GS | Middle | teknika erabili | Zientzia | |
| Rietveld metodoan oinarrituz eta X izpien difrakzioaren teknikaz baliatuz, | --> | laginen egitura ikertzen dugu. | metodoa | N-S | ZTF19-GS.rs3 | GS | End | teknikaz baliatuz | Zientzia | |
| Rietveld metodoan oinarrituz eta X izpien difrakzioaren teknikaz baliatuz, laginen egitura ikertzen dugu. | <-- | Beharrezkoa bada, neutroi edo elektroi izpien difrakzioak erabiliko dira. | metodoa | N-S | ZTF19-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| SICAES proiektuaren helburua nonilfenol-isomero berrien karakterizazio xenoestrogenikoa burutzea da. | <-- | honetarako, estrogeno-hartzaileetan oinarrituriko in vitro gene reporter motako saiakerak (YES ) eta zebra-arrainekin in vivo esperimentuak burutuko dira. | metodoa | N-S | ZTF2-GS.rs3 | GS | Multiple | honetarako... saiakera... esperimentuak burutuko dira | Zientzia | |
| Laborategian zein Euskal itsasadarretan BZIT taldeak 90. hamarkadan egin dituen ikerketa lanetan, ingurumen-kutsatzaileek organismo urtarren ugalketa ahalmenean eragin dezaketela frogatu da. Mekanismo anitz dela bide eman daitezke efektuak ugalketan. Honela, ingurumen urtarrean agertzen diren hainbat konposatu kimikok animali urtarren hazkuntzan, jokamoldean, ugalketan eta funtzio immunean eragin kaltegarriak sor ditzakete, sistema endokrinoarekin interferitzearen bidez. Horrela, sistema endokrinoaren funtzioan eragiten duten eta ondorioz, organismo baten edo bere ondorengoen, edo bere (azpi)populazioen osasuna kaltetu dezaketen konposatu hauei "disruptore endokrino" izena ematen zaie. EB k diruz lagundutako BEE P proiektuaren baitan (2001-2004), gure taldeak hainbat disruptore endokrinoren eraginak aztertu zituen zebra-arrain eta muskuiluetan. Azterturiko konposatuen artean alkilfenolak, pestizidak, plastifikatzaileak, petrolioaren eratorriak, hormona sintetikoak eta konposatu polibrominatuak zeuden. Era berean, 2003tik aurrera Galiza eta Bizkaiko Golkoko hainbat muskuilu populazioen ziklo gametogenikoa aztertu genuen (MEC -ak diruz lagundutako PRESTE PSE proiektua eta ETORTE K-IMPRES proiektua, 2003-2007) eta gametoen garapenean zenbait alterazio aurkitu genituen. 2004.eko martxoan muskuilu hermafroditen ez-ohiko kopuru altua aurkitu genuen Urdaibaiko Biosferaren Erreserban. Hau dela eta, UPV/EHUko UNESCO Katedrak diruz lagundutako DERB IUR proiektua abiarazi zen (2007-2008). Bere helburu nagusia, Urdaibain disruptore endokrino potentzialen presentzia eta molusku bibalbioetan zein arrainetan sortu zitzaketen aldaketak determinatzea zen. Proiektuaren emaitzek muskuiluetan alterazioak baieztatu dituzte eta Gernikako hondakin-uren araztegiaren inguruko arrainetan (lazunak) intersexaren prebalentzia altua erakutsi dute. Gainera, Bartzelonako CS ICak burututako analisi kimikoetan, nonilfenol (disruptore endokrino garrantzitsua eta EB k argitaratutako substantzia prioritarioen zerrendan agertzen dena) maila altuak neurtu dira arrainen behazunean. Beraz, Urdaibain alkilfenolek izan dezaketen garrantziagatik, UPV/EHUko UNESCO Katedrak SICAES (2008-2009) izeneko bigarren proiektu bat abiarazi du. Bertan, gure taldeak, UPV/EHUko Kimika Analitikoa eta Kimika Organikoa II-ko taldeekin elkarlana hasi du. SICAES proiektuaren helburua nonilfenol-isomero berrien karakterizazio xenoestrogenikoa burutzea da. Honetarako, estrogeno-hartzaileetan