Segments | Relation type | Relation name | Document | Tagger | Rhetdb | Area | Notes |
1998an iritsi ziren gure zentrora | eta P. aeruginosa isolatu zen haien kerruan. | konjuntzioa | N-N | GMB0201-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Genetikoki aztertutako 41 pazienteetatik, 29k (%70) klon propioa dute (esklusiboa) | eta 12k (%29) paziente batekin edo birekin gehienez elkarbanatzen dute berea. | konjuntzioa | N-N | GMB0201-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
horrek heriotza-tasa handitu | eta ospitaleko ingresu berrien kopurua areagotzen du. | konjuntzioa | N-N | GMB0201-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Ultzera mingarri batzu bezela agertzen da, | tamainu, kokapena eta iraunkortasuna aldakorra izanik. | konjuntzioa | N-N | GMB0301-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Erabiltzaileen %80ak bere kabuz erabakitzen dute larrialdi zerbitzu batetara jotzea | eta kontsulta hauen %70a larritasun gutxikotzat jotzen dituzte zerbitzu hauetako medikuek. | konjuntzioa | N-N | GMB0401-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Medikuntza |
Gure ekografien ziurtasun mailaren azterlan prospektiboa egin dugu, mahukatxo birakariaren loditasun osoaren haustura diagnostikatzeko orduan, ebakuntza aurreko emaitzak aurkikuntza kirurgikoarekin erkatuz, sindrome subakromialagatik ebakuntza egindako 153 sorbaldetan, 1993 eta 2001 artean. Erabilitako zundarekin mahukatxoaren loditasun osoaren hausturaren diagnostikoan %97ko ekografiaren sentikortasuna lortu dugu, %98ko espezifikotasunarekin. | era berean, lesioaren neurriaren eta formaren arteko azterketa konparatiboa egin genuen ebakuntza aurreko azterlan ekografikoan eta ebakuntza kirurgiko berean. Lesioaren neurria zehatz ezarri ahal izan genuen, 5 mm-ko errore tolerantziarekin kasuen %89an; lesioaren formako ebakuntza aurreko informazio ekografikoa ez da bat etortzen ebakuntza barneko kasuen %50ean. | konjuntzioa | N-N | GMB0402-GS.rs3 | GS | era berean | Beginning | | Medikuntza |
"Gertagarri" diagnostikatu, | eta 2 urte baino gehiago bizirik iraun duenez, | konjuntzioa | N-N | GMB0501-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Medikuntza |
Zenbait Zerbitzutan oso ohikoak izaten dira narriadura kognitiboa dakarten prozesuak. Gehientsuenetan, endekapenezko dementziekin daude loturik. Gaitzak bizkor aurrera egiten badu, beraz, alde batera utzi behar dira beste prozesu guztiak. | Emakume gaixo baten kasua dugu. Bere gorputzaren ohiko funtzionamendua narriatu delako dago ospitalean. Miokloniak eta elektroentzefalograma bat antzeman zaizkio; azken hori, gainera, Creuzfeldt-Jakob gaixotasunarekin bateragarria da, besteak beste. 14-3-3 proteinaren azterketa egin zaio, eta emaitza positiboak lortu dira. OMEren eta entzefalopatia espongiformeen Zaintzarako Europako Taldearen sailkapen-irizpideen arabera, kasu honek "gertagarri" ezaugarriak betetzen ditu. "Gertagarri" diagnostikatu, eta 2 urte baino gehiago bizirik iraun duenez, badirudi diagnostikoa ez dela egokia. | konjuntzioa | N-N | GMB0501-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Horien artetik, 369 NOS kartzinoma duktal iragazkorrak izan ziren, | eta horiexek baino ez dira aztertu. | konjuntzioa | N-N | GMB0702-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
369 horien artetik, berriz, 346 kasuei dagozkien datu inmunohistokimiko osoak ditugu (RE, RP, c-erb-B2, p53 eta Ki67) | eta horiek dira, hain zuzen ere, amaierako azterketan sartu ditugunak. | konjuntzioa | N-N | GMB0702-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Hipertentsiorako tratamendu farmakologikoa konplexua da, hori adierazten du medikuek errezetatutako eta laborategi farmazeutikoek eskainitako farmako aukera zabala. Hipertentsio arterialaren prebalentzia handia da, batez ere 65 urtetik gorako pertsonetan. Euskal Herriko hipertentsioz tratatutako populazioaren prebalentzia 108 mila biztanleekikoa da. | Hipertentsioaren tratamendurako farmako erabilienak Euskal Herrian dira: ECA-ren inhibitzaileak, batez ere enalaprila, eta angiotentsina II-ren antagonistak. Farmako antihipertentsiboen kostu ekonomikoak 72.050.133,02 suposatzen du. Farmako zehatz baten presentazio berdinen artean prezio ezberdintasun garrantzitsuak existitzen dira. Merkatuak eskaintzen digun espezialitate merkeena aukeratuko bagenu 6.463.400,35-ko aurrezpena lortuko genuke. | konjuntzioa | N-N | GMB0801-GS.rs3 | GS | | | | Medikuntza |
