| Left unit | Sense | Right unit | Relation type | Relation name | Document | Tagger | Area | Notes |
Bugarski-k (1988; 1996) diziplina anitzeko eta amaiera zehatzik gabeko ikuspegi bat garatu zuen; hitzaldi honetarako egokitu dugu eta zientzia-arlo askotatik (injinerutzatik, kalitate-kontroletik eta kalitate-kudeaketatik, informatikatik, ekonomiatik, eta abarretik) datozen datuak alderatzeko erabili dugu. | <-- | Eskuratu ditugun datuek (baita alor jakinetako adituek emandako iritziek ere) adierazten dutenez, zientzia-alor jakin batean onartuko diren terminoak ebaluatzeko hierarkia bat ezarri behar da. Hierarkia hori hizkuntzaz kanpoko irizpideetan oinarrituko da, adibidez, nazioarteko kooperazioa eta komunikazioa. Horien arabera, ingelesetik hartutako maileguei lehentasuna ematen zaie "serbieraren zientzia-barietate modernoa" izeneko hizkuntzakodean, itzulpena eta egitura-kalkoaren aurretik.
| result | N-S | TERM18_A3.rs3 | A3 | TERM | |
The danger in this is that there may be a breakdown in the equilibrium required between the certain degree of arbitrariness which is inevitable in a consensus and the actual use of terminology by specialists. | <-- | In this case, standardisation not only ceases to be effective but also fails to fulfil its purpose.
| result | N-S | TERM19_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Terminology, which is an eminently social field, must accommodate these general trends, along with others such as the headlong progress of technology, the advance of sciences towards interdisciplinarity and hyper-specialisation, and the immediacy with which data are exchanged in the information society. | <-- | All these factors lead to an increase in the number of specialist terms which enrich terminology but also call into question some of its basic concepts, such as the one to one relationship between ideas and names, the concept of mastery of a specialist field and the role of standardisation in terminology.
The basic principles of standardisation, such as consensus between the sectors of society involved, remain fully valid in guaranteeing specialist communication, but in practical terminological work the close relationship which must exist between standardisation and society is sometimes neglected. The danger in this is that there may be a breakdown in the equilibrium required between the certain degree of arbitrariness which is inevitable in a consensus and the actual use of terminology by specialists. In this case, standardisation not only ceases to be effective but also fails to fulfil its purpose.
| result | N-S | TERM19_A1.rs3 | A1 | TERM | |
The basic principles of standardisation, such as consensus between the sectors of society involved, remain fully valid in guaranteeing specialist communication, but in practical terminological work the close relationship which must exist between standardisation and society is sometimes neglected. | <-- | The danger in this is that there may be a breakdown in the equilibrium required between the certain degree of arbitrariness which is inevitable in a consensus and the actual use of terminology by specialists. In this case, standardisation not only ceases to be effective but also fails to fulfil its purpose.
| result | N-S | TERM19_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Terminologiak berak ere, gizartearekin lotuta dagoen jarduera denez, uztartu egin behar ditu joera orokor horiek, eransten zaizkien beste batzuekin batera, hala nola: teknologien aurrerakuntza zorabiagarria, zientziak diziplinartekotasunera eta hiperespezializaziora daramatzan bilakaera, eta informazioa elkarren artean berehala trukatu beharra. | <-- | Alderdi horiek guztiek, espezialitateko terminologiaren gehikuntza kuantitatiboa eragiteaz gain, terminologia lanen ikuspegia ere zabaldu egin dute; eta, egia bada ere ikuspegi berri horrek terminologia aberastu egin duela esatea, zalantzan jarri ditu terminologiaren oinarrizko zenbait kontzeptu: kontzeptu-izendapen bikotearen adierabakartasuna, espezialitateko eremuen kontzeptua, eta normalizazioak terminologian duen eginbeharra.
| result | N-S | TERM19_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Nahiz eta gaur egun normalizazioko oinarrizko printzipioek balio osoa gorde komunikazio espezialduaren bermearen bidez (eta elkarrekin zerikusia duten gizarteko sektoreen arteko adostasuna da printzipio horietako bat), terminologiako lan praktikoan, batzuetan, ahaztuxe uzten da normalizazioaren eta gizartearen artean egon behar den lotura estua. | <-- | Horrek dakarren arriskua zera da: adostasuna lortzeko ezinbestekoa den arbitrarietatea, maila baterainokoa behintzat, eta adituek terminologiari ematen dioten erabilera erreala orekatu behar izan arren, eten egin daitekeela. Kasu horretan, normalizazioa ez bakarrik ez litzateke eraginkorra izango, are gehiago, bete gabe utziko lituzke bere helburuak.
