Hizkuntzaren ekonomia berriko trantsizio digital eleaniztunari buruzko jardunaldia antolatu dugu Donostiako Miramar jauregian. Galdera hauei erantzuteko asmoz:

• Nola egin arrakastaz trantsizio digital eleaniztuna; nola bermatu gure hizkuntzen eta kulturen iraupen digitala?
• Nola bihurtu sozioekonomikoki errentagarri eleaniztasuna: berrikuntza, zerbitzuak, produktuak eta negozio-eredu berriak?

SEPLN Hizkuntza Naturala Prozesatzeko Espainiako Elkarteak, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren eta UPV/EHUko HiTZ zentroaren lartean antolatu dugu.

SEPLN Hizkuntza Naturala Prozesatzeko Espainiako Elkarteko Presidente Alfonso Ureñaren hasierako hitzak hauek izan dira:

Eskerrak eman nahi dizkiet Eusko Jaurlaritzari, Kultura Sailari eta Euskal Herriko Unibertsitateko HiTZ zentroari. Bereziki, Eneko Agirre HiTZ zentroko zuzendariari, Eva Ferreira errektoreari eta Bingen Zupiria sailburuari. Eta eskerrak eman nahi dizkiegu hizkuntzaren ekonomia berriko trantsizio digital eleaniztunari buruzko jardunaldi honetan parte hartzen duten guztiei.

Hizkuntzaren teknologiaren potentzialtasunari erantzuna eman eta ezagutarazteko helburua du jardunaldi honek. Adimen artifizialaren iraultza gertatzen ari da, oro har, eta, bereziki, hizkuntza naturalaren prozesamenduarena. Gizarteko esparru eta sektore gehienetan sartzen ari da.

Utz iezadazu aipamen labur bat egiten  Hizkuntza Naturalaren Prozesamendurako Espainiako Elkartea (SEPLN) aurkezteko. Espainian ikerketa egituratzen duen elkartea. Ibilbide luzea du, 1983tik. Oso komunitate aktiboa da, irabazi asmorik gabekoa eta bazkide numerarioek, erakundeek eta enpresek osatua. Horren helburua da hizkuntza naturalaren prozesamenduaren esparruan ikerketari, irakaskuntzari edo prestakuntzari eta garapenari buruzko era guztietako jarduerak sustatu eta zabaltzea, bai nazio mailan, bai nazioartean. Azpimarratu behar da SEPLN kongresua Espainiako zaharrena dela informatikaren arloan, eta urtero egiten dela, etenik gabe, 1983an sortu zenetik, Donostian hain zuzen ere. Gizarteak giza kapital handia du, masa kritiko garrantzitsua, izen handiko ikertzaileak eta ikerketa-talde garrantzitsu eta nazioartekotuak biltzen baititu. Talde horiek Hizkuntzaren Teknologiako komunitate ia osoa osatzen dute, ez bakarrik Espainian, baita Iberoamerikako erreferentea ere bada.

Jardunaldiaren xedeari dagokionez, hizkuntza naturala harrigarria dela aipatu nahiko nuke. Ahalegin handiik gabe, ezezagun bati galde diezaiokegu nola aurkitu kafetegi bat edo hurbilago bazkaltzeko toki bat. Gure esperientziak, ezagutzak eta abar partekatu ditzakegu. Hizkuntza da informazioa transmititu eta atzitzeko modurik arruntena eta praktikoena. Hizkuntza erabiltzen dugu, gure komunikazio-ingurune naturala den aldetik, informazioa kodetzeko, gordetzeko, transmititzeko, partekatzeko eta manipulatzeko. Hain zuzen, eskura dagoen informazio digital gehiena egituratu gabeko informazioa da, dokumentu gisa hainbat hizkuntzatan (idatziak edo hitz egindakoak), eta hori erronka bat da informazio hori ustiatu eta prozesatu nahi duen edozein erakunderentzat. Izan ere, ez da erraza egituratu gabeko informazio digitala (testua eta ahotsa) prozesatzea, hainbat interpretazio baititu (anbiguotasuna), testuinguruari eta munduari buruzko ezagutzarik eza eta bere berezko konplexutasuna. Hizkuntzaren Teknologiak (TL), giza hizkuntza prozesatzeko gai diren sistemak aztertu eta garatzeaz arduratzen denak, hainbat metodo garatu ditu urteen bidez testuetako informazioa esplizitu egiteko eta deskribatzen duen errealitatearekin lotzeko.

