| Left unit | Sense | Right unit | Relation type | Relation name | Document | Tagger | Area | Notes |
The basic principles of standardisation, such as consensus between the sectors of society involved, remain fully valid in guaranteeing specialist communication, | --> | but in practical terminological work the close relationship which must exist between standardisation and society is sometimes neglected.
| concession | N-S | TERM19_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Nahiz eta gaur egun normalizazioko oinarrizko printzipioek balio osoa gorde komunikazio espezialduaren bermearen bidez (eta elkarrekin zerikusia duten gizarteko sektoreen arteko adostasuna da printzipio horietako bat), | --> | terminologiako lan praktikoan, batzuetan, ahaztuxe uzten da normalizazioaren eta gizartearen artean egon behar den lotura estua.
| concession | N-S | TERM19_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Fiontar is a unit in Dublin City University which runs a BSc in Finance, Computing and Enterprise, through the medium of the Irish language. | --> | Staff and students, while fluent speakers of Irish, have not had occasion to become familiar with the extensive technological terminology required for this degree.
| concession | N-S | TERM23_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Currently available terminology management systems have alleviated some of the storage and retrieval tasks associated with the archival and presentation of specialist terms. | --> | However, the tasks of collection, analysis and validation are undertaken with skilled human beings.
| concession | N-S | TERM30_A1.rs3 | A1 | TERM | |
The automation of terminology involvement management is not merely a task of writing computer programs, | <-- | although such and undertaking is onerous in itself.
| concession | N-S | TERM30_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Writings in and about lesser-used languages are not easy come by and it appears that it is difficult to persuade people to undertake research and data collection in these areas. Somehow, specialist writing is associated with term 'technical writing', a discourse pattern which in turn is associated with machines and thereby not given the same status as the more abstract task of parsing sentences according to a mathematical model of language or searching for cultural icons in texts for instance. | --> | But knowledge processing, a term that can be used for elaborating related activities like education, training, teaching and learning, problem solving and so on, is crucially dependent on the availability of specialist terminology collections. This especially true during the formative years of a child, the early carrier of a novice or a person being retrained; facts, principles, theories, and rules of thumb related to any human enterprise, collectively known as knowledge, are to be assimilated and then applied for teaching, learning, problem-solving etc. The 'raw material' available in text books, journals, unarticulated past experience, has to be communicated through the agency of terms whose meanings are well defined and used frequently by a specialist enterprise. Knowledge processing therefore is inextricably linked terminology management which, in turn, is linked with language planning and politics.
| concession | N-S | TERM30_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Terminologia-kudeaketaren automatizazioa ez da programa informatikoak idaztea besterik gabe, | <-- | lan hori, berez, zaila izan arren.
| concession | N-S | TERM30_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Termino espezializatuak artxibatzearekin eta aurkeztearekin lotuta dauden biltegiratze- eta berreskuratze-lan batzuk arindu dituzte gaur egun terminologia kudeatzeko sistemek. | <-- | Hala ere, gizaki adituek egiten dituzte bilketak, azterketak eta baliozkotzeak. Hiztun ugariko hizkuntzetan, datu-base terminologikoak behar dituzten eta horiek sortzeko dirua inbertitzeko prest dauden pertsona-kopuru handia egongo denaren esperantzak bermatzen du terminologia-kudeaketaren lan garestia. Hiztun gutxiago dauzkaten hizkuntzetan ez da hori gertatzen. Kasu horietan, terminologia-kudeaketa hizkuntza plangintzaren lanarekin lotzen da sarritan. Lan horrek, era berean, motibazio politikoak eta, askotan, emozio-karga bat ere badauzka. Hizkuntza minorizatuetan, terminologiakudeaketak gizakiengan daukan menpekotasuna handiagoa da beste hizkuntza batzuetan baino.
| concession | N-S | TERM30_A3.rs3 | A3 | TERM | |
In recent years work has begun to develop instruments in several languages for automatic terminology extraction in technical texts, | <-- | though human intervention is still required to make the final selection from the terms automatically chosen.