oinarrituriko in vitro gene reporter motako saiakerak (YES ) eta zebra-arrainekin in vivo esperimentuak burutuko dira. | <-- | Aipatu azterketa guztietan, biomarkatzaileen bateria bat erabiltzen dugu, tartean, bitelogenina (emeen espezifikoa den proteina eta xenoestrogenizitate eta feminizazio markatzaile gisa erabiltzen dena) mailen aldaketak, aromatasa (hormona estrogenikoen sintesia eragiten duen entzima) genearen adierazpen mailen aldaketak eta gonadaren histologia azterketak burutzen dira. Gainera, hormona-hartzaileen gene reporter motako saiakeren bidezko azterketak egiten dihardugu in vitro. Tresna hauek biojarraipen programetan eta konposatu kimikoen ustekabeko isurketen aurrean erabil daitezke, EB k diruz lagundutako PRAG MA proiektuan (2006-2007) aztertu genuen bezala. | metodoa | N-S | ZTF2-GS.rs3 | GS | Middle | erabili | Zientzia | |
| Helburuak - C. albicans-en aurkako erantzun immunologikoa, proinflamatorioa eta tumoreen itsaspena bizkortzen duten antigenoak identifikatu eta karakterizatu. - Bizkortzeko mekanismoak ikertu. - Tumore-markatzaileak identifikatu. - Proteina errekonbinanteak eta antigenoen aurkako antigorputz monoklonalak sortu. | <-- | metodoak - Kultibo mikrobiarraren teknikak. - Frakzio molekularren banaketa kromatografiaren bidez. - Bi dimentsioko elektroforesien bidezko proteinen banaketa eta analisia. - Espektrometriaz egindako sekuentziazioaren bidezko identifikazio eta karakterizazioa. - Serumen aurkako analisi immunologikoa Inmunoblotting edo ELISA erabilita. - Zelulen mantentze eta kultibapena. - Biologia zelularraren tekniken bidezko zelula endoteliarren sorrera. - Fluxu-zitometria. - ELISA-z egindako zitozinen neurketa. - DNA errekonbinantearen teknikaren bidezko proteinen klonazioa. | metodoa | N-S | ZTF20-GS.rs3 | GS | Beginning | metodo | Zientzia | |
| Konpentsazio/toxikotasun-erantzun hauetako asko transkripzio mailan daude erregulatuta, | <-- | gene-sare espezifikoak gain edo azpierregulatuz. | metodoa | N-S | ZTF3-GS.rs3 | GS | End | tuz | Zientzia | |
| Azken urteotan, positiboki edo negatiboki erregulaturiko geneak, esposizio zehatzen zein egoera patologikoen diagnostiko direnak, biomarkatzaile molekular bihurtu dira, ingurumen toxikologiaren ikerkuntzaren lehenengo lerroan, | <-- | ingurumenaren osasuna aztertzeko tresna gisa erabiltzen direlarik. | metodoa | N-S | ZTF3-GS.rs3 | GS | Middle | erabili | Zientzia | |
| Kasu gehienetan, sekuentzia geniko horiek gure laborategian azterturiko espezie behaleetan ezezagunak zirenez, klonatu ditugu, | <-- | ebolutiboki kontserbaturiko geneen guneekiko diseinaturiko hasle andeatuak erabiliz eta PCR bidez (EB-k diruz lagundutako BEEP proiektua, 2001-2004; MEC-ek diruz lagundutako BIOMTOOLS proiektua, 2002-2005 eta PRESTEPSE proiektua, 2004-2007 eta Eusko Jaurlaritzaren ETORTEK IMPRES proiektua, 2003-2007). | metodoa | N-S | ZTF3-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| azken hauek sailkatzen direlarik. | <-- | OS PAR Komisioak zein ICES erakundeak garaturiko protokoloak jarraituz | metodoa | N-S | ZTF4-GS.rs3 | GS | End | tuz | Zientzia | |
| Une honetan, laborategi saiakera gehiago ditugu martxan | <-- | arrain espezie eredugarria den zebra arraina erabiliz. | metodoa | N-S | ZTF4-GS.rs3 | GS | Middle | erabili | Zientzia | |