Beraz, hizkuntza adimen artifiziala garatzeko gure ahaleginen erdigunean egon behar da, eta alderantziz. Izan ere, gaur egun, Hizkuntzaren Teknologia da, seguruenik, adimen artifizialaren eremurik berritzaileena, hazkunde azkarreko eragin ekonomikoa duena. Gaur egun, duela urte batzuk aurrerapen ikaragarriak eta imajinaezinak gertatzen ari dira. Hain zuzen, NLP aplikazio funtzionaleko eremu garrantzitsuenetako bat da. Adimen artifizialaren %50 baino gehiago Hizkuntzaren Prozesamendua dela kalkulatzen da.

Egiten diren lan askoren berezko zailtasuna gorabehera, Hizkuntza-teknologiaren egungo garapen-mailak duela urte gutxi pentsaezinak ziren aplikazio aurreratu asko ahalbidetzen ditu. Hizkuntza-Teknologia gure eguneroko bizitzan dago, nahiz eta ez garen horretaz jabetzen. Adibidez, informazio-bilatzaileen, gomendio-sistemen, laguntzaile birtualen, txat-en, testu-zuzentzaileen, testu-aurresaleen, itzulpen automatikoko sistemen, azpititulazio automatikoen, laburpen automatikoen, teknologia inklusiboaren eta abarren bidez. baita administrazioan ere, aplikazio-eremu bertikalen bidez, hala nola hezkuntza, osasuna, justizia, turismoa… Azken urteetan izan duen garapen azkarrak emaitza are harrigarriagoak ekarri ditu etorkizun hurbilean.

“Buenos días a todos y bienvenidos a la jornada sobre la transición digital multilingüe en l nueva economía de la lengua.

Hizkuntzaren ekonomia berriko trantsizio digital eleaniztunari buruzko jardunaldia antolatu dugu Donostiako Miramar jauregian. Galdera hauei erantzuteko asmoz:

• Nola egin arrakastaz trantsizio digital eleaniztuna; nola bermatu gure hizkuntzen eta kulturen iraupen digitala?
• Nola bihurtu sozioekonomikoki errentagarri eleaniztasuna: berrikuntza, zerbitzuak, produktuak eta negozio-eredu berriak?

SEPLN Hizkuntza Naturala Prozesatzeko Espainiako Elkarteak, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren eta UPV/EHUko HiTZ zentroaren lartean antolatu dugu.

Hau da Eusko Jaurlaritzako Kultura Saiburu Bingen Zupiriaren hasierako interbentzioa:

“Egun on guztioi eta mila esker gaur Donostiara hurbildu zareten guztioi. Azken urteotan teknologiaren eraginez, gauza asko aldatu dira gure hizkuntzentzat.
Ikusi dugu hizkuntza-teknologiei esker, adimen artifizialari esker, euskara bezalako hizkuntzentzat aukera berriak sortu direla gure hizkuntzaren erabilera areagotze eta indartze aldera.
Kontzeptu berriak ere agertu dira, adibidez, gaur jardunaldi honen ardatzean dagoena: “Hizkuntzaren ekonomia berria”. Orain gutxi “Hizkuntzen industriei” buruz hitz egiten genuen, baina teknologiarekin gertatzen den moduan, hizkuntza ere etengabe aldatzen ari da.Gure gizartea gero eta eleaniztunagoa eta gero eta teknologikoagoa da, eta errealitate horrek gobernuok politika zehatzak diseinatzera eta gauzatzera garamatza.

Horrela, hemen gauden gobernuok estrategia digitalak, planak, ekintza-planak eta antzekoak onartu ditugu gure gobernuetan, hain zuzen, gure hizkuntzak hizkuntza-teknologietan integratzeko eta gure herritarrei Administrazioarekiko harremanetan nahiz eguneroko bizitzan, teknologia baliatuta, haien aukerako hizkuntza erabil dezaten bermatzeko. Hizkuntzek elkarren ondoan bizi behar dute, handiek eta txikiek;  Baina Hizkuntza guztiak ez daude egoera berean; eta herritar guztion ere ez, hizkuntzen desberdintasun horren ondorioz.