Alde batetik, Joxe, aduanetako langile inuzente samarra. | Bestetik, Juan Fernandez detektibea, zinikoa eta traidorea. | konjuntzioa | N-N | SENTAIZ02-A1.rs3 | GS | | | | SENTAIZ |
Joxek emaztea eta lagunak dauzka,gaizki tratatzen baditu ere (erabat engainatuta dauzka). | Fernandezek, berriz, poliziaren " adiskidetasuna", amorante beldurgarria eta ongi ordaintzen duten bezeroak. | konjuntzioa | N-N | SENTAIZ02-A1.rs3 | GS | | | | SENTAIZ |
Bestalde, irakurle askorentzat ezagunak izango diren kokalekuak eta garaia hautatu ditu idazleak: Irun eta inguruak, Franco hil ondorengo urteetan. | Testuinguru horretan, pertsonaiak sindikalismoan, euskalgintzan, feminismoan, drogaren munduan, ETAren inguruan...mugitzen dira.Eta protagonista bakar batean biltzen dira bi pertsonaia nagusiak.Alde batetik, Joxe, aduanetako langile inuzente samarra.Bestetik, Juan Fernandez detektibea, zinikoa eta traidorea.Joxek emaztea eta lagunak dauzka,gaizki tratatzen baditu ere (erabat engainatuta dauzka).Fernandezek, berriz, poliziaren " adiskidetasuna", amorante beldurgarria eta ongi ordaintzen duten bezeroak.Gizakion ezaugarri on eta txarren ispilu, biak dira pertsonaia patetikoak eta, hainbat unetan, komikoak. | konjuntzioa | N-N | SENTAIZ02-A1.rs3 | GS | | | | SENTAIZ |
Hala ere, nahiko planoa da nobela, erritmoa falta zaioeta bortxaketen kontaketak aspergarriak ere bihurtzen dira, ankerkeria horien narrazioak inoiz horrela deskribatu badaitezke, behintzat. | Bestalde, alabaren ikuspuntua ez da batere argi geratzen,eta ez dio askorik eransten kontaketari; sobera dagoela esan daiteke. | konjuntzioa | N-N | SENTAIZ03-A1.rs3 | GS | | | | SENTAIZ |
Bere literatur lanak genio handi eta polemiko baten uzta utzi digu,baina gutunek, Mirandek horren gustuko zuen ohituraren --harremanak idatziz izatea, Peillenen berak aipatzen digun telefonoa erabiltzeko zailtasunak medio-- ondorio zuzena,pertsona horren inguruko bizitza eta sentimenduak erakusten dizkigu, bere gordinkerian. | Era berean, eskutitzen bidez, hainbat poema eta eginiko beste lanen aipamena ere egiten digu Mirandek. | konjuntzioa | N-N | SENTARG01-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Baina hain da arrunta, askotan begirada lanbrotu egiten zaigula, | eta gure beldurrez, obsesio eta frustrazioez ohitura egiten dugu, stand-by egoeran (ipuin baten izenburuaren antzera) geratzeraino. | konjuntzioa | N-N | SENTARG02-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Demagun editore batek uesebe bat aurkitzen duela bulegoko mahai gainean, | eta ez daki nondik ezta nola heldu den ere. | konjuntzioa | N-N | SENTARG03-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Ez al du horrek ere liburuarekin zerikusirik? | Ez al dira biak hitzen memoriarako gordailuak? | Ez al du horrek ere liburuarekin zerikusirik? | konjuntzioa | N-N | SENTARG03-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Halako instrumentu baten edukia nola edo hala papereratu izana da, ene ustez, ideia jeniala birrindu duena. | Are gehiago, nik esango nuke, publikoaren interesetatik at dagoela. | konjuntzioa | N-N | SENTARG03-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Dena dela, azken lerro horretan legez, galdu egiten da pasarte askotan dominatu ezinik hizkuntza, | eta lehen aipatu dugun poesiaren bideetatik aparte arroztua. | konjuntzioa | N-N | SENTARG04-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Uste dut idazleak barruan gordetzen duen pultsua ez dela guztiz azaleratzen, maitasun idealizatuaren abusu bat dagoela, | eta poema laburren esanahirik, adierazpenik eza, pisuegia egin zait. | konjuntzioa | N-N | SENTARG04-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