| Beraz, MEC -ek diruz lagundutako CANCER MAR ikerketa-proiektuaren barruan (2006-2009), gure helburu nagusia da arrainen hepatokartzinomen eta moluskuen leukemiaren zein neoplasia gonadalaren garapenean gertatzen diren mekanismo zelularrak eta molekularrak sakonago ezagutzea. | <-- | Helburu hau lortu nahian, hurbilketa multidisziplinarra darabilgu kartzinogeno kimiko genotoxikoen (PAH eredugarriak) zein ez-genotoxikoen (peroxisomen proliferatzaile eta disruptore endokrino eredugarriak) ahalmen preneoplasikoa eta neoplasikoa aztertzeko. Aipatu konposatuen eragin preneoplasikoak eta neoplasikoak histologikoki, histokimikoki, biokimikoki eta gene-adierazpen mailan molekularki ikertzen ari gara arrain eta moluskuetan. Ahalegin berezia egiten dihardugu kartzinogenesiaren markatzaile goiztiarrak diren entzimen markatzaile histokimikoen eta geneen adierazpen-sinadura espezifikoen garapenean. | metodoa | N-S | ZTF4-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Gure taldeak NANORETO Xen dituen betebehar nagusiak hauexek dira: (1) muskuilu eta zebra arrainek nanopartikulak in vivo nola hartzen dituzten ikertzea eta autometalografia, nanopartikulak barneratzeko mekanismoak eta bidezidorrak ezagutzea, (2) zelula mailako kalteak muskuilu eta zebra arrainetan (lisosomen mintzen egonkortasuna, liseri-guruinaren/gibelaren, gonadaren zein zakatzen histopatologia, metalotioneinen indukzioa, geneen adierazpen mailak, estres oxidatiboa) eta organismo mailako kalteak muskuiluetan (hilkortasuna) zehaztea, (3) nanopartikulen barneratzea zein erreakzionagarritasuna in vitro ikertzea eta toxikotasun-mekanismo posibleak aurkizea, eta (4) metal-nanopartikulen genotoxikotasuna (mikronukleoen saiakuntza, Kometa saiakuntza) eta kartzinogenesia (lesio preneoplasiko eta neoplasikoen detekzioa, histologiaren, entzima-markatzaile goiztiarren eta gene-adierazpenaren soslai aldaketen bitartez) aztertzea. | <-- | X-izpien mikroanalisia zein mikroskopia elektronikoa erabiliz | metodoa | N-S | ZTF5-GS.rs3 | GS | End | erabiliz | Zientzia | |
| Gure taldeak NANORETO Xen dituen betebehar nagusiak hauexek dira: (1) muskuilu eta zebra arrainek nanopartikulak in vivo nola hartzen dituzten ikertzea eta autometalografia, X-izpien mikroanalisia zein mikroskopia elektronikoa erabiliz nanopartikulak barneratzeko mekanismoak eta bidezidorrak ezagutzea, (2) zelula mailako kalteak muskuilu eta zebra arrainetan (lisosomen mintzen egonkortasuna, liseri-guruinaren/gibelaren, gonadaren zein zakatzen histopatologia, metalotioneinen indukzioa, geneen adierazpen mailak, estres oxidatiboa) eta organismo mailako kalteak muskuiluetan (hilkortasuna) zehaztea, (3) nanopartikulen barneratzea zein erreakzionagarritasuna in vitro ikertzea eta toxikotasun-mekanismo posibleak aurkizea, eta (4) metal-nanopartikulen genotoxikotasuna (mikronukleoen saiakuntza, Kometa saiakuntza) eta kartzinogenesia (lesio preneoplasiko eta neoplasikoen detekzioa, histologiaren, entzima-markatzaile goiztiarren eta gene-adierazpenaren soslai aldaketen bitartez) aztertzea. | <-- | muskuiluen hemozitoen eta zakatz-zelulen kultibo primarioak erabiliz, | metodoa | N-S | ZTF5-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Transmisio genetikoko azterketak egiteko, indibiduo bakoitzean agertzen diren konbinazio haplotipikoak ezarri behar dira. | <-- | Helburu hori betetzeko gaixoen eta familiakoen linfozitoetatik erauzitako DNA -rekin PCR , klonazio eta sekuentziazio bidezko ikerketa sakona burutu da. | metodoa | N-S | ZTF6-GS.rs3 | GS | Multiple | x bidezko ikerketa... burutu | Zientzia | |