| result | N-S | TERM19_A3.rs3 | A3 | TERM | |
the VOCALL partners are compiling multilingual glossaries of technical terms in the areas of computers, office skills and electronics | <-- | and this involves the creation of a large number of new Irish terms in the above areas.
| result | N-S | TERM23_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Bi hizkuntzetako testu guztiak euskarri informatikoan eskuratu ondoren, bi bertsioen alderatzeari, eta paralelizatzeari ekin diogu, eduki bereko testu-zatiak zenbaki bereko paragrafoan ager daitezen bietan. Ondoren aplikazio berezi baten bidez, aldez aurretik prestaturiko gaztelaniazko zerrenda bateko termino garrantzitsuenen agerpenak, bere testuinguru-paragrafo osoarekin, eta zenbaki bereko euskal bertsioko paragrafoarekin, lortu ditugu. Ondoren, euskarazko paragrafoetan, erdal terminoaren eduki baliokidea daraman segmentua lokalizatu dugu, eta guztia, datu-base erlazional batera eraman. | <-- | Honela, jakin ahal izan dugu zein diren agertzen eta agertzen ez diren terminoak, zuzenbideko zein alorretakoak diren, zenbaterainoko finkapen-maila aurkitzen den euskal termino horietan, zein den gaztelaniazko terminoen euskal segmentu baliokideen egitura sintaktikoa, eta oraindik burutu gabe dagoen azterketa lexikologiko baten bidez, termino horien zenbait alderdi lexikogenetiko aztertzeko parada dugu.
| result | N-S | TERM28_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Somehow, specialist writing is associated with term 'technical writing', a discourse pattern which in turn is associated with machines | <-- | and thereby not given the same status as the more abstract task of parsing sentences according to a mathematical model of language or searching for cultural icons in texts for instance.
| result | N-S | TERM30_A1.rs3 | A1 | TERM | |
But knowledge processing, a term that can be used for elaborating related activities like education, training, teaching and learning, problem solving and so on, is crucially dependent on the availability of specialist terminology collections. This especially true during the formative years of a child, the early carrier of a novice or a person being retrained; facts, principles, theories, and rules of thumb related to any human enterprise, collectively known as knowledge, are to be assimilated and then applied for teaching, learning, problem-solving etc. The 'raw material' available in text books, journals, unarticulated past experience, has to be communicated through the agency of terms whose meanings are well defined and used frequently by a specialist enterprise. | <-- | Knowledge processing therefore is inextricably linked terminology management which, in turn, is linked with language planning and politics.
| result | N-S | TERM30_A1.rs3 | A1 | TERM | |
The latter are derived by means of suffixes such as -y, -ful and -ous, | <-- | so that they take not only their grammatical category but also their predicative nature from their suffixes.
| result | N-S | TERM34_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Are gehiago, edozein tokitatik biltzen dira terminoak, baita komentatu eta haztatu ere; adibidez, Interneti buruzko terminoen glosarioak zabaltzen dira Web askotan, eta izendegietarako proposamenak egin ere bai, eta erabiltzaileek botoa eman ahal izaten diete. | <-- | Ondorioz, funts funtsezko arazo baten aurrean aurkitzen gara: espezialitateko eremuaren mugak gainditzen dituela Interneteko terminologiak (espezialitatera mugatzen da, definizioz, lexiko zientifiko eta teknikoa), eta erabilera orokorreko hizkeran sartzen dela indartsu; horrela, bai sarearen erabiltzaile heterogeneoek (edozein espezialitatekoek zein espezialitaterik gabekoek), bai prentsa irakurri edo komunikabideei arreta jartzen dietenek, guztiok erabiltzen dute.
| result | N-S | TERM38_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Our hypothesis is that a syntactic characteristic of Basque and the romance languages is extrapolated to their morphology, | <-- | so that in Basque derivations the core of the structure is on the right, while in the romance languages it is on the left.
| result | N-S | TERM50_A1.rs3 | A1 | TERM | |
Lehenik, atzizki eta aurrizkien bidezko eratorpen-prozesuak aztertu dira hiru hizkuntzetan, bereziki eratorpen-oinarri modura aditza dutenak edo eratorri modura aditza ematen dutenak arakatuz; | <-- | ondorioz, bi desberdintasun nagusi aurkitu dira: euskararen barruan atzizki eta aurrizkien bidezko eratorpenen arteko, eta euskal eratorrien eta eratorri erromanikoen artekoa.