Guztiok nahi eta behar dugu geure tokia mundu berri honetan eta denon obligazioa da hizkuntza guztien trantsizio digital arrakastatsua bultzatzea eta gauzatzea. Baita hiztun gutxiago dituzten hizkuntzena ere. Eusko Jaurlaritzak “GAITU Hizkuntza-teknologien Ekintza-plana 2021-2024” (www.euskadi.eus/gaitu) jarri du martxan.  Jaurlaritzako sailen arteko Ekintza-plana da eta abian dauden proiektuak jasotzen ditu, baita legegintzaldian zehar garatuko direnak ere. Badakigu oso garrantzitsua izango dela proiektu horiek guztiak aurrera eramatea eta berriak txertatzea.
Ekintza-plan hau irekia da, moldagarria, dinamikoa eta etengabe eguneratuko da. Administraziotik herritarrei zerbitzu on eta aurreratuak ematea da Ekintza-planaren lehenengo fase honen helburua, baina, aurrerantzean, ikerketa ere txertatzea aurreikusi dugu.

Hizkuntza-teknologietan eta adimen artifizialean euskara modu eraginkorrean integratzearen ardatza elkarlana da, hau da, erakunde publikoen konpromisoa  eta ikerketa-zentroen eta enpresen ezagutza eta esperientzia (eskarmentua) etengabe uztartzea ezinbestekoa da. Elkarlan hori beti izan da gure printzipioa eta praktika, hemen, gure artean.
Bide horretan jarraitzeko eta euskara hizkuntzak Adimen Artifizialean behar duen garapena izan dezan, hain zuzen, programak eta proiektuak bideratu ahal izateko, laguntza handia izan daiteke Espainiako Gobernuak onartu Hizkuntzaren Ekonomia berriaren PERTEa. Oso garrantzitsua da Gaztelaniak ekonomia berrian izan behar duen tokia bermatzea, baina era berean, nahieta nahi ezkoa da Estatu espainiarreko beste hizkuntza ofizialentzat ere diru-baliabideak esleitzea ahalik eta lasterren. Gaztelania ez diren Estatuko beste hizkuntzek, garapen teknolinguistikoa dela eta, bermatu beharra daukate beren etorkizuna mundu digitalean.
Ez da hautazko kontu bat. Hitz ala biziko kontua da. Izatea edo ez izatea, hori izango da kontua.

Bestalde, ezin ahaztu ikerketa eta, zentzu horretan, Estatuko Gobernuari lankidetza luzatzen diogu Europa mailako CLARIAH proiektuan (Digital Humanities resources and infrastructures) parte hartzeko.
Gure hizkuntza-teknologietako ikerlarientzat aukera garrantzitsua litzateke Estatuko Gobernua proiektu horretako kide balitz (Estatuak izan behar dira kide).  Eusko Jaurlaritza proiektu horretan Euskadiko bi ikerlari jartzeko prest dagoela adierazi nahi dizuet. La incorporación del euskera y de las otras lenguas cooficiales del estado español al mundo de las tecnologías de la lengua y de la inteligencia artificial no es una opción.
Es una cuestión de supervivencia. Y su logro solo será posible mediante el trabajo en común, es decir, mediante el compromiso de las instituciones públicas y el conocimiento y la experiencia de los centros de investigación y de las empresas. Esa colaboración siempre ha sido nuestro principio y nuestra manera de trabajar.  Para poder continuar en ese camino y que el euskera tenga el desarrollo necesario en la Inteligencia Artificial, para poder canalizar programas y proyectos, el PERTE de la nueva economía de la lengua recientemente aprobado por el Gpbierno de España debe ser una herramienta fundamental.
No concebimos un futuro digital europeo o mundial en el que los ciudadanos no tengamos la libertad de elegir nuestra lengua de comunicación y tengamos que renunciar al uso de una de nuestras lenguas.
Ese es el reto y la oportunidad que las tecnologías de la lengua y la inteligencia artificial nos ofrecerán si somos capaces de impulsar las políticas adecuadas. Y es urgente que lo hagamos ràpido y bien.