| baina, gaixotasunaren agerpen-adinean duten benetako ekarpena egiaztatu beharko da. | <-- | gaixoen lagin- kopurua handituz | metodoa | N-S | ZTF6-GS.rs3 | GS | End | tuz | Zientzia | |
| Identifikazio honek, gaixotasunaren ezagumendu molekularrean aurrera egitea eta itu terapeutikoak ezartzea baimenduko du. | <-- | horretarako, Bizkaiko hiru ospitaleetako (Gurutzeta, Basurto eta Galdakao) klinikoen eta EHU-ko genetikan, bioetikan eta antropologia fisikoan adituak diren ikertzaile taldea eratu dugu. Bizkaiko bertako populazio osasuntsua eta bizkaitarrak ez direnak baina bertan bizi diren populazio osasuntsuarekin aurretiazko analisia egin da. Analisi horretan ikus daiteke ez dagoela ezberdintasunik bi populazioen arteko CAG hirukotearen errepika zenbakian. Bestalde, 27tik 35rako aleloen maiztasuna ("alelo ertainak" deritzonak, alelo hauen ezegonkortasuna de novo mutazioen agerpena sortu dezakete) eta populazio honetan azaldutako gaixotasunaren prebalentzia bat datoz. | metodoa | N-S | ZTF6-GS.rs3 | GS | Beginning | horretarako | Zientzia | |
| Gene aldatzaileei dagokionez, orain arte bi mikrosatelite eta 15 genetako 70 SN P baino gehiago aztertu ditugu. | <-- | Hainbat programa estatistiko (Haploview, PLINK, SPSS , etab.) erabili ditugu polimorfismo hauen eta gaixotasunaren agerpen adinaren arteko asoziazioa bilatzeko. | metodoa | N-S | ZTF6-GS.rs3 | GS | Middle | erabili | Zientzia | |
| euren dinamika ebolutiboa, adierazpena eta balizko funtzioa karakterizatuko ditugu, | <-- | beti ere metodo bioinformatikoak erabiliz. | metodoa | N-S | ZTF7-GS.rs3 | GS | End | erabiliz | Zientzia | |
| 2. G izentasunarekin asoziazioa edo ligamendua erakusten duten geneak identifikatzea ijito etniako familietan eta Euskadiko populazioan, | <-- | asoziazio eta ligamendu analisiak erabiliz. | metodoa | N-S | ZTF8-GS.rs3 | GS | End | erabiliz | Zientzia | |
| Halaber, jadanik obesitatea diagnostikatua duten indibiduoak ikertzen dira, | <-- | afekziorik gabeko baina beste ezaugarri guztientzat (sexua, adina, maila sozioekonomikoa...) antzekoak diren subjektuekin alderatuz. | metodoa | N-S | ZTF8-GS.rs3 | GS | End | tuz | Zientzia | |
| beste 5 parametro kalkulatzea beharrezkoa da (RAD , RSP, RHS, RSB y RRS ), | <-- | bariantza deskonposaketaren analisi bibariatua erabiliz. | metodoa | N-S | ZTF8-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Honetarako, genoma osoa aztertzen da. | <-- | 350-400 loci mikrosatelite genotipatuz, | metodoa | N-S | ZTF8-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Analisi honetan lortutako informazioarekin, obesitatearen gaitzikortasunean eragina izan dezaketen geneak identifikatzen dira, | <-- | beraien funtzioa dela medio. | metodoa | N-S | ZTF8-GS.rs3 | GS | End | ela medio | Zientzia | |
| Honez gain, obesitatean parte hartzen duten mekanismo molekularren ezagutzan sakontzea dugu xede, | <-- | horretarako bi jarduera lerro jarraituz: 1. G izentasun fenotipoen zehaztapena Euskadiko populazioan eta ijito etniako familietan. 2. G izentasunarekin asoziazioa edo ligamendua erakusten duten geneak identifikatzea ijito etniako familietan eta Euskadiko populazioan, asoziazio eta ligamendu analisiak erabiliz. | metodoa | N-S | ZTF8-GS.rs3 | GS | Multiple | horretarako... jarduera... -tuz | Zientzia | |