| result | N-S | TERM50_A3.rs3 | A3 | TERM | |
Hitzaldi honek azken hiru urteotan lau unibertsitate hauen taldeek egindako ikerkuntzaren ondorioetako batzuk azaltzeko helburua izango luke. Lan hori, Madrilgo Hezkuntza Ministeritzak diruz babesturiko Configuraci髇 morfol骻ica y estructura argumental: l閤ico y diccionario izeneko proiektuaren barruan egin da, ikuspuntu hirukoitz baten barruan. Lehenik, atzizki eta aurrizkien bidezko eratorpen-prozesuak aztertu dira hiru hizkuntzetan, bereziki eratorpen-oinarri modura aditza dutenak edo eratorri modura aditza ematen dutenak arakatuz; ondorioz, bi desberdintasun nagusi aurkitu dira: euskararen barruan atzizki eta aurrizkien bidezko eratorpenen arteko, eta euskal eratorrien eta eratorri erromanikoen artekoa. Bigarrenik, bi desberdintasun horietarako azalpen teoriko bat bilatu eta aurkitu da. Hirugarrenik, azalpen teoriko horrek lexikogintzan eman dezakeen laguntza finkatzen saiatu gara. Komunikazio honek, azalpen teorikoa eta ondorio lexikografikoak laburbilduko lituzke batez ere.
Edozein azalpen teorikok argitu behar dituen bi desberdintasunak, zehazkiago, hauexek dira: a) euskarak atzizki ugari baditu ere, oso aurrizki gutxi dauka, eta b) desoreka hori ez dago inola ere hizkuntza erromanikoetan. Gure hipotesiak, euskararen eta hizkuntza erromanikoen ezaugarri sintaktiko bat morfologiaraino estrapolatuko du: eratorpenean ere euskarak egituraren burua edo gunean eskuinaldean jartzen du, eta hizkuntza erromanikoek ezkerraldean. Hau hobeto azaltzeko, kontutan hartu behar da hizkuntza erromanikoen aurrizkiek bi eratara jokatzen dutela: buru baten modifikatzaile modura jokatzen dutenak, buru horren ezkerraldean ager daitezke (refer / rehacer, desfer / deshacer, predir / predecir), eta buru modura jokatzen dutenak ere, lehenengo gunean kokatzen dira, osagarria eskuinaldean hartzen baitute (eslomar-se / desplomarse, desfullar / deshojar). Lehenengo kasuan, aurrizkiak buruaren zehaztasun bat adierazten du (predecir eratorria, decir oinarriburuaren zehaztasun bat da: aurretik esan, baina esan, azken finean); bigarren kasuan, aurrizkia bera da burua, osagarria eratorpen-oinarria delarik; izan ere, Prehistoria ez da historia oinarri-osagarriaren zehaztasun bat, oinarria (historia) ez den bestelako gauza bat baizik). Euskarak bere aldetik, lehenengo eredua baino ez dauka eskuragarri, bi ikuspegitatik egiazta daitekeenaren arabera: Lehenik, erromantikoetan aurreko era bietara jokatzen duen des- atzizki mailegatuak, desegin eratorrian, egin oinarri-buruaren modifikatzaile modura jokatzen du aurrean kokatuz (egitearen alderantzizkoa), baina aurrizki-osagarria/oinarriburua eredua aurkitu nahi dugunean (deshojar), desostatu gaizki eginda dagoela beha daiteke nonbait; ber-/bir- 're-' eta ez- 'in-/des-' aurrizkiek ere, horrelaxe jokatzen dute. | <-- | Ondorio lexikografikoei begira, lehenik desostatu bezalakoak egiteko eragozpenak azpimarratuko genituzke hitzaldi honetan. Bigarrenik, agerian utziko genuke hizkuntza erromanikoen (eta ingelesen) aurrizki-burua/oinarri-osagarriaren euskal ordaina oinarriosagarria/ atzizki-burua dela zuzen-zuzenean. Honek laguntza paregabea emango du gaurko lexikogintzan: des1 hoja2 r ?hosto2 gabe1 tu bezalako saioetatik haruntzago, kontutan hartu beharko dugu hostoak2 galdu/kendu1 bezalako aukera, baina bereziki, pozoin-du 'envenenar', bigun-du 're-blandecerse', lerro-ka-tu 'a-linear', irin-ez-ta-tu 'en-harinar', lur-reratu 'a-terrizar' direlako "jauziak" estandartzat hartu beharko dira, a-, des-, en-, es-, in- edo re bezalako aurrizkien ordainak aurkitzerakoan bide emankorrak eriden nahi baditugu.
| result | N-N | TERM50_A3.rs3 | A3 | TERM | |