| concession | N-S | TERM31_A1.rs3 | A1 | TERM | |
It is a hard task to obtain a formal, complete definition of a term, | --> | but that is precisely what a major part of this work consists of: defining the characteristics of terms.
| concession | N-S | TERM31_A1.rs3 | A1 | TERM | |
The results are conditioned heavily by the quality of the linguistic tool used. | <-- | In any event in some projects neither morphological nor syntactic analysis is carried out (Su et al., 96).
| concession | N-S | TERM31_A1.rs3 | A1 | TERM | |
The methods applied vary widely from project to project, so the simplest idea is to require a minimum absolute frequency (Justeson & Katz, 95), | <-- | though several probabilistic formulae are generally combined.
| concession | N-S | TERM31_A1.rs3 | A1 | TERM | |
We do not yet have any results, | --> | but we believe that the model will be wider than the noun phrase.
| concession | N-S | TERM31_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Morpho-syntactic models are usually used, so it is advisable to have the text already analysed or at least labelled. | <-- | The results are conditioned heavily by the quality of the linguistic tool used. In any event in some projects neither morphological nor syntactic analysis is carried out (Su et al., 96).
| concession | N-S | TERM31_A1.rs3 | A1 | TERM | |
sinpleena izango litzateke maiztasun absolutu minimo bat eskatzea (Justeson & Katz, 95), | --> | baina orokorrean formula probabilistiko anitz konbinatzen dira.
| concession | N-S | TERM31_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Emaitzarik ez badugu ere, | --> | eredua izen-sintagmarena baino zabalagoa izango dela susmatzen dugu.
| concession | N-S | TERM31_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Azken urteotan testu teknikoetatik terminologia automatikoki erauzteko tresnak ari dira garatzen zenbait hizkuntzatarako, | <-- | baina oraindik giza laguntza behar izaten da automatikoki hautatutako terminologiaren artean azken aukeraketa egiteko. Horren adibide gisa, tresna hauek aipa daitezke: LEXTER (Bourigault, 92) AT&Tko Termight (Church & Dagan, 94) IBMko TERMS (Justeson & Katz, 95) NPtool (Arpper, 95).
| concession | N-S | TERM31_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Tresna linguistikoen kalitateak baldintzatuko ditu, hein handi batean behintzat, tresnaren emaitzak. | <-- | Hala ere, proiektu batzuetan ez da analisi morfologikorik edo sintaktikorik egiten (Su et al., 96).
Analisi morfologikoarekin eta desanbiguazioarekin lotuta dago lematizazioa. Flexio konplexuko hizkuntzetan hitz-forma bakarrik tratatzeak emaitza kaxkarrak ekarriko ditu eta lematizazioa ezinbestekoa izango da. Ezagumendu linguistikoa funtsezkoa da terminoen normalizazioan ere; termino batzuk beste luzeago batzuen baitan egon daitezkeenez, haien artean diskriminatu egin behar baita.
| concession | N-S | TERM31_A3.rs3 | A3 | TERM | |
An increase in terminology has been an indicator of rapid development in breadth and depth in any hot field (especially in science and technology disciplines). As a result, any lively discipline is bombarded with problems in standardization of terminology. It is important to make sure the terms coined are systematically created, non-ambiguous in meaning and usage and consistent with other related terms in the same domain. | --> | However, for any major language where uniformity is not a norm (e.g. Chinese as used in mainland China, Taiwan, and Hong Kong), to unify the terms used within a discipline depends on the existence of a term bank in an organization where provision of guidance in usage and collection and maintenance of new terms should be its routine duties.