tributu baten moduan ulertu, | eta musika bera bezala gozatu. | tributu baten moduan ulertu, | konjuntzioa | N-N | SENTARG05-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
irakurtzeko | eta egokiagoak kantatzeko. | konjuntzioa | N-N | SENTARG05-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Bi anaiek gazte garaitik ez dute elkarren berririk izan | eta bakoitzak bere bizitza ahal bezala bideratu du. | konjuntzioa | N-N | SENTARG06-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Urte askoren ondoren ustekabean harrapatuko du Gorka, bere anaiak aitaren heriotzaren berri emateko deitzen duenean.Anaiaren dei fatalak iraganeko mamuen kutxa zabalduko dueta polik-poliki, bere identitate ordura arte anonimoa agerian geratuko da. | Aldi berean Gorka, odolaren senari jarraituz,ezin pentsatuzko gertaeretan sartua ikusiko da :pederastia, txantaiak, sexu-abusuak, eta abar. | konjuntzioa | N-N | SENTARG06-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Hortaz gainera, ez diot eleberri honi deus originalik aurkitu, | eta idazlearen ibilbide linealaren erakusle iruditu zait. | konjuntzioa | N-N | SENTARG06-A1.rs3 | GS | | | | SENTARG |
Sortu dituen pertsonaia nagusiak antiheroiak dira ; jende arrunta da berez,eta bat-batean gertaeraren batek euren mundua iraultzen du.Idazleak berak esan bezala," gertaera xumeak" dira,baina hala ere, arazoak euren onetik ateratzen ditu pertsonaiak.Horiek galduta aurkitzen diren une horretan hasten dira kontuak ezohiko izaten. | Arrietak modu finean erabiltzen duen absurdoa nagusitzen da maiz, modu indartsuenean ipuin metaliterarioetan ; nahiko modu lortuan Un tal Ekain ipuinean, non narratzaile batek Cortazarren semea dela sinetsarazi nahi digun, eta ez hain ongi Ipuin perfektua-n, idazle batek horixe bera idazteko ahalegina egiten duenean.Alde horretatik, umorerik ere ez da falta,eta hori ere modu finean lantzen du Bertol Arrietak.Txispa dezenteko momentutxoak daude, esaterako, Bye ipuinean. | Bestalde, pertsonaien karakterizazioa sendoa dela esango nuke, alegia, ongi jabetzen garela pertsonaia nagusiak nolakoak diren.Gustatu zait, gainera,nola jabetzen garen.Arrieta ez da pertsonaien barne mundua kontatzen hasten ; askotan, pertsonaia nagusiak eurak dira narratzaileak,eta euren hitz egiteko eta jokatzeko moduaren bidez ezagutzen ditugu ( kontatu baino gehiago, erakutsi egiten zaigu nolakoak diren ). | konjuntzioa | N-N | SENTBER03-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Izan ere, literaturan, baliabide orok medio izan behar du, | eta irakurleak ikusi behar du errekurtsoak literaturaren mesedetan daudela --baita metaliteraturaz ari garenean ere--. | konjuntzioa | N-N | SENTBER04-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Abiadura biziko testua da, elipsi askorekin, | eta estilo zuzen eta gordina dauka, zakarra, ia baloraziorik gabea. | konjuntzioa | N-N | SENTBER06-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Larachen abiatzen da nobela, 1956an, Xukri ikasle hasten denean, | eta hortik aurrera hainbat dira espazioak :Tetuan, Ceuta eta, batez ere, Tanger : | konjuntzioa | N-N | SENTBER06-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Mundu bat erretratatzen du Xukrik, | eta fikzio indartsu bat eraikitzen. | konjuntzioa | N-N | SENTBER06-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Autobiografia izaki, oroitzapenei segika aurrera eta atzera ibiltzen da narratzailea, batera eta bestera, eta zehazgabetasun hori ongi ezkontzen da tramarekin, honek berea baitu giro nahasia.Beharbada, liburuaren