| Gene hauetan, eta beste populazioetan asoziazioa eman duten geneetan, SN Pak hautatzen dira, asoziazio analisietan markatzaile modura erabiltzeko. | <-- | Aukeratutako SN Pen genotipaketa, SN Plex teknologiarekin egiten da, teknologia honek lagin askotan SN P askoren analisia ahalbidetzen baitu. | metodoa | N-S | ZTF8-GS.rs3 | GS | Middle | rekin egi | Zientzia | |
| Ikerketa hauetan nuklear familiak (gurasoak eta seme-alabak) eta konplexuagoak diren pedigriak aztertzen dira. Halaber, jadanik obesitatea diagnostikatua duten indibiduoak ikertzen dira, afekziorik gabeko baina beste ezaugarri guztientzat (sexua, adina, maila sozioekonomikoa...) antzekoak diren subjektuekin alderatuz. | <-- | Efektu genetiko eta anbientalak hainbat ezaugarrietan ebaluatzeko helburuarekin, bariantza deskonposaketaren analisi unibariatuan oinarrituta dauden programa informatiko espezifiko batzuk (MAN -6, SOLAR ) erabiltzen dira. Metodologia honek, ezaugarrien bariantza hainbat osagaietan zatitzea ahalbidetzen du: genetikoak (VAD ), anbiental orokorrak (VSP, VHS, VSB ) eta hondarrak (VRS ). Eredu unibariatu orokorra ekuazio lineal honekin adieraz daiteke: VPH = VAD + VSP+ VSH+ VSB + VRS . Ezaugarri pareetan fenotipoaren kobariaketa zehazteko, beste 5 parametro kalkulatzea beharrezkoa da (RAD , RSP, RHS, RSB y RRS ), bariantza deskonposaketaren analisi bibariatua erabiliz. Genotipoari dagokionez, lehendabizi obesitatearekin erlazionaturiko erregio kromosomikoak identifikatzeko eta bibliografian deskribaturiko beste erregio batzuen erlazioa egiaztatzeko ligamendu analisi bat egiten da. Honetarako, 350-400 loci mikrosatelite genotipatuz, genoma osoa aztertzen da. Analisi honetan lortutako informazioarekin, obesitatearen gaitzikortasunean eragina izan dezaketen geneak identifikatzen dira, beraien funtzioa dela medio. Gene hauetan, eta beste populazioetan asoziazioa eman duten geneetan, SN Pak hautatzen dira, asoziazio analisietan markatzaile modura erabiltzeko. Aukeratutako SN Pen genotipaketa, SN Plex teknologiarekin egiten da, teknologia honek lagin askotan SN P askoren analisia ahalbidetzen baitu. | metodoa | N-S | ZTF8-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| Aztertu beharreko konposatuak Cu, Ag eta Au-ren fase metaliko eta intermetalikoak izango dira, | <-- | nanopartikula huek tiol, alkohol edo amina motako ligandoz funtzionalizatuko direlarik. | metodoa | N-S | ZTF9-GS.rs3 | GS | | | Zientzia | |
| edo portaera magnetikoa alda daiteke | <-- | estekatzaile eta gainazal metalikoaren arteko loturarekin jokatuz. | metodoa | N-S | ZTF9-GS.rs3 | GS | End | tuz | Zientzia | |
| Modu honetan nanopartikulen arteko pilaketa ekidin egiten da ingurune biologiko batean erabil daitezkeelarik, edo portaera magnetikoa alda daiteke estekatzaile eta gainazal metalikoaren arteko loturarekin jokatuz. | <-- | Horrela, nanopartikula hauen ezaugarri eta jatorri magnetikoak ondo ezagutzeko, ohiko teknika makroskopikoak erabiltzeaz gain (SQU ID magnetometroa...), mikroegituraren karakterizaziorako erabiltzen diren beste berariazko tekniketara jo beharko da, hala nola, Mossbauer, mikroskopia elektronikoa, edota sinkrotron erradiazioa (EXAFS, XANES , XMCD ). | metodoa | N-S | ZTF9-GS.rs3 | GS | Multiple | erabili | Zientzia | |