Es legítimo que las instituciones públicas en el estado español busquen el protagonismo del castellano en el escenario universal en el que vamos a vivir. Pero además de legítimo, es una obligación de todos que todas las lenguas del estado español tengan asegurada su presencia y desarrollo en el mundo digital. Es una cuestión de democracia e igualdad y atañe a todas las instancias del estado español. Es obligación de todas nuestras instituciones que todas nuestras lenguas puedan acceder, existir, competir, desarrollarse y pervivir en un nuevo mundo digital, que sí o sí deberá ser multi y plurilingÜe como es la realidad analógica del estado español.
Preocuoación del Gpobvbierno vasco por como se han planteado y sustanciado los fondos europeos. Vemos en el Perter de la economía de la lengua una oportunidad que no deberíamos desperdiciar
Así quiero trasladarles la disposición del Gobierno Vasco a poner a disposición de este proyecto a dos personas investigadoras de Euskadi.

Amaitzeko, esan, hizkuntza koofizialak ezin direla atzera geratu Hizkuntzaren Ekonomia Berrian. Beraz, jardunaldi honek argibide interesgarriak eta lankidetzarako eta konpromisorako aukera paregabea izatea espero dugu. Eskerrik asko! “

Atzo HiTZ ikerketa-zentro berria aurkeztu genuen.
Eneko Agirre zuzendariarekin batera egon ziren Nekane Balluerka errektorea, Jokin Bildarratz, Hezkuntza sailburua, Markel Olano Diputatu Nagusia eta Eneko Goia alkatea.

UPV/EHUko IXA eta Aholab ikerketa-taldeen artean sortu dugu HiTZ.
Formakuntzan, ikerketan eta teknologiaren transferentzian egiten duguna batuz ikerketa-zentro berri honek Hizkuntza Teknologian motor eta erreferentzia gisa jokatu nahi du nazioartean.

Guztira 60 kide gara, irakasle, ikertzaile, teknikari eta doktoretza-ikasleak kontuan hartuta.
Diziplinarteko adituen talde zabala biltzen du HiTZek: informatikariak, hizkuntzalariak, ingeniariak, itzultzaileak eta soziologoak, besteak beste. 

IXA Taldean 32 urteko ibilbidea dugu idatzizko edukien tratamenduan,
Aholab taldeak 1998tik dihardu ahozko edukien tratamenduan.
2002az geroztik lankidetzan ari gara bi ikerketa-taldeak, eta orain bat egin dugu HiTZ zentroan.
Mundu mailan ikerketa-gune eta garapen-gune garrantzitsua gara, adimen artifizialaren inguruko beste eragileekin batera. Egun 36 ikerkuntza-proiektutan dihardugu lanean, horietako seitan Europan eta Estatu Batuetan. Azken urtean 78 zientzi-artikulutan zabaldu dugu lortutako emaitzak.

Formakuntzari dagokionez, Erasmus Mundus nazioarteko masterra eskaintzen dugu, hizkuntzaren teknologien inguruko doktorego-programa, baita “Deep Learning” tekniken inguruko nazioarteko ikastaroa ere. Donostiako Informatika Fakultatean berriki eratu den Adimen Artifizialeko Graduan ere zeregin garrantzitsua dugu.

Ikerketan, hizkuntza-teknologietako punta-puntako hainbat adarretan dihardute lanean: itzulpengintza automatikoa, informazioaren erauzketa, testu masiboen analisia eta gizaki-ordenagailu elkarrizketak, besteak beste. Teknologiaren transferentziaren alorrean, azkenik, enpresei ideia berritzaileen inguruan, bai eta prototipo industrialak sortzen lagundu ere. Joan den urtean enpresekin aholkularitza emateko 34 kontratu izan genituen.