erditik atzera elipsi batzuk handiegiak gerta daitezke, konkrezio falta mugara eramana baitago. | Abiadura biziko testua da, elipsi askorekin,eta estilo zuzen eta gordina dauka, zakarra, ia baloraziorik gabea.Esanguratsua da Joseba Sarrionandiak Ogi hutsa-ri buruz idatzi zuena : "Arabiar tradizioaren kontrako mendekutzat har daiteke, Mohamed Xukrik arabiera koraniko literarioaren dotoretasun guzia kraskatu baitzuen,gairik larrienak modurik gordinenean kontatuz".Gordina da, baiki, bere estiloa,eta halaz ere badago han-hemenka lirismo mikatz moduko bat, dotorezia handikoa. | konjuntzioa | N-N | SENTBER06-A1.rs3 | GS | | | | SENTBER |
Idazlea helduaroan aurrera doa, | eta bizitzaren oinarriak iruditu zaizkionak orain bestelako begiekin ikusten ditu. | konjuntzioa | N-N | SENTCOR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTCOR |
Protagonista emakume bat da | eta ez dugu bere izena ezagutzen. | konjuntzioa | N-N | SENTCOR02-A1.rs3 | GS | | | | SENTCOR |
Buru-gaixotasunak indartzen duen bestelakotze prozesu baten erdian topatzen dira pertsonaiak | eta ez dira 'beraiek', baizik - eta gaixotasunak beraiengandik sortu dituen 'beste batzuk'. | konjuntzioa | N-N | SENTCOR02-A1.rs3 | GS | | | | SENTCOR |
Trebe dabil narrazioaren atzera-aurreretan narratzailea, eraman egiten du irakurlea denboran atzera, berriro ere ezinegonezko orainaldira itzultzeko ; | tartean, sinesgarriro birsortzen ditu zenbait eszenatoki eta giro, gauekoak eta urbanoak nagusiki. | konjuntzioa | N-N | SENTDEI01-A1.rs3 | GS | | | | SENTDEI |
Hala, berezitasunaren eta normaltasunaren arteko dikotomian, konbentzio sozialetatik kanpo baina aldi berean barnean dago protagonista gaztea, | eta kontraesan horiek arakatzen ditu egileak. | konjuntzioa | N-N | SENTDEI01-A1.rs3 | GS | | | | SENTDEI |
Kapituluak oso motzak dira, | eta horietariko bakoitzaren amaieran misterioa areagotzen duen gertakari bat jazotzen da, hurrengo kapituluarekin kate-begi lana eginez. | konjuntzioa | N-N | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTGAR |
Ekintza ugariko nobela da, | bizia, azkarra, idazkera zuzenez, zorrotzez, kontatua. | konjuntzioa | N-N | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTGAR |
Ahots narratzailea orojakilea da, | eta fokua aldatzen du pertsonaia batetik bestera, komenigarritasunaren arabera. | konjuntzioa | N-N | SENTGAR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTGAR |
Ez da Iruain.Ez da Kalaportu.Ez da Otzeta.Ez.Alkasoro da, Bera eta Lesaka arteko herrixka. | 50eko hamarkadan gaudeeta mutil gazte bati kulparik gabe kendu diote bizia. | konjuntzioa | N-N | SENTHIR01-A1.rs3 | GS | | | | SENTHIR |
Bere azken eleberria ezagutu nuen | eta Sargori liburua ezagutzeko parada eskaini ere. | konjuntzioa | N-N | SENTIRU01-A1.rs3 | GS | | | | SENTIRU |
Josu Landa honek Espainiako Askatzailearen urrezko garaian girotu du bere nobela-gurakoa, | eta aurkeztu dizkigun pertsonaiak osotoro dira autorearen sukarraldi edota eldarnioetan erditurikoak, irrealak, sineskaitzak, deslekutuak, ez baitute batere zerikusirik garai loriatsu hartan bakean eta harmonian pozik eta zorion betean bizi ziren herritarrekin. | konjuntzioa | N-N | SENTPUT02-A1.rs3 | GS | | | | SENTPUT |
Bi funtzio esponentzial hauen artean aplikazio bijektibo bat egongo da, | eta galizieraren terminologiaren sorrera moldatuko du; | konjuntzioa | N-N | TERM17-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Terminologia |
iritzi ezberdinetako zientzialari serbiarrek adostasuna lortu dute | eta aurreko hamarkadetan ingelesari eman diote zientzia-komunikaziorako hizkuntza bakarraren estatusa. | konjuntzioa | N-N | TERM18-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Terminologia |