| concession | N-S | TERM32_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Asmatzen diren terminoak sistematikotasunez sortu behar dira, esanahiari eta erabilerari dagokionean ezin dira anbiguoak izan, arlo bereko pareko beste termino batzuekin koherenteak izan behar dute. Hori guztia garrantzitsua da eta horrela egiten dela ziurtatu behar da. | <-- | Hala ere, hizkuntza handi batek ez badauka berdintasunik (adibidez, kontinenteko Txinan, Taiwanen eta Hong Kongen erabiltzen den txinerak), diziplina batean erabiltzen diren terminoak termino-banku baten bidez bateratu behar dira.
| concession | N-S | TERM32_A3.rs3 | A3 | TERM | |
It has often been shown that to find the equivalents in Basque of referential adjectives in neighbouring languages various different paths must be followed (Ensunza, 1989; Loinaz, 1995), | <-- | though to a certain extent the choice of the resources to be used is usually left to the good judgement, intuition and aesthetic sense of the writer/translator.
| concession | N-S | TERM34_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Referential adjectives always derive from a noun, | --> | but often origins and referential nature are mixed and adjectives which are completely predicative are thrown into the same bag as adjectives which are without doubt completely referential.
| concession | N-S | TERM34_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Although many referential adjectives can be expressed in Basque through compound words, | --> | this method clearly does not offer forms for all such adjectives.
| concession | N-S | TERM34_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Examples would be decisi?n presidencial ("presidential decision"), which must mean what is decided by the President, and extracci?n dental ("tooth extraction"), denoting the action of removing a tooth or molar. It is obvious that in the latter case the adjective dental is equivalent to the direct object of the verb extraer ("to extract"). In Basque compound nouns are prime candidates for this (hortz-ateratzea). | --> | However, we are unlikely to translate decisi?n presidencial as presidente-erabaki: we would almost certainly opt for presidentearen erabaki.
| concession | N-S | TERM34_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Askotan jarri da agerian hainbat bide erabili behar direla inguruko hizkuntzen izenondo erreferentzialen euskal ordainak lortzeko (Ensunza, 1989; Loinaz, 1995) | <-- | baina edonola, idazle/itzultzailearen zuhurtasunaren, intuizio onaren edota estetika-zentzuaren azpian uzten da neurri handian kasu bakoitzean erabili behar den baliabidearen aukeraketa.
| concession | N-S | TERM34_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Zenbait izenondo erreferentzial izen elkartuen bidez euskara badaitezke ere, | --> | garbi dago bide honek ez dituela izenondo erreferentzial guztien ordainak eskaintzen.
| concession | N-S | TERM34_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Izenondo erreferentzialak izenetatik eratorritakoak izaten dira beti | <-- | baina askotan, jatorria eta izaera erreferentziala nahasi eta zaku berean sartzen dira erabat predikatiboak diren izenondoak, zalantzarik gabe erreferentzial hutsak diren izenondoekin.
| concession | N-S | TERM34_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Ingeleserako Levi-k (1978) garbi utzi du izenetik eratorriak diren baina ezaugarri semantiko eta sintaktiko desberdinak dituzten bi izenondo-mota bereizteko beharra: 'nominal nonpredicating adjectives' eta 'denominal adjectives'; azkenekoak -y, -fill eta -ous bezalako atzizkien bidez eratorritakoak dira eta haien gramatika-kategoria ezezik, haien predikatuizaera ere jasoko lukete atzizkitik. 'Nominal nonpredicating adjectives' sailean sartuko liratekeenak berriz, kategoriaz izenondoak izanik ere, izenen antzeko jokaera sintaktikoa izango lukete: linguistic difficulties / language difficulties. Gaztelaniaren kasuan Bosque-k (1989) defenditu duen bezala, badira izenondo erreferentzialak nekez ematen dituzten atzizki izenondo-sortzaileak (-esco, -oso, -ino) eta izenondo erreferentzialak eman ohi dituztenak (-al, -ar, -ario, -ico). Frantsesez ere atzizki desberdinak erabili ohi dira izenondo erreferentzialak eta predikatiboak sortzeko eta ondorioz, familial-familier eta infantilinfantin bezalako bikoteak dituzte. | <-- | Edonola, benetan erreferentzialak diren izenondoen artean ere, modifikatzen duten izenarekin duten harremanagatik (Bosque, 1989; 1992; Bosque eta Picallo, 1994), bi mota bereiz daitezke: alde batetik modifikatzen duten izena ekintza- edo ondorio-izena denean, askotan gertatzen da izenondo erreferentziala izen horren argumentua izatea. Adibidez, decisi髇 presidencial ezinbestean izango da presidenteak erabakitakoa eta extracci髇 dental hortz edo hagin baten ateratzearen ekintza. Bistan da azken kasuan dental izenondoa extraer aditzaren osagarri zuzenaren parekoa dela eta euskaraz izen elkartu sintetikoak hautagai bikainak direla hauetarako (hortz-ateratzea). decisi髇 presidencial ostera, nekez egingo dugu presidente-erabaki eta presidentearen erabaki aukeratuko dugu ia zalantzarik gabe. Zein da desberdintasun honen arrazoia, izen elkartuaren mugatzailearen 'subjektutasuna' ala elementu horren 'mugatutasuna'?