Jendartearentzako ekarpenak egiten ari zaizkio hainbat arlotan. Adibidez, ezgaitasuna duten pertsonak ingurune digitaletik kanpo gelditu ez daitezen, HiTZ zentroko ikerketek ahotsa galdu duten pertsonei ahotsa berriz izatea erraztu diete. Humanitate digitaletan, prentsan eta sare sozialetan gehien aipatzen diren pertsona eta gaien inguruko iritziak aztertzeko softwarea kasu. Estatu Batuetako gobernuak bultzatutako txapelketan COVIDaren inguruko galderak automatikoki erantzuten dituen sistemak saria irabazi du.

Nazioartean adimen artifizialean eta hizkuntzen teknologietan gako diren sare eta partzuergoetako kide dira HiTZeko ikertzaileak, hala nola CLARIN, CLAIRE, BDVA eta DAIRO. Hizkuntzen berdintasun digitalerako agenda estrategikoa idatziko duen European Language Equality (ELE) proiektuko kide nagusietako bat ere bagara.

Ongi etorri, HiTZ!            Urte askotarako!

Noiz: Martxoaren 11n, 15:00etan.
Non: Informatika Fakultateko 3. 2 gelan.
Hizlaria: Meghan Dowling (doktorego-ikaslea, Dublin City University)
Izenburua: Irlanderarako itzulpen automatikoa / Irish Machine Translation and Resources
Hizkuntza: Ingelesa
Laburpena:Irlandera Irlandan eta Europan hizkuntza ofiziala denez, itzulpengintzarako  laguntza-eskaera handia dago administrazio publikoetan. mintegiko saioan ingeles eta irlanderaren arteko itzulpengintza automatikoaren egoera aurkeztuko da, dauden baliabideekin eta etorkizunera begira zabaltzen diren aukerekin.

Summary: As an official language in both Ireland and the EU, there is a high demand for Irish language translation in public administration. The difficulty that translators face in meeting this demand leads to an even greater need for English-Irish (EN-GA) machine translation (MT). This presentation will discuss the advances in EN-GA MT that have been made so far, the language resources gathered, as well as some possible avenues for future research.

Bio: Meghan Dowling is a PhD student in the ADAPT Centre, Dublin City University. Her PhD topic focuses on improving English-Irish machine translation. She is visiting IXA group for 3 months to learn about how Basque resources and MT have improved, with a view to using this knowledge to improve resources and MT for Irish.

Ongi etorri hemeroteka honi! Eskerrik asko Euskaldunon Egunkariari, BERRIAri, eta Donostiako Koldo Mitxelena Kulturuneari.
Bejoindeizuela!

Ematen du amesgaiztoa bukatzen hasi dela. Egunkariaren auzia ixten ari da.
Orain dela 16 urte mezu hau zabaldu genuen hizkuntza-teknologiako hainbat eragilek hizkuntza-teknologiako hainbat posta zerrendetan. Eudkaldunon Egunkariaren hemeroteka dgitalizatuak, (Euskaldunon Egunkaria corpusa esaten diogu guk gure argitalpenetan) hizkuntza-teknologiari egin zion ekarpena gogora dezagun.Mila esker!

Subject: Today Basque is “an even more” endangered language. (2003/03/05)
Dear colleagues
We know that this kind of message is not common in this mailing list, but we would like to inform you about a direct attack to the Basque culture, which has a direct influence in our research efforts.
The only Basque language newspaper in the world “Egunkaria” was temporarily closed on February the 20th and 10 top representatives of Basque culture arrested by a Spanish judge, under allegations of collaboration with terrorists. We want to stress that there has not been any trial yet; they have been held in protective custody. Before even finding the newspaper employees guilty, the judge decided to close down the newspaper. The closing of the newspaper is a preventive temporary measure, but Spanish law allows the closing to go on for five years. Even after a few weeks the newspaper becomes financially unfeasible.
It is worth mentioning that Egunkaria has the support of different political sensibilities in the Basque Society, and it is also well known in the International Community. The vast majority of Basque society does not agree with the closing of Egunkaria (list of supporters in http://www.euskalnet.net/ileturia/egunkaria/list.htm). The International Federation of Journalists (http://www.ifex.org/alerts/view.html?id=11985),
Reporters Without Borders (http://www.rsf.org/article.php3?id_article=4998)
and the president of the European Bureau of Lesser Used Languages, among others, have also criticized the measure.
Being Basque an endangered language (around 800.000 speakers) under a normalization process, currently available corpora are small in size, and one of the most promising sources for our research efforts was Egunkaria.
There is also an English version of it that would allow us to research on parallel corpora. One of the biggest linguistic corpora available for Basque is the compilation of the daily issues since 2000. Language technology was being used to search in their online news database (unfortunately, their internet edition was also closed). A document classification research project was underway, as well as a research project on a pragma-rhetorical analysis of the contents of EGUNKARIA.