Bugarski-k (1988; 1996) diziplina anitzeko eta amaiera zehatzik gabeko ikuspegi bat garatu zuen; | hitzaldi honetarako egokitu dugu eta zientzia-arlo askotatik (injinerutzatik, kalitate-kontroletik eta kalitate-kudeaketatik, informatikatik, ekonomiatik, eta abarretik) datozen datuak alderatzeko erabili dugu. | konjuntzioa | N-N | TERM18-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
Itzultzaileon intuizioak adierazten digu, testu baten edukia irakurritakoan, badirela adjektibo-mota honen zenbait aldaki, | eta euskaraz ezin dela beti prozedura berean eman. | konjuntzioa | N-N | TERM22-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Terminologia |
Itzulpenen munduan murgilduta dagoen edozeinek ondo daki zeinen erraza gerta daitekeen adjektibo erreferentzialak itzultzea (entorno político-mediático: ingurumari politiko-mediatikoa); edo zeinen zaila, batzuetan, baldin eta egitura-kalkora jotzen ez bada (politika eta komunikabideetako ingurumaria; edo politikako eta komunikabideetako ingurumaria: edo politika- eta komunikabide-ingurumaria...) eta gainera, zenbaitetan, bat ere ziurtasunik gabe ordainak bete-betean asmatzen ote duen. Itzultzaileon intuizioak adierazten digu, testu baten edukia irakurritakoan, badirela adjektibo-mota honen zenbait aldaki, eta euskaraz ezin dela beti prozedura berean eman. | bestalde, Euskaltzaindiak hitz elkartuen bidea (1995eko urtarrilaren 27an onartutako araua) proposatzen du adjektibo erreferentzialak itzultzeko, baina arauan bertan esaten denez, "...ahal den guztian...", izan ere, eguneroko praktikak frogatzen baitigu ez dela beti posible izaten formula horretara jotzea. Esan nahi baita, era honetako adjektibo-multzo ezberdinak daudela, alegia, gaztelaniaz formula bakarraren bidez ematen badira ere, euskaraz ezin dugula modu bakarrean geratu. | konjuntzioa | N-N | TERM22-GS.rs3 | GS | bestalde | Beginning | | Terminologia |
a) Euskaltzaindiko arauak (hitz elkartuak). b) "Erdal adjektibo erreferentzialetarako euskal ordainak" Martxel Ensunza. Euskera aldizkaria (Euskaltzaindia). c) "Adjektibo erreferentzialen erabilera". Miel Loinaz. Berba aldizkaria (UZEI). | Azterketa egiteko erabiliko den corpus praktikoari dagokionez, berriz, Euskal Herriko hegoaldeko aldizkari ofizialak (bi autonomia-gobernuetakoak, eta Araba, Gipuzkoa eta Bizkaikoak) hartuko ditugu lagingaitzat. | konjuntzioa | N-N | TERM22-GS.rs3 | GS | berriz | Beginning | | Terminologia |
Gure komunikazioa talde bi horiek terminoak sortzeko erabiltzen duten metodologiaz izango da. | Irlanderazko terminologia normalizatuaren erabilpena bultzatzeko aurkitu diren arazoak ere ikusiko ditugu. | konjuntzioa | N-N | TERM23-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
Honela, jakin ahal izan dugu zein diren agertzen eta agertzen ez diren terminoak, zuzenbideko zein alorretakoak diren, zenbaterainoko finkapen-maila aurkitzen den euskal termino horietan, zein den gaztelaniazko terminoen euskal segmentu baliokideen egitura sintaktikoa, | eta oraindik burutu gabe dagoen azterketa lexikologiko baten bidez, termino horien zenbait alderdi lexikogenetiko aztertzeko parada dugu. | konjuntzioa | N-N | TERM28-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Terminologia |
(nola adierazi terminoa? | Ba al da gutxieneko adierazpenik? | Nola sailkatu terminoak?), | konjuntzioa | N-N | TERM29-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
(zein egitura eduki behar luke terminologiako datu-base batek? | Zein erlazio jaso behar lituzke? | Zein da hiztegi bateko unitatea?). | konjuntzioa | N-N | TERM29-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
Hizkuntza minorizatuetan idatzitako testuak eta hizkuntza minorizatuei buruzko testuak ez dira erraz lortzen | eta badirudi zaila dela arlo horietan azterketak eta datu-bilketak egiten hasteko inor konbentzitzea. | konjuntzioa | N-N | TERM30-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
