Dokumentu honetan 2014ko ekainean bildutako adibide batzuk azaltzen dira. Adibide hauen helburua Euskal Wordnet-en erabilera praktikoen adibide argigarri batzuk azaltzea da, batez ere hitzen esanahiarekin lan egitea ahalbideratzen duten heinean. Zerrenda ez da oso inolaz ere osoa, ideia bat emateko bildu duguna baizik.

1.- Lehen erabilera, nola ez, adiera desanbiguazioada. Bide horretan demo txiki bat dugu, eta UKB izeneko adiera desanbiguaziorako software librea ere banatzen dugu.

2.- Itzulpen automatikoan, adieraren araberako itzulpenak ematen baitu hainbat hizkuntzen artean. Europako proiektu batean gure ardura da WordNet erabilita egungo itzulpen automatikoaren kalitatea hobetzea (http://www.unibertsitatea.net/blogak/ixa/2014/05/08/qtleap-proiektua-itzulpen-automatikoa-hobetu-nahian/)

3.- Irakaskuntzaren alorrean ariketak automatikoki sortu ahal izateko. Adibidez, testu bat, galdera bat eta erantzun zuzen bat emanda (a), ikasleak ulertu duen ala ez jakin ahal izateko b,c,d aukerak automatikoki sortzea. Horrela irakasleari asko errazten zaio bere lana.

Itsasoko planktonak, esaterako, CO 2 asko irensten du ....... egitean.
a) fotosintesia
b) laburbilketa
c) katalisia
d) higadura

4.- Informazio bilaketetan eta galdera-erantzun sistemak hobetzeko (http://ixa2.si.ehu.es/IhardetsiWebDemo/IhardetsiBezeroa.jsp):

Galderaren analisia (galderatik informazioa erauztea): galdera berri bat jasotzean galdera horren erantzuna pertsona izena den, data bat den, ... jakin behar dugu. Adibidez, galderak arkitekto bati buruz galdetzen badu, arkitektoak pertsonak direla jakiteko erabiltzen dugu, eta ondorioz pertsona izen baten bila goazela jakingo dugu.
Dokumentuen berreskurapena (erantzuna izan dezaketen dokumentuen bilduma lortzea): galdera egiteko erabilitako hitzak eta dokumentuetan agertzen direnak ez dute zergatik berdinak izan behar, beraz, galderako hitzen hedapena egiteko erabiltzen da bai eta dokumentuen hitzen hedapena egiteko UKB bidez.

Adibidez (ingelesez): What is the lowest speed in miles per hour which can be shown on a speedometer?
Galdera horren erantzuna duen testua: ... where imperial distances are used, the speedometer must also be graduated in mph...

Erantzun erauzketa (dokumentuetatik azken emaitza lortzen duena): hautagaiak diren erantzunen artean, batzuei pisua handitzeko, galderan eskatutakoaren hiponimoa den begiratzen da. Adibidez, galderan kolore bati buruz galdetzen badigute, koloreak diren erantzun hautagaiei pisua indartzeko erabiltzen da. Kasu hauetan koloretzat hartuko ditugu EuskalWordNeten kolore hitzaren hiponimo bezala agertzen diren hitz guztiak.

5.- Bertso bilatzailean ere erabili da, ideia baten inguruko bertsoak bilatzeko. Adibidez: "amona mozkor" bilatuta, Peñagarikano-ren ondoko bertsoa itzultzen du, nahiz eta mozkor hitza ez den azaltzen bertsoan:

POLTSA BEROAREKIN
HORTXE JO NAU DANBA!
NI EZ NAIZ LOTSATUKO
EGIA ESANDA
AMONAN ERREZOA
HOLAXE IZAN DA:
REQUIEM EST DOMINE
VIRGO VENERANDA
GEHIO EZ NAIZ ETORRIKO
AMONA EDANDA

6.- Bertso-sorkuntza lanetan, puntu bat emanda semantikaren arabera bere antzekoak diren puntuak sortzeko

7.- Testuetan adierazten den subjetibotasuna aztertu eta ulertzeko sentimentu eta iritzien analisia egiten da. Bi adibide hauek ez dira neutroak ikuspuntu horretatik, batean polaritate positiboa eta bestean negatiboa adierazten da. Bietan hitz berdina erabilita ere, Euskal WordNet-eko adiera bakoitzak polaritate ezberdina dauka. Polaritate horiek WordNet prozesatuz lortu dira.

1) Sua piztutakoan berehala berotu zen gela. (berotu_3, 00371264-v) POSITIBOA
2) Ederki berotu zion aitak ipurdia etxera heldutakoan. (berotu_6, 01238640-v) NEGATIBOA

Prozesu berdina beste hizkuntzekin erabili daiteke, WordNet-en eleaniztasunari esker. Adibidez, gazteleraz berdin duro-rekin:

1) No te preocupes, él es un tipo duro, sabrá arreglarselas. (duro_11, endurecido_1, 02447344-a) POSITIVO
2) Es muy duro levantarse a las 5 de la mañana y trabajar 16 horas al dia. (duro_12, 00747910-a) NEGATIVO

8.- Testuetan denborari buruz esaten dena aztertu eta ulertzeko (orain, ordu, aste, etab.)

Fagor Ireland erosiz gero, beraz, aukera guztiak zabalduko dira, eta prozesu horretan ez dagoela traba berezirik berretsi du epaileak orain.

Gaur goizean bi orduko bilera egin dute CGT, CFDT, CFTC, CFE-CGC et FO sindikatuetako ordezkariek Frantziako Berrindustrializazio eta Enplegu ministerioetako ordezkariekin, Parisen.

9.- Bestalde, hainbat baliabide semantikora lotura dugu egina, hizkuntzaren ulermenean aurrera egiteko beharrezkoak direnak:

Polaritatea eta subjetibotasuna adierazten dituzten hitzen lexikoa egiteko (http://adimen.si.ehu.es/web/qwn-ppv)
Euskarazko diskurtsoaren egitura aztertzeko (http://ixa2.si.ehu.es/diskurtsoa)
Ingelesezko eta euskarazko aditzen informazio semantikoari lotura (http://adimen.si.ehu.es/web/PredicateMatrix, http://ixa2.si.ehu.es/e-rolda/en/bilatu.php)
Testuetan denborari buruz esaten dena ulertzeko ("time" hitzaren azpian dauden hitzak)