We do not want to initiate a debate. If you want more information or to express your sympathy, please refer to
http://www.sustatu.com/english/egunkaria.

Today Basque is “an even more” endangered language.

Research groups and companies working on Human Language Technology from the Basque Country supporting this message:

   AHOLAB group (http://bips.bi.ehu.es)
   DELi group (http://www.deli.deusto.es)
   ILCLI group on semantics, pragmatics and rhetoric
(http://www.sc.ehu.es/ilcli)
   IXA NLP group (http://ixa.si.ehu.es)
   Code & Syntax (http://www.codesyntax.com)
   Diana Teknologia (http://www.diana-tek.com)
   Eleka (http://www.eleka.net)
   Elhuyar (http://www.elhuyar.com)
   Hizkia Informatika (http://www.hizkia.fr)
   UZEI (http://www.uzei.com)

Mans Houlden Colorado Unibertsitateko irakasle euskalduna aste honetan Donostian dago Masterreko eskolak direla eta

Gaur, ostegunean, 12:00etan hitzaldi bat ere emango du Ada Lovelace aretoan.:

Neural Networks and Linguistics. Talking Past Each Other? (M. Hulden)

Noiz: Urriaren 22an, 15:00etan.
Non: Informatika Fakultateko 3. 2 gelan.
Hizlaria: Ainara Estarrona
Izenburua: BIM proiektua.
Laburpena:

BIM proiektua (Basque in the making) martxan da.
Baionako IKER taldearekin batera aurrera eraman behar dugun proiektua da eta hauxe du helburu nagusia:
Sintaktikoki etiketatutako corpus historiko bat osatzea.
Non gauden une honetan?
Zein diren etorkizun hurbilean eman beharreko urratsak?.
Informazio gehiago kontsultatu nahi izanez gero, hauxe duzue webgunea: http://ixa2.si.ehu.eus/corpushistorikoa/eu

Joan den astean, Xabier Artola Zubillaga taldekideak hitzaldia eman zuen Euskaltzaindiaren XVII. Biltzarrean (Arantzazutik mundu zabalera), Arantzazun. Hitzaldia Euskaltzaindiaren eskariz prestatu genuen, eta biltzarreko “Euskara batuaren etorkizuneko erronkak ingurune digitalean” izeneko saioan aurkeztu zuen Xabierrek, honako izenburu honekin: “Euskara (batua) ingurune digitalean: bidean ikasiXa eta etorkizuneko erronkak”.

Hizkuntzaren eta teknologiaren arteko bidegurutzeari buruzko hausnarketa txiki bat egin ondoren, hizkuntzaren tratamenduari buruz aritu zen aurkezpenean: hizkuntzaren tratamendua zer den, ikerkuntza eta formazioa zertan diren, arloan zertan ari garen (Ixa Taldean zein Euskal Herriko beste zenbait laborategi eta zentro teknologikotan) eta zertan ari diren hemengo erakundeak nahiz Europa eta Espainiakoak.

Gero, aurrerantzean nondik jo aipatu zuen, zenbait alderdi jorratuz: corpusgintza (Euskararen Erreferentzia Corpusa sortu beharra aipatu zuen, bereziki, sakabanatutako ahaleginak bateratu beharra eta edukiak ikerkuntzarako trabarik gabe zabaltzearen premia azpimarratuz), arauak eta estandarra, hiztegigintza eta terminologia, itzulpen automatikoa eta humanitate digitalak.