Terminologia-kudeaketa (terminoak biltzea, aztertzea, baliozkotzea eta antolatzea) oso garrantzitsua da informazioa ezagutza ulergarri eta aplikagarri bilakatzeko. Joera guztietako adituak dabiltza terminoak sortzen, dagoen terminologia aldatzen, termino batzuk arkaikotzat ematen edo baztertutako terminoak esanahi berriekin birsartzen. Badirudi adituen eginbeharreko bat dela neologismoak sortzea, erretronimoak (berrezarpen lexikalak) sartzea, terminoak itzultzea, terminoak baliozkotzea eta, nahiko zeharka, euren espezialitateetako terminologia-bildumak egitea edo egiten laguntzea. Zientzia modernoa, gaur egungo aisia eta dibertsioa, enpresa berritzaileak, euren enkarnazio zaharrengatik nabaritzen dira, ez bakarrik ondasun, zerbitzu edo tresnen bidez, bai eta zientziak, arteak eta kultura, eta negozioak eta enpresak deskribatzeko erabiltzen duten terminologiaren bidez ere. Terminologia-kudeaketa, oro har, eskulana da eta motibaturiko dokumentalistengan, itzultzaileengan eta terminologoengan bermatzen da; azken horrek beste bien funtzioa betetzen du. Termino espezializatuak artxibatzearekin eta aurkeztearekin lotuta dauden biltegiratze- eta berreskuratze-lan batzuk arindu dituzte gaur egun terminologia kudeatzeko sistemek. Hala ere, gizaki adituek egiten dituzte bilketak, azterketak eta baliozkotzeak. Hiztun ugariko hizkuntzetan, datu-base terminologikoak behar dituzten eta horiek sortzeko dirua inbertitzeko prest dauden pertsona-kopuru handia egongo denaren esperantzak bermatzen du terminologia-kudeaketaren lan garestia. Hiztun gutxiago dauzkaten hizkuntzetan ez da hori gertatzen. Kasu horietan, terminologia-kudeaketa hizkuntza plangintzaren lanarekin lotzen da sarritan. Lan horrek, era berean, motibazio politikoak eta, askotan, emozio-karga bat ere badauzka. Hizkuntza minorizatuetan, terminologia kudeaketak gizakiengan daukan menpekotasuna handiagoa da beste hizkuntza batzuetan baino. Terminologia-kudeaketaren automatizazioa ez da programa informatikoak idaztea besterik gabe, lan hori, berez, zaila izan arren. Automatizazio hori egiteko jakin egin behar da zelan idazten diren adituen testuak, gizakiak zelan konpontzen diren arlo espezializatuen semantikarekin, diskurtsoaren ereduak zelan aldatzen diren testuaren egilearen eta irakurleen beharrizanen arabera. Hizkuntza minorizatuetan idatzitako testuak eta hizkuntza minorizatuei buruzko testuak ez dira erraz lortzen eta badirudi zaila dela arlo horietan azterketak eta datu-bilketak egiten hasteko inor konbentzitzea. Zelanbait, idazketa espezializatua "idazketa teknikoa" terminoarekin lotuta dago, makinekin zerikusia daukan diskurtso-eredu bat. Horren ondorioz, ez du lortzen hizkuntzaren eredu matematiko baten arabera esaldiak aztertzeari edo testuetan ikono kulturalak bilatzeari, lan abstraktuagoak baitira, ematen zaien estatus bera. | Ezagutza-prozesaketa terminoa hezkuntza, prestakuntza, irakaskuntza eta ikaskuntza, arazoak konpontzea, eta abarren moduko ekintza parekoak garatzeko erabil dezakegu. Terminologia espezializatuen bildumen eskuragarritasunaren menpe dago ezagutza prozesaketa. Hori egia da, batez ere haurraren hezkuntza-urteetan, hasberriaren edo berriro prestatzen ari denaren hasierako ikasketetan: gizakiaren edozein ekintzarekin zerikusia daukaten gertakariak, printzipioak, teoriak eta esperientziak (ezagutza) asimilatu egiten dira eta gero irakasteko, ikasteko, arazoak konpontzeko eta abarretarako erabiltzen da. Liburuetan, egunkarietan, iraganeko esperientzia ez-artikulatuan eskuratzen den "material gordina" terminoen bidez komunikatu behar da, zeinen esanahiak ondo definituta baitaude eta adituek sarritan erabiliko baitituzte. | konjuntzioa | N-N | TERM30-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