Bestetik, izenondo erreferentzialek modifikatzen dutena (argurmentu-egiturarik gabeko objektu-)izena denean, izenaren eta izenondoaren arteko harremana ezin aurresan daiteke; hiztegigileek -ri dagokion perifrasiaren bidez definitzen duten esparru-harremana edo jabego-harremana dugu orduan. Adibidez, hilo dental hortzak garbitzeko erabiltzen den haria da eta euskaraz, hortzetako haria nahiago genuke seguruenik hortz-haria baino. Azkenik, fonetikaren esparruan erabiltzen den consonante dental multzorako kontsonante horzkaria erabiltzen da eta ez hortz-kontsonante.
Laburbilduz, unibertsala da izenen eta haien modifikatzaileen artean egon daitezkeen harremanen sailkapena: predikatu-izaera duten modifikatzaileak alde batetik eta izaera erreferentziala duten modifikatzaileak bestetik. Gainera, azken multzo honen barruan izenaren argumentuak diren modifikatzaileak eta izenarekin jabego- edo eremu-harremana dutenak daude.
Harreman horiek gramatika-kategoria desberdinen bidez adieraz daitezke hizkuntza batean eta beste batean: izenondoen bidez, preposizio- edo posposizio-sintagmen bidez, izen elkartuen bidez e.a. Esate baterako, ingeleseko marginal adjektiboak erabilera erreferentziala eta predikatiboa ditu hurrenez hurren marginal note eta marginal case multzoetan; gaztelaniaz berriz, erabilera erreferentziala eta predikatiboa bereizten dituzte, nota al margen eta caso marginal eginez. Euskararako, 'Elhuyar hiztegian' albo-ohar edo marjinako ohar aurki daiteke erabilera erreferentzialerako baina bazterreko kasu bezalako adibideak erabilera predikatiborako. Edonola, zenbait hizkuntzatan, deskribaturiko hiru esparruak estaltzen dituzten izenondoak daude; Levi-ren adibideak gogoraraziko ditugu horretarako: musical voice, musical criticism, musical comedy.
| concession | N-S | TERM34_A3.rs3 | A3 | TERM | |
This is common in all scientific and technological progress, and therefore characteristic of neology in terminology, | --> | but the specific nature of this area confers particular features on neology which must be taken into account.
| concession | N-S | TERM38_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Lehenik, erromantikoetan aurreko era bietara jokatzen duen des- atzizki mailegatuak, desegin eratorrian, egin oinarri-buruaren modifikatzaile modura jokatzen du aurrean kokatuz (egitearen alderantzizkoa), | --> | baina aurrizki-osagarria/oinarriburua eredua aurkitu nahi dugunean (deshojar), desostatu gaizki eginda dagoela beha daiteke nonbait;
| concession | N-N | TERM50_A3.rs3 | A3 | TERM | |