Bukatzeko, ondorio eta proposamen batzuk aletu zituen. Ondorioen artean, hauek:

• Hizkuntza-teknologien arloak garrantzi estrategikoa du hizkuntzaren etorkizunari begira.
• Hizkuntza-teknologia ardatz bat izango da Europan –eta Espainian– hurrengo urteetan, eta inbertsioak egingo dira. Euskal Herrian ere pareko plan bat behar genuke lehenbailehen.
• Trena ez galtzeko, ikerkuntza eta trebakuntza espezializatuak bultzatzu behar dira, ez da aski egiten ari garena.
• Hala ere, egokiera onean gaude erronkari heltzeko, aurretik egindako lanean oinarrituta; baina sinetsi eta mugitu beharra dago!

Eta hiru proposamen hauek ere egin zituen, dagokionak aintzat har ditzan:

1. Erreferentzia-zentro bat sortzea unibertsitatearekin eta Langune/Eiken-ekin lankidetzan. UPV/EHUren barruan sortu berri dugun HiTZ zentroa litzateke erreferentzia-zentro horri begirako lehen urratsa.
2. Arloa Eusko Jaurlaritzaren hurrengo zientzia-planaren lerro nagusien artean sartzea, estrategikotzat hartzea.
3. Euskaltzaindia ere eragile izatea honetan guztian, duen erreferentzialtasuna administrazioen aurrean baliatuz, gauzak bizkortu daitezen.

Hona hemen aurkezpenaren PDFa.
Eta bideo-grabazioa:

“Euskara batuaren etorkizuneko erronkak ingurune digitalean” saioko beste bi aurkezpenak:

• Aztiria Josu (Elhuyar) – Euskara batuaren erronkak hizkuntza teknologien eta adimen artifizialaren garapenean
• Arregi Ainhoa (UZEI) – Bidean ikasitakoarekin etorkizuneko erronkei aurre egiten 20181004

Eneko Agirre eta Oier Lopez de Lacallek, Madrileko Carlos III unibertsitateko fundazioaren eskutik antolatuta, testuen prozesamendurako baliagarriak diren ikasketa sakoneko (deep learning, ingelesez) tekniken ikastaroa eman dute: Aprendizaje profundo y procesamiento de texto.

Ikastaroa EHU-UPVn ematen duten Erasmus Mundus LCT eta Hizkuntzaren Azterketa eta Prozesamendua (HAP-LAP) masterretan eskaintzen duten kurtsoan oinarritu da. Madrilen emandakoa 20 ordutara murriztu da. Azalpen teorikoez gain, alde praktikoa ere landu dute bertaratutakoek eta Pythonerako Keras liburutegia erabiltzen ikasi dute ikasleek.

Kurtsoak hizkuntza naturalaren tratamendurako ikasketa sakoneko oinarrizko arkitektura eta tekniken errepaso zabala egiten du eta ikasleei erautsi die noiz eta nola aplikatu behar diren existitzen diren hainbat teknika. Oinarrian ondoko gaia jorratu dira kurtsoak iraun duen hiru egunetan zehar: Lengoaia naturalaren prozesamendu eta ikasketa automatikoaren sarrera bat eman zaie hasteko eta, ondoren, MLP, RNN eta CNN arkitekturak testuekin nola aplika daitezkeen azaldu zaie ikasleei.

Arrakasta handiko kurtsoa izan da, izan ere, 26 ikasle izan dute Eneko eta Oierrek eta, hori gutxi ez balitz, hainbat ikasleek kanpoan geratu behar izan dute kupoa denbora gutxian bete zelako. Ikasleen artean diziplina eta ezagutza askotarikoak izan dira. Matematikari, hizkuntzalari eta informatikariak bildu dira hiru egunez ikasketa sakonari buruz ikasteko. Oro har, egindako barne inkestaren arabera, ikasleak oso pozik geratu dira jasotako klaseekin.

Erne! Ikastaroaren bertsio luzea urtarril-otsailean emango dugu Donostian, eman izena abenduaren 15 baino lehenago: http://ixa2.si.ehu.es/deep_learning_seminar/

“Cross-linguality and machine translation without bilingual data” mintegiaren barruan kokatuta dago ikastaroa,

Antolatzailea Grupo LaBDA taldea izan da  (Instituto Mixto UC3M Santander Big Data Financiero)