Tresna horiek prest dauden bitartean termino teknikoen modelizazioari ekin behar diogu, hau da murriztu behar ditugu termino teknikoen ezaugarriak. Horretarako dauden hiztegi teknikoetan oinarritu, eta teknika estatistikoak erabiliz, eredu nagusiak lortu behar dira. Emaitzarik ez badugu ere, eredua izen-sintagmarena baino zabalagoa izango dela susmatzen dugu. | beste aldetik, termino teknikoak hautatzerakoan barneko deklinabidekasua erabakigarria izan daiteke. | konjuntzioa | N-N | TERM31-GS.rs3 | GS | beste aldetik | Beginning | | Terminologia |
Hori guztia garrantzitsua da | eta horrela egiten dela ziurtatu behar da. | konjuntzioa | N-N | TERM32-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Terminologia |
Are gehiago, edozein tokitatik biltzen dira terminoak, | baita komentatu eta haztatu ere; | konjuntzioa | N-N | TERM38-GS.rs3 | GS | baita... ere | Beginning | | Terminologia |
adibidez, Interneti buruzko terminoen glosarioak zabaltzen dira Web askotan, | eta izendegietarako proposamenak egin ere bai, | eta erabiltzaileek botoa eman ahal izaten diete. | konjuntzioa | N-N | TERM38-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
Tresna hori, gaur egun oraindik prototipoa dena, proiektuko hizkuntza guztietarako berbera izango da, | eta hizkuntza nork bere kontura ikasteko tresna gisa merkaturatuko dugu, bai atzerriko hizkuntza (2H) ikasi behar dutenentzat, bai lehen hizkuntza (1H) ikasteko arazoak dituztenentzat ere, lanbide-heziketan eta aipatutako esparruetan, beti ere. | konjuntzioa | N-N | TERM39-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Terminologia |
alde batetik, hitz-elkartuen eremukoa den aposizioa deritzon baliabidea erabiltzen dugu, Doppler efektua adibidez, | eta bestetik genitiboaren bidez lotzen ditugu osagaiak, Ohm-en legea kasu. | konjuntzioa | N-N | TERM49-GS.rs3 | GS | alde batetik | Beginning | | Terminologia |
Doppler efektua Doppler deitura zuen fisikariak ikertu eta aurkituriko efektu fisikoa da | eta Ohm-en legea Ohm deitura zuen fisikariak ikertu eta aurkituriko lege fisikoa dugu, | konjuntzioa | N-N | TERM49-GS.rs3 | GS | | | | Terminologia |
bigarren kasuan, aurrizkia bera da burua, | osagarria eratorpen-oinarria delarik; | konjuntzioa | N-N | TERM50-GS.rs3 | GS | larik | Beginning | | Terminologia |
Berriki, ingurumen toxikologian gertatutako funtsezko aurrerakuntzek paradigma hori deszifratzeko berebiziko garrantzia duten ekarpenak ekarri dituzte, | eta 2005. urtean Ingurumen Osasunaren Sareak (Alemania-Kanada) ikerketa-esparru honen lehentasunak ezarri zituen, besteak beste: (a) tresna bioanalitikoen (biomarkatzaileak, biosaiakuntzak, biosentsoreak) garapena, balidazioa eta aplikazioa; (b) kutsatzaile kimiko berrien arriskuaren ebaluazioa; (d) tresna analitiko berritzaileen (genomika, proteomika) balidazioa; (e) toxikologia (giza-osasuna) eta ekotoxikologiaren (ingurumen osasuna) arteko bateratze kontzeptual eta metodologikoa; eta (f) zientifikoki lortutako datuen eta politika arautzaileen arteko harmonizazioa. | konjuntzioa | N-N | ZTF1-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Zientzia |
Haien egoerak putzu kuantikoak edo QWS (Quantum Well States) deitzen dira, | eta ondorio nabariak dituzte propietate askotan, adibidez supereroankortasunean. | konjuntzioa | N-N | ZTF11-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Zientzia |
Material hauen sentikortasuna dela eta, sentsoreak eta eragingailuak diseinatzeko erabil daitezke, | baita adimendun sistemak eta estrukturak konfiguratzeko ere, egokiak edo hoberenak diren baldintzetara moldatuz. | konjuntzioa | N-N | ZTF12-GS.rs3 | GS | baita... ere | Beginning | | Zientzia |
eragingailu hauek elementu hauskorrak hartzeko erabil daitezkela kontutan izanik, | eta mikromekatronika arloaren aplikazio batzuentzako posizioa soilik kontrolatzea nahikoa ez denez, | konjuntzioa | N-N | ZTF12-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Onddoak bizidun heterotroak dira | eta ekosistemetako sare konplexuetan parte-hartzen dute, bereziki lurtarretan. | konjuntzioa | N-N | ZTF15-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Zientzia |
Fase horiek, zeolitak, eta oro har, zeotipoak bezala erabil daitezke: gasen banaketa industri-prozesuetan, molekulak hautatzeko edota prozesu katalitikoetan. | halaber, solido mikroporotsu horien egituretan protonatuak dauden diamina organikoen ordez, Li+ edo Na+ bezalako katioi alkalino txikiak gehitzeak eroaletasun ionikoen fenomenoa errazten du. | konjuntzioa | N-N | ZTF16-GS.rs3 | GS | halaber | Beginning | | Zientzia |
Konposatu hauek 1D, 2D edo 3D motako egiturak izan ditzakete | eta oxoanioien bidez zabaldutako elkarrekintza antiferromagnetiko ahulak erakusten dituzte. | konjuntzioa | N-N | ZTF17-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Zientzia |
elkarrekintza magnetikoak aztertzeko asmoz, | eta inguru biologikoetan ere erabiltzeko asmoz. | konjuntzioa | N-N | ZTF17-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Rietveld metodoan oinarrituz | eta X izpien difrakzioaren teknikaz baliatuz, | konjuntzioa | N-N | ZTF19-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Zientzia |
Bestalde, hidrokarburo polizikliko aromatikoak (PAHak) genotoxiko eta kartzinogenikoak dira | eta aril hidrokarburo-hartzailearen bitartez dihardute. | konjuntzioa | N-N | ZTF4-GS.rs3 | GS | eta | Beginning | | Zientzia |
Hala ere, kartzinogenesi kimikoa eragiten duten mekanismoak oso gutxi ikertu dira arrainetan, arrain espezie eredugarrietan salbu, | eta ia erabat ezezagunak dira moluskuetan. | konjuntzioa | N-N | ZTF4-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Nano tamainako partikulen ezaugarri fisikokimikoak tamaina arrunteko substantzia baliokideen ezaugarrien desberdinak dira, | eta sarritan ezin dira aurreikusi ere. | konjuntzioa | N-N | ZTF5-GS.rs3 | GS | eta... ere | Beginning | | Zientzia |
Injinerututako nanomaterialen erabiltze eta eskukatzeari dagokien kezka nagusia, beraien toxizitatearen oinarria, seguru asko, screening toxizitate-test estandarrek gaur egun barne hartzen ez dituzten ezaugarri fisikokimikoak izatea dugu. | horrez gain, partikula horien erabilpen komertzialak kezka handia sortu du, zuzenean euren sakabanaketa zabala ekar baitezake, bai (1) industri isurketen zein etxeko hondakinen erreken bitartez, eta baita ere (2) norberaren zaintzan zein fuel-katalizatzaileen moduko erabilpen orokorreko bestelako produktuen bitartez. Horrelako sakabanaketa zabalak ingurumen zein giza-osasunaren gainean izan ditzakeen ondorioak ez dira oraindik ezagutzen. | konjuntzioa | N-N | ZTF5-GS.rs3 | GS | horrez gain | Beginning | | Zientzia |
Analisi horretan ikus daiteke ez dagoela ezberdintasunik bi populazioen arteko CAG hirukotearen errepika zenbakian. | bestalde, 27tik 35rako aleloen maiztasuna ("alelo ertainak" deritzonak, alelo hauen ezegonkortasuna de novo mutazioen agerpena sortu dezakete) eta populazio honetan azaldutako gaixotasunaren prebalentzia bat datoz. | konjuntzioa | N-N | ZTF6-GS.rs3 | GS | bestalde | Beginning | | Zientzia |
Horretarako, Bizkaiko hiru ospitaleetako (Gurutzeta, Basurto eta Galdakao) klinikoen eta EHU-ko genetikan, bioetikan eta antropologia fisikoan adituak diren ikertzaile taldea eratu dugu. | Bizkaiko bertako populazio osasuntsua eta bizkaitarrak ez direnak baina bertan bizi diren populazio osasuntsuarekin aurretiazko analisia egin da. Analisi horretan ikus daiteke ez dagoela ezberdintasunik bi populazioen arteko CAG hirukotearen errepika zenbakian. Bestalde, 27tik 35rako aleloen maiztasuna ("alelo ertainak" deritzonak, alelo hauen ezegonkortasuna de novo mutazioen agerpena sortu dezakete) eta populazio honetan azaldutako gaixotasunaren prebalentzia bat datoz. | konjuntzioa | N-N | ZTF6-GS.rs3 | GS | | | | Zientzia |
Nanoegituratutako objektuak "bulk" sistema eta molekulen arteko zubia osatzen dute, | eta hauek, banakako izateak: "cluster"-ak, puntu kuantikoak, nanopartikulak, nanohariak eta nanotutuak; edo ordenamendu, mihiztadura edo supersareen osagai izan daitezke. |